Ka Naʻi Aupuni, Volume I, Number 142, 11 May 1906 — Hanohano Kaialohia i ka Makani! HE MOOLELO NO KAMEHAMEHA I. Ka Na=i Aupuni o Hawaii. KA LIONA, A I OLE, O KE PUKONAKONA O KA MOANA PAKIPIKA. [ARTICLE]

Hanohano Kaialohia i ka Makani!

HE MOOLELO NO KAMEHAMEHA I.

Ka Na=i Aupuni o Hawaii.

KA LIONA, A I OLE, O KE PUKONAKONA O KA MOANA PAKIPIKA.

Ama ia wahi o Kalola i ioaa akw ai la lakou nei, e pule ana mn ke alo o kekahi pohaku i hoopiliia ika pali. Fa ike: na koa o Kamehameha i nei luahine oia hoi o Kalola) e pule ana, a e waha ana hoi he kaikamahine opio ma kona kua. L T a hele akii la keia puulu alii a hoea i Olowalu ame ka! awiwi nūi nohoi kail lakou ma na waa no Molokai. A ua pae na poe aiiiwahine nei"raa Kala'namania, pu lakou me Kekuelikenui. I keia wa. eia ke kaua ke nee nei i uka 0 lao Aia na leo hooho kaiia ke ikuwa la ma na pa-Ii o na oawa kaulana 'la o Maui. ' Kia ke oloio nei na maka ihe laumeki—ke halao'a nei hoi na laau nalau—ke. polwku nei na newa—ke kihae nei na lei oj mano —ke ha'iha'i nei na lima lauahi o y a kanaka ike kanaka—a ke hakn'i nakolokolo nei ka leo o '"Lopaka pnkūniahi" malalo o na hookele ana a Olohana ame Aikak?. Ua oleloia, o keia pu-kuniahi e kiia nei e na haole a Kamehameha ke kumu nui nana i hoopoino a hoopiiiUia i na koa o Maui. . A penei ka S. M. Kamakau-hoike ma keia wahi no nei hoohanaia ana o "Lopaka pukuniahi. ,, Oiāi. ua nee ae la ke kaua a noho i kahi haiki o lao; a i ke auhee ana o na koa o Maui; a holo i uka o ke a wawa o Waiiuku,! ua kauoia aku la o "Lopaka pu" a hoea i Kawelowelo; a malaila, ki ia aku la ia iloko pono o lao, a iluna hoi o na pali. A na ia j hoauhee aku i n;t o Maui. A i keia auhee ana o ua poe nei, ua a ualu aku la na koa lanakila o Hawaii, a > lu&u aku la i ua poe la, e lalama hele ana a e uwalu ana na i lima i ka pali. | Wah| a S. M. Kamakau, na kapaia keia kaua. o pali; M o "l&a" ame "Kepan^wai." "Ma keia kaua ana,' 7 wahi aua mea kakau nioolelo nei, <v ua pakele no o Kalanikupiile, Koalaukani, Kamoly>moho ame ! na 'lii e ae; aua holo aku lakou i Oahu. O Kekuaiapuiwa, Kalaniakua ame Keopuolani, ua laweja lakou ma ka pali o lar* a | iho ma Olowalu." A maanei, e hoonuui kaua e ka makamaka heluhelu, i ka ; nana ana ika niaawe moolelo paH o lao. Ma keia iini ana & i ka H awaii i ko i. kou aUhele, l»e mea v>iaio, ua liiki aku la o ! llaawenui ame Howahewa me uuiikmnamakahi. koa Hunalele ! no luna o ka pali. ! I ela nohwi o l'uniawa o llilo nie ehiku koa ,4 I iipii; 1 ' o Ka« I ilio me unii koa "Malania; ,> o Kaionuhikalani tne eha koa * l Ki* j puupuu/' A o keia ka p<.»e na lai luku na pnu-kaua o lao» ! Ua kiolaia iho la na heana ilalo, O keia ka haule pio ana oua ! pmi-kaua nei o l:.o ma ko Uuwaii nei numleio, ! Mamuii hoi o ka uui launa ole mai o na heana | muke o ko Maui poe i lukua ia ilio, ua helo a |»iha pu ke kaha- ! wai o fao. * :