Ka Naʻi Aupuni, Volume I, Number 143, 12 May 1906 — Maikai Hemolele ka Lau Liko Ohia HE MOOLELO NO KAMEHAMEHA I. Ka Na=i Aupuni o Hawaii. KA LIONA, A I OLE, O KE PUKONAKONA O KA MOANA PAKIPIKA. [ARTICLE]

Maikai Hemolele ka Lau Liko Ohia

HE MOOLELO NO KAMEHAMEHA I.

Ka Na=i Aupuni o Hawaii.

KA LIONA, A I OLE, O KE PUKONAKONA O KA MOANA PAKIPIKA.

O kekahi poe i komo kino iloko o keia kaua kaulana a Kamehamiha, ua kamau mai no ko lakou niau ola a hopa i ka makahiki 1876, a o lakou kekahi poe i hoike mai i keia mau mea 1 hoikeia ae la. 0 Olohana ame Aikake kekahi nau hoike ike maka no keia kana kaulana o Iao; a ua ike maka la.ua i ka weliweli lua ole o nei hakoko na'i aupuni ana mawaena okoMaui ame ko Hawaii. Ua ike laua i ka uha'i pu ia anA o na kino kanaka e lima wikani nui waie. o Kamehameha. me he hahaki maoli ana la ika puna-ko. Pa no ke kanaka ina lima pukani oua Paiea nei, o ka haki pu ae la no ia mawaenu. He mea ma'opopo loa, mamuli o keia auhee ana o na koa o Maui; auhee 6 Kalamkupūle ame kekahi uaau ālii ona i Oahu, kahl hoi a Kahekili i noho ai, nolaila, ua lanakila ae la o Ka meh&pieha, aua hoakoia kana mau makaia i kuko mua ai, eli ke jme kana i hooholo ai ma Hilo, apela hoi taa Hohala, i kela pakeleana okona kaikaina o i*Kepookalatti; Aole hoi i ikeia ma keia kaua ā&a a K&mehameha ma ke oawa o lao, a ma na wahi e'ae <y Jmiawāi oia me atoe tne he mea la i Oahu (nei)j paha lauameka Moi Kahekiii iawa. Hookahi nae-niea'maeipopō ma keia kaua ana a Kamehameha ma iao, ei)ke me' ia i hoikeia ae la ua inu no oia i ka wai o ua kahawai kaulaoa nei o Wailullu; a o k»ona kokoolua ana i ai inu pu ana laua iua wad nei, oia o aole oia mf*J4ila ia wa. O ka wai no a Kamehameha i manao ai e inu ma lao, elike me kana i boike mua aiia Kahuewa, oia fto ka wai awa b ke kaua. f ; ■ ' ■ • .: 4 ; j A !arrakila o Kamehameha ma keia kaua, ia wa oia i kukala ae ai i kona kanawai he ,t Mamalahoa,' > a e mau ka maluhia. Kauoha aku la uo oia ina 'lli i koe iho acbe na makaainana, e uoho oluolu no lakou elike me ko ka wa mamua iloko o! ka r ' . | E hMaupai i ka aina, e mahi na kane, e kuku kapa na wahine, e ulana na ahu moena; kukulu na papa'i hale i maui opu weuweu e maiu ai ke poo i na kukuna weiawela'kikiki o! ka I.a, e mehana ai hoi i.ke anu ame ke koVko*e. E noho like ana na meu apau K malama aku na *)ii ina kanaka, a e hoo-l lohe hoi na makaainana i ka leo o na 'lii ma na mea kupono a pau. . v Xo keia mau oleioa'o a Kannh .meha, ba nui ka mahalo oi na 'lii ame na makaainnna o 99aui i lohe i keia mau olelo a ua koa nei o Kohala. i lle mea oiaio nae, ua koi hoopaakiki o Eeeaumoku ia K«*i «nelmmeha e luku l<*a i na kanaka o Waihee ame Waiehu; aka» ua hoole aku o Kamehameha ia manao eieele o ua 'lii Keeau-i ; . ! : ■ : : 1 -: -j laaoku nei. (E 4KC ANA.)