Ka Naʻi Aupuni, Volume II, Number 9, 12 June 1906 — KA MOOLELO O Hiiaka-i-ka-poli-o-Pele. [ARTICLE]

KA MOOLELO O Hiiaka-i-ka-poli-o-Pele.

(Hoomauia.) ' u Heaha la hoi, e hai aku aoa au ia oa i ko koa makemake. No Pana aa, ka ika paia ala ika hala; ano ka hikina a ka La i Ha'eha'e." "Ae; akahi no au a ike," wahi a Lohiau-ipo, ''ua lbaa ka makemake o ka'd ninau malihini ia oe. u No Pnna io ka oe, no ka aina awa lati aka maaa, ka aina i ala ika polo-hinano. A.loha no ia aina ,a ke onaona j noho ai. •. - . ■ "0 na ala paha ia o Pona e kupaoa nei io makou-nei i keia wa, oiai he mea malihini loa keia ia Haena nei i keia la. Eia makou ke honi nei ike ala oke kupaoa, ke kupalii, ka lehua, ka olap», ka maile, ka awapuhi ame na lau aia no apau ake kuahiwi. Aole hoi oka hala ame ka hinano, he mau ala kamaaina no ia no Haeua nei." I ka pau ana no o keia mao olelu a Lohiau-ipo, o kona ke-na ae la no ia i na ai-puupuu o kona alo-alii e hoomakaukauia mai ona na fea malihini kipa. I ka makaukau ana o na ono apau, e laa ka ilio kalua, ka puaa kalua-paa, ka puaa laulau, ka moa i kakeleia iloko 0 ka hokeo, na i'a lawalu momona ame na ono nohoi apau oia au, kahea mai la o Lohiau-ipo i ka malihini, e hele e hahao i ko loko i piha ka lua o ka inaina, aka, pane aku la keia: "Ua ai mai nei no an. a hele mai nei. Lohe ae nei hoi au i ka lealea o ke kani o ka paha a olua 'i pa'i iho nei a pela hoi me ko olua mau leo, nolaila, hookolo loa mai la au * k° oa iho la ia nei. Ua maona aeJa. no kuu pololi, no ka mea, he poloii leo pahu a leo hula ka'u i hookolo mai la." "Aole pela. He olelo make ia au eka malihini i pane nai la, oiai he loihi, loa kahi oka hele ana mai. E pono no oe e kamau wahi ai," wahi no a Lohiau-ipo 1 pane mai ai. Aka, hoole aku la no keia, me ka oleoana: "Aole. Ua manona no wau." ' No ko ia nei pakela hoole, aole e ai, ua kena ae la- no oia (Lohiau) i kona Hiau ai-aln ponoi ame na 'lii o Kauai e ai i na mea i ai pu iho la nohoi ūa mau alii hula nei o Haena. ' ' » -Ua lilo ka ui o Pelē i mea hoeepa loa i ko Lohiau noonoo/ O ka ai ka ua Lohiau-ipo nei, o ka nana i ka wahine malihini, ka wahine hoi ana i manao ole ai o Pele ia, ka Moiwahine o Halemaumau, a o ke Ahik'ananā hoi o Kila : uea. Oi hele nohoi a pau ka ai ahā a ua Lohiau nei, aohe i umia iho ka leo, o kona nouoi aku la no ia i ka malihini. "E abo e ae mai oe i ka'u noi." Paae mai la o Pele, a ke ike wale mai la nqhoi ia i ka makemake o ua Lohiau-ipo nei. "Ina'*hohoi he noi kau no ka pono, e ke kamaaina, heaha aoanei\ka ka malihini e hoole aku ai, he ae nohoi paha 1 loaa ka hal'e kipa i Kauai nei. "He mea ia no o Puna aina aloha a hele mai i Kamawaelualahi nei, loaa oohea o oe ke kamaaina e kipa mai ai. Ka hua ika umauma la, huaiua ae ana." "E hoi kaua i ko'u hale e noho ai. Ua'lako no ina mea apau. Aohe hemahema. No'u o uka, no'u no hoi o kai, no'ū o Kauai nei a puni. "O kuu Vahi ōpu wenweu la, nou ia. oka hale no ia e kipa mai ai ke hoi oe i Puna, a manao e ike hou ia Kauai nei, Hele haai no a komo ika hale. oka inoa o ko'ā hale, o Halauaola." "Maikai wale hoi ka inoa o kou h&le," i pane aku ai o Peie ia Lohiau. "0 ka ino-* nohol o ko'u hale ekn mui la i Puna, o Mauliola. "A no kan noi i hoike mai la no kou makemake e hoi au me oe.i kou hale, o HUauaola, ke ae akanei ao i kaa noi oiai he maikai ke nol, a e hewa auanei' hoi au ke hoole i ke noi maikai an, ake kamaaina. Heaha la hoi, e kaee ka-aa i kon hale." - • Hoomanawanui ka Ono.