Ka Naʻi Aupuni, Volume II, Number 12, 15 June 1906 — KA MOOLELO O Hiiaka-i-ka-poli-o-Pele. [ARTICLE]

KA MOOLELO O Hiiaka-i-ka-poli-o-Pele.

■(Hoomauia.) I l>a makaukau «na o ka papa aLaaina a Lobiau i na wahme fPole) e bele pu i Ina e ai, ,ua hoole aku £ Pele, e like no me kaua i hoole mua a;, me ka oielo ana aku ia Loliinu: "Aohe o'n pololi. Ua QiaoDa no au, o oe ka ai. Aia hoi a pau ka oukou ai ana, hou mai hoi oukou ih kakou, oiai he mau malihini ei aku a hoa inai, oia no o a me Kalanamainuu. 'He mau wahine moo keia. Ua kapaia hoi laua—na wahine ki,ai pali o Haena. 'Ia Lohiau ma e lioomakaukau ana e hele e a', ua lohe i i akn la ka hooho ana mai a na kaoaka no kekfihi m'au wa'nine ui maka malihiui e hele mai ana, hoomanao ae la o Lohiau arce ka pee apau i .ka olelo a ka wahine o ka paia ala o Puna. A mamua nae oko Lohiau haalele ana iho Ika halau hale hula o lakou, ua huli mni la no ia a koi i ka wahine e hele no laua e aī, aka, hoole aku la no nae, o Pele'me ka olelo aku no iaia: ' U;v maona no au." "A ina pela ea," wahi a Lohiau i pane mai ai 1 ka wahine, "e neho no hoi oe apau ka makou ai an«, a hoi mai au me na 'lii & m e na malihini, alaila, hoomaka ka lealea a na 'lii." . "Auhea oe," wahi a Pele i pane aku ai i ke kane, "ua laa oe īa'u. Aei hoomanao hoi oe, e ike ia kaua hoa-kanaaa . 0 kipa hewa ke aloha, ika īlio. He ilio hoi ia, ahe kanaka au. Nolaila, ke kau nei au i kuu kaniīw'ai maluna ou—bo . kai-o-kia." , Ke ika wale nei no ua Pele lei e hoao ana o Lohiau ipo e hoolalao hru aku ke ike aku ia i ,k3 u'i ame ka lani o Kilioe ma "i ka pua," a oia ke kumu o kona olelo e ana, ua laa ke kiiio o Lohian-ipo nana, a kau ai hoi oia i ke kanawai make, he "kai-o-kia." Ua hele aku la oL)hiau ma i ka halau 1 hoomakauai. Aia īloko o' keia ai.ana' o Lohiaa, Ka«akahiapaoa ame na 'lii, komo mai la o Kilioeikapua ame Kalanamainuu i ua hale la, ua hele nohoi laua a ohu i ua lei mokihana i wiliia me ka lau "pahapaha.' 0 ka ui nohoi o nei mau wahine, ua ane like no me ko Pele, koe wale no ke ano na-nana-kea o ko laua ma ili Pa nohoi kahea a kamaaina e komo e ai, o ko laua komo mai la hoi ia, a hc»ok-ahi ka noho pu ana me na ka- ■ maaina, Ua' nee aku U nae.ka laua noh ) aua mv k>ihi ko.koke Ic>a ia Lohiau-ipo a me Kanakahiagdoa. 0 ka ai. nae ka na kamaaina i ka ai, o ka miliMv.de no ka ua mau malihini nei 1 11 a» niea a', me ka L|iawi.ana oka laua mau kiina enohi maka ia Lohiau-ipo. Pela ka hooheihei »na a ua mau w.ihiue nei ia Lohiau a hiki mnoli ai i kona wa i pauleliia maoli ai laua, a hookahi wale no mea nana' i kaohi mai i ka hoolale āna a k» Ua U-kiu, oia ka paa ia o ke kanawāi "kai-o-kia" a ka Ui o Puna, i kau aku ai maluna ona; aka, o ka ono a me ka makemake, ke momoni wale ala no ia mau mea iloko o koiia puu. "Ā]omoni wale kuū ouo 1 ka uhu maalo i kuu maka, Ua—ikea'" iloko o keia wa a Kilioe ma. e hoonlu mahai-lani ana'i na hooninian ana ia Lohiau, ke ike u*ale ala no o Pele, a mamuli o kemui oko 'a nei man«, ua uhi pu ia aku la ko laua ike ano mai iaia nei. . ' I ka hele a.n.a a pau ka ai an?i a L >hian uia, ua hoi mai la lakou me na"malihini kipa hou mai i ka liale hula, a eia na o Pele ke- noho aku uei iloko o kona nani i hapai hoii ia na.e k.ona a oi ae kon?u ui i keia v a ,e noho nei i ko ka'wa mamn aha i hele. mai ai' a hui ipo ai Lohiau.. , . ! 1 KA ONO'.