Ka Naʻi Aupuni, Volume II, Number 21, 26 June 1906 — KA MOOLELO o Hiiaka-i-ka-poli-o-Pele. [ARTICLE]

KA MOOLELO o Hiiaka-i-ka-poli-o-Pele.

(Hoomauia.) NA MAKANI 0 NAUE. Hoolale ka ninkani o "Pntfkuttkolu — Lele hoano ka opua-makani o Kalehuamakanoe, i ka lani ka makani o ka nahele o Ko'i-a-nana, Ah-eahe ka makani lawe pualehua o Ku-nana ka makani lawe maiihini o Alakai He Pua-koolau ka makani noe-au o Aipo: Po wale hoi ka nahele o Hauailiki He iki makani ia la o kuu aina Lele ka manu ai pua hawane. He Ohukolo ka makani, ha'ukeke ka malihini E hoolale i ka noe kehau E, he hau h-i 6 O Waiau ae . ■ * 0 Waipuhia 0 Waihalulu . / A he makani hoohai hau 0 kuu wri,i la i ka Lani O Waialeale i ka maka o.ka opua He Hoopuni ka makani aala He Holoiiihia ka makani e mehana ai ke kanaka Oia ka lia makani a—aulima i Waipuhia Puhi ka makani ulu wehiwehi Naholo ka makani ula wena a Kaeealohi E, haehae ka makani e Kaulehua Eiala.hei : no he iioakani Ke haluku nei iluna, o Waialoha Lele oina ka maka——ni He makaiii io no .. Makani la— I ka pau ana no o keia kahea ana a Pele i na makani, o lea hoomaka koke iho la no ia oka pa ana o ka makani ao e i kana mai. Na ka makani ka pa puhili ana iluna oka aina, popoi halulu hoi ke kai makai, ku ka puna-kea i kahakai, a o ka haule iho la no ia o ka ua, ku'i ne-i nakolokolo ka heleili a olapa«e la ho'i na elelo manarriana o ka uwila—aole i kana mai o ua mea he ino. ' . • Ke kokolo mai la ka ohu i na pali, ke haluku mai 1 la na. waikahe i ke alo o na pali, hele ka Wai—ula a me ka Wai-kea i kai, a hakukoi kupikipikio.ka opu .o ka moana. Na ka ino ka haluku iluna o ka aina, ua naha ae la k " anaina lealea a Lohiau ma, a huli hoi aku la kela a me kēia mea no ko lakou mau hale iho. Ua hoi aku la no hoi o Lohiau a me Pe'e no ko laua halo. A i ko laua hiki' ana aku i kauhale, huli mai la o Lohiau a pane mai la i kn wahine. "Kai no a hala kau olelo mai nei ia kakou no ka ino o keia la. Eia io ka makani ame ka ua ke lukua nei ia Haena nei i keia la a ka malie nui waleiikeiae makou nei o keia ■aina. He la ino io ka keia. Alaila, pane aku la o Pele ia Lohiau. "Auhea oe?, E hoomaopopo oe, ke ala ka makani, o ke ala rio ia o ka ino. - • O kela niakani a me keia makani a'u i kahea ae nei i ko lakou mau inoa mai Nihoa mai ā hoea iho la i Kauai nei, o lakou iho la no na kiai o ka ino a me ka malie o ka aina a me ka inoana. īa lakou nei (i na makani )ka hoouluulu a me ka hoakoakoa ana i na ao kaalelewu i ka laui a iiui lakou i kahi hookahi, a hikikili mai no ka ua mai ka lani mai. O na makani no hoi o kēla kaulana aina a me keia kaulana aina a'u i hea mua mai ae nei, o lakou -«o na ula-lele ( anela kiai ) o ua mau wahi la, a he poe hoolohe lakou ke kahea ia, e like i.o hoi me a'u i kahea 'aku nei. I hai aku au ia oe o Lono-nui-noho-i-ka-wai ke poo o na makani a pau mai keia mau paeaina aku a hooa i Oahu, Molokai, Lanai;. Kahoolawe a hoea loa i H&waii., 0 ka'u e hai hou aku nei ia oe— utj kane oe na'u, aua wahine hoi au nau. Ua ike oe . ia'u, a owau hoi ia oe—aohe a v kaua hoōhewahewa ana no kaua iho. . Nolaila, aole au e noho ana me .oe. E hoi au a kuu aina i ka poli' hinano o ka hala, a hoouna mai au i: kekahi 0 ko'u mau pokii e kii mai i$ oe; a o be leii ka hoi ia,ku no a h ele ae* Ke hoi -nei au, a e malaipa loa oe i kuu kauoha āme kuu kanawai i.kau ai inaluna ou. "