Ka Naʻi Aupuni, Volume II, Number 25, 30 June 1906 — Moolelo Hawaii Kahiko. [ARTICLE]

Moolelo Hawaii Kahiko.

HoomakauMina e J. M. Poepoe no KA NA'I A UPUNI. MOK I*jS'A I 11. . Ka Moolelo o 'ko Wakea mo. Noho ana ma Kalihi—Ka Loaa ? ana o ke Akua Ulu o Kameluiikana, 0 ka'ii ipo o Opule 0 ka'u wahine ka maaiai 0 kau ipo o Hinale ■ 0 ka wahine ka pokii O.kaipo pakole Pak'olekole a ko ole a lihaliha Ka hana a ke aiwaiwa Inaina kini o ke akaa Wailanaia o Waia Okeia ke mele haikupuna alii e hoomsopopo roai ana :a kakou.o keia wa i ke ano ino o nei alii, oia hoi. he ain oki_ liroa— he kunikuni-i na—ih-u-© elemakule i ke ahi—he oki i na lima o na wahine — he paka a mokn na knekue o na wahine—hē a : -a u .ud ke ano o kona nohōalii ana. Ua oleloia, no keia mau hana ino ua 'wailanaia oia e kona poe • ■ Ua pepeiia oia a make, ahuahu ia kona kino a paa i ke-pa ahn moena, kau ia 'iluna o ka waa, ia ke kino o ua 'lii nei a hookuukuu ia iloko o ke kai. A oia ka mea i hooholoja maloko o na hoomanao. ana a ka mea (a fnaa mea hoi) na laua i haku ke mele o Kualii, penei: Pania «uaha e īlinanalo 1 kamai-hala Ja hanau 0 ke'lii ia i moe i ka lauhala Ahuahu a la.walawa k'anaka Nh Nanakehili ka hookuukuu. . Ke kua-waa, a maua ka waa Kuukuu i kanaka i ke kai 0 ka hala ia, iumaina i kē kai Pokopoko, a lumaiua a make, Q ke ano o ka huaolelo JVaia, he ino, he pelapela A o ka olelo ana W / aia--lua' he hoike ana ia i ka pe?a* pela ame k« jno—hwalelē. Ua,...manao kekahi poe, o Waipio ka aina i noho a' o Waia, no ka mea. oia ka ainaoMilu. Aka, ma ka mooleloo Hiiāka, o Waialua, ma Oahu nei, oia kahi i, noho at o keia W-aia i hoikeia ae )a, a no ke ino haalele o kana mau h-aoa, kapaia ai ia aina o Waia-lua « E hoike hou'ia aku ana kekahi ccfau mea e pili ana i keia inoa mahope ae nei, rra ka . mahele .pili i kekahi mau -i'noa knhiko o Hawaii nei, elike me Lolo-i—Mehani, Lalo—Waia, Lalo—Hana, a pela wale aku. Ua ikeia ma ka Papa kuauhau i huikeia ae Hei o Huhune ka inoa o kana wahme, a o Hinanalo hoi* ka īnoa o ka laua keiki. Hinanalo Aole i loaa i ka mea kakou moolelo he mau maawe moolelo e pili ana i keia alii ia Hinanalo; aka, ma ke mele ī hoikeia ae nei, ua ikeia. o Hinanaīo kai nohoalii mahope aku o ka wailanaia ana o kona makuakane, oia o Waia. A oia paha ka mea i olelo ai ma ke mele koihoniiā i hoikeia ae nei: "Pania kuahu e Hinanalo; • 1 kamaa—hala la hanau