Ka Naʻi Aupuni, Volume II, Number 26, 2 July 1906 — Page 1

Page PDF (336.69 KB)

SI a Hawaii e Hooponopono ia Hawaii.
POAKAH , IULAI 2, 1HCH,
HEI.C APAU, IfcS
BUKlfi FI, HELU 26
Moolelo Jtdav^aii
Kahiko.
MOOLELO
Ka Na-i Aupuni o Hawaii.
Wahi a ka mea kakau moolelo S M Kamakau, ma kana mooleln i kufcau ai no KAmpbameba, TQa keia, holo ana o JLeawe-iheulu i Kan, o KtmanAwn koua kokoolua o ka holo pa ana ma ke;a hunkai
M-imua nae o kn Keaweaheuln ma linlo ana"ku no Eau, Iftlnwai mua ibo 1ft laua me Kamebameba, a ia wa i olelo mai ai o Kamebaiaebi* ia lana.
"E auhea olua, o ka hcln beia o olaa e kii i ke alii?"
Ae aku la noboi laua oei "Ae; o ka holo,k°ia o mana e kii i ko hoabanau, e hele mai osa e ike olua "
"Heiba la hoi kana. E kii olaa i kp aln, a, e malama olua iaia a hoea poaui mai oia imua nei o'n," wnhi a Kame-Lanieha i pane nku ai imua, o n* mukuakane.
I nei wa i pan* 1 mai ai o KamanHwii ke keiki, ia Kame-hameba.
Ala nohii paha la i ka mana bele ana a hoea like—raai makou me ua, hoabanau nei ou. A e boomaopopo iho OP, e ke aln, o ko ka kahuna wa keia. U* ma ko kaknu kapo j Lo na'ln, i he kupu Akua a me ke kapn kahuna,
Ua haalele iho la o Keaweaheula ma la KAwaihae ma-luna o na waa kan-lua, Holo aku la o na o Keaweahenlu maapaeaku la i Kailikii, a hele aku lakou mauha o ka aina. Mauka loa ae o Keekeekai ka lakou hele ana'ku a boea i Kanaka, kahi e noho ana o Keoua.
I ko laua boea ana aku mawaho o ka pa lau-ki, ua moe iho la Uua ilalo, elike me ke ano bana man oia au, o ka nobona o na'ln o ia m«nawa. A o kekabi nohoi, ua pill BO la Keoua ke BBpn moe.
I ko laua nei ikeia ana mai, ua hoikeia ahu la ka lobe ia Keoaa no ko laua nei hilft ana'ku ma ke ano be man elele mai a Karaehameba aku.
O Kaieiei boi, ko Keoun, kakaolelo » pu-kana i*ri, oia kai olelo ae la Keoaa, e pepebi la o Keawnahenlu a nfe Ka. rnanawa, a wabi a ua Kdieie^ nei i nlelo aku ai la Keoua. »Ke mo,ke lana net, make keia Iran knknolelo a man kalai- m oka nn*an o kn bnnpaiojabelilo w*la mai no ko ke Aupuni a pau o Hawaii nei malalo on, e kuu Lnni.
Aka, na boole nae o Kpoua Koaahuula i keia manao
Kaieioi 1 , a ua hmke aku nohoi oia i kona manao imua D ua

kakaulelo nei aua:
"Kai no e kali kaua i ka make o na eleln a Kamehame-ha i hoouna mai nei a ike a lobe kana i ka laua man huaole-lo o ka hoea ana mai nei o Kan nei; a ia wa haua e ike ai i ko laua make a me ka ole. A o kesahi mea nohoi a kaua e hoomaopopo ai, o na boabanaft no keid o ko'ii makaakane..
Nolaila, tia kii ia mai la o Keawesbeulu ma e komo i kahi o ke alii. Kokolo bele aku la nohoi Una nei a komn iloko o ka hale a paa aku la ma n»i wawae o'Keoua, a uwe iho In Uwe lakou nei a pau, ia wa ala ae la o Keaweahenlu a me Kamanawa • noho ilnoa. la wa i ninau mai ai o Keoaa i ka manao o kalaua nei huakai o ka hoea wna'ku imua ona Alaila, pane aku IB nohoi lana nei ma ka oleln ana.
EHOOM\\TT I& AEU ANA,
. M. Poepoe no KA NA'I AUPUK1.
III.
Kn Moolelo o ko Waltea ma Nolto ana ma Kalihi—Ka Loan
ana o 1-e, Akua Vlu o Eameha'ikana.
I'a oleloia nae, aole no o Hinanalo, he alii pono;
aka, ua hahai aka no oia ma na hana a kona luaoi
raakuftkane, oia o Waia

Ua ikeia ma ke fruaohau i hoikeia ae nei. he keiki o Hinantilo na Waia me Hahune. 0 kaelua ia o na inoa wahine a kakou e ike nei ma ke kuauhau e hoomaka ana mai a Raloa mai.
0 ka inoa o ka wabine mua a kakou i ike ae nei, oia o H'tiamanouluae, ko"Waia makuahine, a o ka lua, oia o IIiihQne, ko Hinanalo makaahine.
He mea maikjii no prtha, ke hoike ae ka mea kakaa ma keia wuhi no ka mea e pili »na Tkpia mau wahine, nia o H inarnanonlua'e a me Huhcme,
0 Hina-mano -ulu -ae, o Papa no ia, ka wahine a Wa'tetf. 0 Waia, he moopuna oia na Papa, oiai he keiki o Waia na Hoohokukalani kana kaikamahine i h*naa mrti ai.
Nolaila, ua moe moopuna o Pajja ia Waia; a o kona inoa i moe a wahine mai ai i kaua rooopuna, ia Waia, oia H'na—mano—ulu—ae.
Oia hoi he Hin:} i manomano, kinikmi a lehnleha k^i ulu ami ae o Irona kino, Ua pili hoi o Etna no ko WHIftea hma anaae a pio me Hnohokulcalaoi, ha Ian,a kaikamrihme. 0 krknhi Dohoi, o keia hina a:ia o Wa ken H pi l o Hi nop IloohokukAlp.ni, oia ka mea i heaia ai U-ri IHUHI keiki o I.a hanau ana mai o Waia,
0 Hnhunp. 01 ii no ua P^ua nei, a o ltd Bourne a nohoi. Urt mon « moopuna mai U nohoi ia ia Hina nalo, a moo K^iki nohoi iaia.
ft hoike hou iu uka ana no keiA mahele m ah ope
ae npi,
llooUnhi nae mea noaopopo tna, keia mahele pili
ia Hiuanalo, oia kd banauna ekolu mai a Halo a mai,
NaHmanalo a me Haumea, oia no kona kupuna

wahine o Papa, hanan mai o NanaJehili.
NANAKEHILI

0 Nannk-hili, oia ka hamuna kanaka eha mai a HalO'i mai
Aole'no i loaa i ka mea kakau ka noolelo pihp o nei alii o Nflnakchili.
Ud olelo-a, o NanakehiJi, oia ke "kaihili." A ua kapa o Hautnea ia iooa iaia i mea boomanao no ka pii ana o ke kai i keU wa i kaoa ai ua Huumea h me Kane-ia-Kutuchonua,
E hooraanaoia Dohoi m& keia wahi. o Haonna kona makuahine, oia DO o Haumen. 0 ka wahine a NanakehiH, oia o Haulani, a na Uua mai o Kio. 0 beia wahine o Haulani, aole no ia he wahine e ,ae aba, o Haumea DO ia, oia nohoi o Papa. Na laua mai o Wailoa k.