Ka Naʻi Aupuni, Volume II, Number 26, 2 July 1906 — EE MOOLELO NO KAMEHAMEHA I. Ka Na=i Aupuni o Hawaii. [ARTICLE]

EE MOOLELO NO KAMEHAMEHA I.

Ka Na=i Aupuni o Hawaii.

Walii a ka naea kakau eooolelo S M Kamakau, ma kana moolelo i kakau ai no Kamebameba, ma keia holo aua o lieawenheula i Kao, o Kimauawa koua kokoolua oka holo pu ana ma keia huakai. . Mamua nae o ko Keaweaheuln ma holo ana u ku 110 Kau, lialawai mua iho la lau'a me Kamehameha; a ia wa i olelo naai ai o Kamehameha ia lana. "E auhea olna, o ka heln keia o olna e kii i ke alii?" Ae aku la nohoi laua nei: <l Ae; oka o mana e kii i ko hoabanav, e hele mai oia e ike olua." "Heaha la boi kana. E kii olua ike ali', a e malama elua iaia a hoea ponoi mai oia imua nei o'u," wahi a Kamehameha i pane aku ai imua o na makuakane. I nei wa i pane mai ai o Kamanawai ke keiki, ia Kamehameha. Aia noh:?i paha ia i ka mana hele ana a hoea lilee—mai makou me ua hoahanau nei ou. A e hoomaopopo iho oe, e ke alii, o feo ke kahuna wa keia. Ua ma ko kakou ko na'lii, i ke kapu Akua a me ke kapu kahuna. Ua haalele iho la o Keaweaheulu ma ia KAwaihae maluna 0 na'waa kaa-lua. Hoio aku la oua o Keaweaheulu ma a pae aku la i Kailikii; a hele .aku lakou mauka o ka aiua. Mauka loa ae, o Keekeekai ba lakou hele ana'ku a hoea i Kahuku, kahi e noho ana o Keoua. I ko laua hoea ana aku mawaho o ka pa lau-k.i, ua moe iho la' laua ilalo, elike me ke ano bana mau oia au, o ka nohona o na'lii o ia m&nawa. A o kekahi nohoi, ua pili no ia Keoua ke kapu moe. I ko laua nei ikeia ana mai, ua hoikeia aku la ka lohe ia Keona no ko la'ua nei ana'ku ma ke ano be mau elele , niai a Kamehameha ak». O Kaieiea hoi, ko Keoua kakaolelo a pu-kaua r*ii, oia kai olelo ae ia Keooa, e pepehi ia o Keaweaheulu a nre Ka. manawa; a wahi aua Kaieieia nei i olelo aku ai ia Keoua. ' "Ke make laua nei, make keia rrau kakaolelo a mau kalaiinoku no«au o ko hoa paio; ahe lilo wale mai no ko ke Aupuni a pau o Hawaii nei mal-alu ou, e kuu Lnni. Aka, ua hoole nae o Keoua Kuaahuula i keia manao o Kaiēie->; a ua hoike aku nohoi oia i kona manao imua o ua kakaolelo nei ana: "Ka' no e kali kaua i ka make o na elelo a Kamohameha i hoouna mai nei a ike a lohe kaua i ka laua mau huaolelo o ka h<~>ea ana mai nei o Kan nei; aia wa kaua e ike ai i - ko laua make ame ka ole. A o kesahi mea uohoi a kauq, e ' hoomaopopo ai, o na hoahanan no keia o ko'u makuakane.l Nolaila, na kii ia mai la o Keaweaheulu ma e koino i kahi 0 ke alii. Kokolo hele aku la nohoi Uua nei a komo iloko o ka hale a paa aku la ma na wawae o'Keoua, a uwe iho la P"we lakou nei a pau, ia wa ala ae la o Keaweaheulu a me Kamanawa a noho iluna. Ia wa i ninau mai ai o Keoua ika manao o ba laua nei liuakai o ka hoea «na'ku imuk ona pane aku la nohoi laua nei ma ka elelo ana. E HooM\n IA AKU ANA. ' '