Ka Naʻi Aupuni, Volume II, Number 28, 4 July 1906 — Page 1

Page PDF (332.98 KB)
Hawaii e Hjwoponopouu ia H«\\voii.
BUKE ][,
28
POAKOLU, Il'LAI 4 IMG,
NA IJKI.U APAU, 1ST
Moolelo
Kahiko.
Uvanakaukauw f J M. Poepoe no KA NA'I AUPUKI+
MOOLELO M v .
Ka Na=i Aupuni o Hawaii.
E waiho kana e ka mea hcluhelu i kc kamailio ana no Knoaa ma; a e nana kuua la Kamehameha.
Ma hope koke iho no o ka haalele ana iho o Kc. aweaheulu ma la Kuwaihae a holo aka no Kan, ua hoomakrfukan ibo la na kahuna o Kamehamehd no na ban ae pili ana i ka heiau o Puukohola. Ua ho I p. hola ia ae ke kanawa'i o hoomahanahana heian,
Aole nae i ku maoli ke kapu heiau ia wa; aka o ka maka o ke kanawai akua a me kauawai kahuna, ka moe mai la ia maluna o ke kanavMi a kapu alii hoi
0 ko Karaehameha kanawai 1 oia ku Mamalahoa ke Kanawai e papa aua i ka hoopea wale ia o na ka* naka me ka bala ole. Aka, o keia kanawai nae o Kamehameha he kanawai kivila wale no i a, ma ka kakou olelo ana ae o keia wa, Aka e pobaku ele ku wale ana no nae kcia kanawai i ka ikiiHra. ka ma na a cue ka wela o ke kunawai akaa oia au. Aobe alii nui, a, alii kapu kiekie e a'e miluna o ke kapu akua-A'e no make.
Ua kaikabi like ka manao o na kahuna ku heiau o Punkohola me ko na 'In apau o Keoua ka puaa he'a e hei ia ai i ka lele; koe wale no o Kamehameha, aole oia i ae i keia manao e make kona hoahanau ma ia a no.
la Kamekameha e noho net ma Kawaihae. ua ike oia i ka manao hunao o na kahuna a me na In o kona alo alii, e make o Keona, lion a hoahanau.
I kekahi la ae, oia hoi ka la mamua iho o ka hoea ana mai o ka
"U-a kokoke loa mai ka wa e hoomnhtmahana ai ke alii i ke uapa heiau. E i aku ka alana. a hoea mai A eia ka hoike a ko akua, a Ku- o ka lehua gaua aua nei, o kana lehna ia; a o ka lua o ka lehua, nau ia na ke alii. A ua ike oe e Kalani, ke moo* nei ko kanawai o ko Akua i keia wa, a pela hoi ko'u kanawai ko ko kahuna.
Ia wa olelo mm o Kamehamehj: "Etna ka boi mea aloha o kuu hoahanau. Eia ka, i kii aku nei na 'In i kuu hoahanau e make oia i alana no kuu heiau."
Ua oleloia, ua uwe maoli* o Kamehameha i keia pilikia ana i ike ai no ka hoahauau; a ua pane mai no oia me ke uolea imua o Hooloae.
Aole no keia he haua a na makua o maua, he ku
makaia maoli no, Aka, ua kauoha no nae au i na
makuakane o ke alii, e malama pouoi koua oia a hoea
mai oia imua o'u,
Aole nae o Kamebapeha i ike, ua waihoia ka m*
ke o Keona, ma ka hooholo mala ana o ka Aha o na
'hi maka lima o Keeaumoku Papaiaheahe,
E HOOMATT u AKU ANA.
MOKUNA III.
Ka Mmltlo o Ico Waken ma NoJio ana ma Kalilii— Ka Lvacs
a,ia 3 ke, Akua Ulu, o KnmeJia'ikano.
Aole loa i loaa i ka mea kakau ht mau maawe moolelo (rfaao) kdhlko e pili ana no Hawaii. Maui a pela wale aku a hoea ia Kaula, koe wale no ke kahi mau mea i heikeia maloko o ka Buke 1 o Ka. Lalnd Polnncua i kakauia ai e lion. Aberabama Fernander. A ma ia wa hookahi no nae, he rnana e ne no kekahi e pili ana i keia poe keiki i hoikeia 'eia dike me Molokai, Lenai, Kahoo'awe, Molokioi, Kauai, Niihau, Kaula ame Niboa,
Aia ma kc ruelo kumuhonua^a Kahakubamoana, ke"feTTD"i n na kahuna nui kaulana lua 'o kawa kah'.ko, i hoikeia mai ai o Kuluwaiea, ke kane o Hina-nui-ar Irtpri, ka wauine, htntu UDHI o Molokni; a ua clelo.a, he akufl, he knhuna a he pualena no Nuu/uea O Lanai hoi, he keiki hookama la DA kekahi alii-mai Tab ti mai, nona ka inoa o Kahiilnkuwdiea,
0 Kahoulawe hoi, oia ke keiki a Keaukanai. me kana wahine o Walinuu, be wahme oia mai Holani mai. 0 Molokmi hoi, oia ka iewe o Kahoolawa. O ke keiki hoi noaa ba inoa o Oahu, e o uei i ka rnoku pam o Oihu nei, u^ ol^lo a, b,e ke-ki ia na Ahukmi-a-L 11 me kaiK 1 - wtibuiR o Laacoeala-akun^, a he u-ohi Keia keiki; a oi» ke kumo i ku ai ke kapu wohi i na 'hi o Odhii nei; a no !:o O^hu n^i poe alii wnle no ia mea he kapu worn.
la olelnu, ti>i hoe^ mai o Ahukmialaa, mai ka: aina ma,' o kp *D.irnu" ame kr "Nawn,' 0 Kruai hoi, he keiki 01.1 ni La-meala-ikima n e kana kane hoa, oia o Luakapu, Na Waual a, he kanaka keia mai Polapola mai, mo katiu wuhine o n^nalaa, baa mai c Nnhau. K^ila auifc N hon,
0 kein. no In ItokaKi man hoike aino IP!O kabiko e
pili ana J ua keiki no Ibkou na moa c kapam uei ma
luna o ua maknpuui o keio Pad Ama. Aole no be
knikahi na manao o ka poo kahiko ma keia wabi.
Aka; o aho nae, u paa kma mau mea ma kcia
rr»oololo i olo,ai e nalowale i na hanauna Hawaii maoli
o Ueia hope aku.
LALO-I-MBIIANI LALO^WAIA, LALCP-HANA
Uiai, ua hoea mai la n hai-kupuDA i ke keiki hope a Papa, a moopuna hope
nonoi aua, ma kekahi olelo ana, ame Wukea, be mea.
pono ke kamailioio na mea e pili ana ia L^lo-i-Meha
ni a i ole Lolo-i-Mehnni, Lalo-Waia, Lalo-Hana amei
kekahi mau inoa kahiko e ae.
1 ka hull hou ana i bope, e loaa ana ma ka "Moo
lelo Hawaii" na olelo e like me keia.