Ka Naʻi Aupuni, Volume II, Number 28, 4 July 1906 — HE MOOLELO NO KAMEHAMEHA I. Ka Na=i Aupuni o Hawaii. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO KAMEHAMEHA I.

Ka Na=i Aupuni o Hawaii.

E waiho kaua e ka mea heluhelu i ke kamaili'o aua no Knoua mā; a e nana kaua ia Kamehameha. Mahope koke iho no o ka haalele ana iho o Ke. aweaheulu ena īa Kawaihae a holo aku no Kau, ua hoomakaukau ibo la na kahuna o Kaiuehameha uo na han ae pili ana ika heiau o Puukohola. Ua hola hola ia ae ke kanawdi o hoomahanahana heian, Aole nae i ku maoli ke kapu heiau ia wa; aka o ka maka o ke kanawai akua a me kaaawai kauuna, ka moe mai ia ia maluna o ke kanawai a kapu alii hoi 0 ko Kamehameha kanawai' oia ku •'Mamalahoa' ke Kanawai e papa ana i ka hoopea wale ia o na kanaka me ka hala ole. Aka, o keia kanawai nae o Kamehameha he kanawai k>vll a wale no ia, ma ka kakou olelo ana ae o keia wa. Aka e pohaku ele ku wale ana no nae keia kanawai i ka ikarku7ka ma na ame ka wela oke kanawai akoa oia au. Aohe alii nui, a, alii kapu kiekie e a'e maluna o ke kapu akua. A'e no make. Ua kuikahi like ka manao o na kahuna ku heiau o Pankohola me ko na 'lii apau o Keoua'ka puaa he l a e hei ia ai i ka lele; koe waie no ō Kamehameha, aole oia i ae i keia manao e make kon-a'hoahanau ma ia a no. Ia Kamekameha e noho nei ma Kawaihae. oa ike oia i ka naānao hunao o na kahuna ame na 'lii o kona alo alii, e make o Keona, kona hoahanau. I kekahi la ae. oia hoi ka la mamua iho o ka hoea ana maTō ka : huakai alii a hoea i Kawaihae, ua hele aku la o Holoae, ko Kamehameha kahuna poo imua o ua Paiea nei, a oielo aku la: "Ua kokoke loa mai ka wa e hoomahanahana ai ke alii ike kapu heiau: E i aku ka alana a hoea mai. A eia ka hoike a ko akua, 'a Ku- o ka lehua spua aua nei, o kana lehna ia; a o ka lua o ka leh.ua , nau ia na ke alii. Aua ike oe e Kalani, ke ke kanawai o ko Akua i keia wa, a pela hoi ko'u kanawai ko ko kahuna. Ia wa olelo mai o Kamehameha: "Ehia ka hoi mea aloha o kuu hoahanau, Eia ka, i kii aku nei na 'lii i kuu hoahanau e make oia i alana no kuu heiau." Ua oleloia, ua uwe maoli* o Kamehameha i keia pilikia ana i ike ai no ka hoahaua'u; a ua pane mai no oia me keuolea imua o Kooloae. Aole no keia he haua a na makua o maua, he ku makaia maoli no, Aka, ua kauoha no nae au i na makuakane o ke alii, e malama pouo i koaa ola a hoea mai oia imua o'u," Aole nae o Kamehaipeha i ike, ua waihoia ka ma ke o Keona, ma ka hooholo aiala ana o ka v Aha o na 'hi maka lima o Keeaumoku Papaiaheahe,^ " E Hoomatt u akū.ana. .