Ka Naʻi Aupuni, Volume II, Number 30, 7 July 1906 — HE MOOLELO NO KAMEHAMEHA I. Ka Na=i Aupuni o Hawaii. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO KAMEHAMEHA I.

Ka Na=i Aupuni o Hawaii.

Oia holo ko lakou noi a kokoko i ko awa pao malalo pono Diui o ka heiuu o 'Olailekini," oia ka wa i momoku aku ai na waa o Keeaumoku a lioopuni ae la i ka waa o Keoua. Paleia mai la ka waa o Keaweaheuln a kaawale i kahi e. la wa ikuae ai o Keoua Kuaahuula iluna, a kahea aku la oia ia Kamehameha, oiai ia ku mai ana mauka 'kaha-one. "Eiaaiila!" Ia wa pane inai la o Kameliameha: "Hele mai e ike ia kaua iho!" •• Ua ,lohe ae la o i keia leo kaliea o Kamehameha, e hele' aku o Keoua e ike laua ia laua iho; ahe leo lioi ia no ke ola. Amaka wa a Keoua e hoomakaukau ana e lele aku i uka no ka halawai ana me Kaiuehanieha, o ka \va i<! a Keeaumoku i pahu aku ai ia Keoua 1 ka ihe; a 0 ka iho makuwalu mai la no ia 0 na ihe a na kanaka malalo o Keeaumoku maluna o na kanaka 0 luna oko Keoua waa. Iloko 0 ka wa pokole loa, ua pau iho la i ka lukii ia na kanaka o Keoua, a keie hookalii, oia o Ku}ikal'"in IT:> knlji.u:a keia no ka Papa Kahuna o Nalmlu. (.) kei ;L lee kanaka i pae īiiaalahi akn i uka o ka. aina, a pakeh l hoi ia, aole, oia i make.. I ko Kuakahela pae ana i uka, ua holo poloiei aku la oia a komo iioko o ka hale 0 Liliha.I ka. wa i ku ai 0 Keoua i ka ihe a Keeaumoku, a makawalu mai ai na ihe e .ae a kona poe kanaka o- ko Keoua Kuaahuula poe kanaka, ua hoao 0 Kamehameha e konio mai iloko 0 ke aluka e pepehi nei ia Keoua ma; aka, ua akeakeaia ae oia e n.a kahuna ame na 'lii, a ua paa hoi oia malalo 0 ke kanawai kapu heiau ame ke kanawai kapu kaliuna; ua hiki ole iaia ae i. ke kanawai "MaLialahoe" ia wa, oiai aole i hemo ke kapu akua ia wa. ■ Oiai 0 Kamehameha e hakoko ana me ka poe e kaohi aku una iaia. 0 ia ka wa a'Holoae ame Pine (w) i.ku aku*ai imua ona a olelo aku la: . v •'E Kalani e! oka lehua mua na ko akua ia; i manalo ka nale au i kukulu iho nei. A 0 na lehua a-pau mahopo aku o keia, nau ia eke alii. oko kakou hoomahanahana ae i ka hale 0 ko akmi a pau; aolie. lauwili hou i koe. Na keia mau olelo a Holoae ame Pine i hoakakuu aku i ua noo * 1100 uluku e olapa ana iloko 0 ua Paiea nei. He mea oiaio hoi, mamuli 0 keia make ana 0 Keoua Kuaahiiuia. ia Keeaumoku Papaiaheahe, elike me na mea i lioike a i. hoakakaia ae la, ua hiki ole i ka mea kakau ke hookuikahi aku i leona manao \rif- ko kekahi po.e kakau moolelo e ae 110 ka mea e pili ana ia Kaua make 0 Keoua mamuli 0 ka Kameliameha kauoha; a i olp. mamuli paha 0 ko Kamehameha makemake. Ano, e hooinau aku kaua ī'liā naua an'a i ke koena aku 0 keia mahele. Ma keūa wa i hikuia ai 0 Keona ame koiia poe kanaka e Keeanmoku Papaiaheahe ame kona poe kanaka, ua pakele kekahi kaliuna. 0 Kuakahela kona inoa, a he kahuna oia no ka niookahuna Kanalu, aua olelo kekahi poe, no ka mookaiiuna ia 0 "Nahulu'. Ua au keia kana.ka mai kai aku nei a pae 0 ka aina, a holo oia a komo ilolio o 'ka hale 0 Kekuiapoiwa. I kona Jcomo an.a iloko 0 ua ihapai ae la oia i ka ahu moena, owili iho la iaia a paa. .0 kona wahi ia 0 ka moa ana a hiki i ke kukalaia ana 0 ke Kanawai Mamaiahoa. • ' ' E a' IA aku Ais T ;\. ■ . ;• "