Ka Naʻi Aupuni, Volume II, Number 30, 7 July 1906 — Moolelo Hawaii Kahiko. [ARTICLE]

Moolelo Hawaii Kahiko.

Ihmnakaukauw e -J. U. Poepoe no KA NA'I A L'PUNI, MOKUNA 111. Ka Moalelo o 7co Waleea ma Noho ana ma Kalihi—KaLōaa . ana o 7ce Akua•, Ulu o Kameha'ikana,. Aole i hanau kinō kanaka mai o Papa i ka Mokupuni o Kaaai, oit» o Kamawaeloaiani; aka, ke hoike nei ke mele, he mokupuni kahi o loko o ka Paemoku o Hawaii nei i keia wa ikapaia o Kamawaelualani, - oia oo hoi o Kaoai; a oia kahi a Ptev Pokuea a rfae Mi\ 0 Malo e olelo nei, ma ka laua mau buke moelelo, °\ a kahl i n °ho ai o Kahiko (k) ame Kupulanakehan (w) na makua o Wakea a me Lihauula. E nioau ae ka mt>a kakau. 0 hea hoi o na F e moKu o ka hema aku nei, kahi i kapaia o Kāmawaelualani? Ina o Kamawaeluaiani, oia kehi i noho ai o Kahiko a nie Kupnlannkehau, kana wahi, a o ua w ; ahi la 4 oka Mokupuni no ia o Kanai ee nei, a malaila laua i hanau aaai ai ia Wakea a me Lihsuula (a me Makuiukulukalanl); ano ka loaa ole ana he inoa* Lolo, a i ole, Lolo-i-Mehani, ma Hawaii Paeaina nei, a lowa āk:u la ne inoa ano like me ia ma na Pseaina Molucc-!S, oia hoi o Gi-1010, a pela aku, i hoikeia ae nei, nolaila, e hiki ai ke olelo ae. ē like me ka Aberahama Foroandor, o Gi-io)o ma ka Mokccas. oīa ko Wakea a roe ko Haumea (Papa) wahi i noho ai? ' . He hanau aua ka na makua ia Wakea ī Kauai ae n?ri, oia hoi o Kamawaeluaia^ni; a o ka noho ana o ua Wakea nei ma Gi-1010 o ka. Paeaiua he maa tau"sani mile kn mamao mai Kauai aku, kona ama hanii l , oke kumu o keia kuhikuhi ana pela. no ka loaa ana he inoa Lolo, a i ole, Loio-i Meh*ni mu fiei. Eia ma ka Mokupuni o Oahu nei, malalo kok9 ae nei no o Waianae, he wahi «ina nnna ka inoa oOhikiLolo. Ke olelo nei o Bev S E Bishop (Eihopa) ma kana Hoike Huli lionua i hoopakaia ma ka Alemanaka Hawaii a Mr T G Tbram (Karamu) o ka ma; kahi 1901, o ka Mokupuni o Oahu nei, he elua ia mau 1 mokupani kaokoa i kinohi; oia hoi, ma kona hoomaopopo ana, he mokupuni kaokoa no o Waiaūae ma, —e hele ana kona mokuna hikina ma ka lalani mauna 6 moe nei mai kai aku nei o Puukua a hoea i Kaala hoea paha i ka Lae o Kaena]. - 0 ka loa o na mokupuni, oia keia, mai ka huli mai o ka Lae o Makapuu a hoea'i Kahuku. oīa-no hoi ka lalani mauna o Koolau ae nei. Ua olelo ae no hoi oia [Bihopa] o ka mokupuni o "WaianBe." oia ka mokupuni oi aku o ke kahiko mataua o ka mokupuni ma ka huli hikinā nei. Ua olelo ae o Dr B;.shop, o ka mokupuni hikina, o 4, Koo|au" mokupuni īa; a o-k-a mokupuni komohane, oia ,o "Waianae," moknpuni ~