Ka Naʻi Aupuni, Volume II, Number 33, 11 July 1906 — Moolelo Hawaii Kahiko. [ARTICLE]

Moolelo Hawaii Kahiko.

Eoomakaukauxa e J. M. Poepoe no KA JSA'I A UPU^ 111. Ka Moolelo o ko Wakea ma Noho ana ma Kalihi—Ka Lgcs&>ana o ke Akua Ulu o Kameha'ikana. Eia ma Hawaii nei, ma ka Mokupuni nae o Kaoaiī he mau "Lolo," e like me Lolo-mauna (?), Lolo-i* Hanaimaa ame Lolo-Mehailani. Ua hai mai kekahi"' kamaaina kahiko o ka Mokupuni o Kauai no na mea* e pili ana i na inoa Lolo-i-Hanaimaa a me Lolo* Mehailani, penei: 0 Lolu-i-Haoaimaa. he wahi piina ia aia ma Wā*'hiawa. 0 Lolo-Mehailani, he ko'a i'a ia na ko Wahi—■ awa mau kini.i ka wa kahiko. A o kahi i hanau ai o. Kamawaeloalani, ke Jkeiki a Wakea me Papa, ma,Ahulua no ia, mawaho aku o Lolo-Mehailani. Aole anei o ka inoa Lolo-i-Mehani e oleloia nei e ka Davida Malo ma mau moolek) Hawaii. he maoinoa i lt>aa ole ma Hawaii nei, oia no o Lolo-Mehailan? i hoikeia la? E hoopaa i ka inoa Lolo, e ku oia pela; alaila, e lawe ae i ka inoa Mehailani. e iaLolo, a kapae ae i na huapalapala "ila'J mailoko aku o* Meha- ila-ni. e loaa ana o Mehani; a i ka hooholo loa». ana i keia inoa i hoopokoleia, a i ole, Lolo-i-Mehani. Ke oleio nei makou, o Lolo-(i)-Mehani, he inoa ia i hoopokoleia no loko mai o Lolo— ]S3ehailani, a he inoa oiwi, kupa, a kamaama no ia no». Hawaii nei. 0 ka inoa Lolo, a i ole, 01010, a i ole, 010010, heinoa kupuna ia no keia lahuikanaka. He hoahanau. oia no Paliku, ke kupuna i loaa mai ai o Papa, oia hoil o Haumea, wahine a Wakea. 0 Lolo, oia hoi o oia ke kupuna i loaa mai ai o Wakea, ma o Kahiko— luamea la, i noho aku ia Kupulanakehau (w). , Ka inoa Mehani—o ke ano o ka huaolelo Mehanfe ma ka olelo Tahiti, he "lua po/' A penei ka Aberahama Fotnander ho9k.aka.no keia moolelo; "Ma Raiatea, ma ka Paeaina 0 Tahiti, aia he*< māuna i kapaiā o Mehani, oia kahi i oleloia, 0 kahi ia& e hele aku ai na uhane 0 Ka po© make. * * * QJ keano 0 keia huaolelo ma ka Olelo Amhlaw' he 'ulauia.*" Ua ano like no keia me ka [huaoielo la-hanm ma-. ka». 01elo£)eram, oia hoi he 'ulaula" He Ninan —Aole anei 0* aa inoa Lahaiii'a ma Maui, he kani ano like no hoi me ka huaolelo la-hamn ma ka Olelo Ceram, i hoikeia ae la? Alaila, he 'ulaula. anei ke ano oka huaolelo Lahaina? Me ka uana ana i na hoakaka i hoikeia ae nei no ka e pili ana ia Lolo-Mehailani, e olelo ae makou ma keia. wahi, 0 ka inoa Mehani, ua ikeia no ia e ko Hawaiii Hawaii nei poe kaniko. E lloomau ia aku ana.