Ka Naʻi Aupuni, Volume II, Number 42, 21 July 1906 — Page 1

Page PDF (319.05 KB)

"Na Hawaii e H-OOpoiiopoiio ia Hawaii.
POAONO ITliAI 21
BUKE II. HELL' 12
NA HEIU APAU, 1!)J
M o o 1 e 1 o H a \\v a i i
TCahiko.
UK \\MOOLKU) .YO,
H'*.n t aLuuLa\\na e J M
no KA X*'
Ka Na=i Aupuni o Hawaii.
P.I no no o K.iJai j on^: '0 Ln-Ia e a Kaiaiki (k) o KBlacloii-a-K.ihoowa'iaokalini (k ; o Keliua, koiki A Kalakiowdi, ke alii o Wdialua
I'n li ae iho la o K^mehameha i na inoa o kcia poe ulii nui a krikoi o Oahu, tiu i HawaM, la ^a olelo aku h \\\\
AuhiM ot\ e ke.alii: He riani 'a. mi Juki mai la oe i Hawaii nci. 0 Hawaii DO keia noho iho no kaua i Hawaii nei i ka moku nu:. Au hni a i keia maa la aku; moODOpo ba wa e hookoia a» kou makemake, e ke Alii.
Mahope ibo o ka hala hou ana o ke kani mau la o ka hookalua ana o Kalaeone me Kamehameha ma Kealakcakaa. ehke me ia i hoikeia ae la ua haalele iho la o Kamehameha me Kalaeone ame kekahl man alii ona ia wahi a holo akn la ma na auwaa no na Kan ame na Hilo.
0 ka auwaa ma kai a o ke kaoo a ke 1 kua a Kahoa lii mauka dku o ka ama. 0 ka hooko ana keia o Kamehameha i ka manao nui ana i hapai ai no ke kaa' puni ana i hoike mua ai ma Kawaihae imna o Kona poe aln,
Mamua nde o bo Kamehameha holo anar ma. ke.a huakai ua kuka kamailo bou iho la o Kamehamcha me Kalaeone: a mai a knka olelo ana a laua, o ia ka wa a Kamehameha i mnau mai ai ia Kalaeone:
"0 ka huakai e lie nluo ka an ana mai nei i kekai me ka hoomanawanui a hui ibo la kaua i Kona nei; i kii mai cei paha oe lau e holo an i Oahu i ke kaua me ia alii o kakou me Kalanikupnle?"
Olelo akn la o Kalaeone;'' Oia maoli no paha ka manao nci o na makuakane o ke alii; i hoouna mai nei lau. Aka. aia no nae ia i ka manao o ke alii He wa wale no paha no ke alii, e hele ai i ke kana i aia i Oahu, ke alii ia mea."
"Hdahfc la hoi. wahi a Kamefoameha i pane mai ai. he hele no kou i ke kaua i Oahu oiai ua lilo mua no lau la moku mai a Kahekili mai; i kana olelo ana mai in Kikonc, kuu elele: E kali an i ke kii aku i ka mo-ka o Oahu, aia a lohe au ua uhikapa eleele maluna ona, a kau ka puaa i ka nuku, alaila, kii aku au la Oahu.
Nolfila, he waiwai hooilina keia no ka moku o Hawaii nei mamuh oia olelo kauoha a makuakane alii nei o maua, me KHroehameha. A. e ) r ie
keia o ko'u wa e kii aku ai ia Oahu; aia u i u ko'v«
kaapuni ana ia Hawaii riei,

Aele I pau
HI.
« ,Vu IVvken ma Ao/io ana ma KaWii Ka Loaa
into, o le AJfiia T"lu o

E hoonoaopopo hou la ma keia wahi. A : a he like-nif> mawaeni o na mahele clua o ke mele i hoikeia ae IHM ma ka lalani hcln 20 o ka mahele mua o ka mele plikcnip ia i puka'i ma KA NAI ATJPUNI. Poakolu, lulai IS amp ka nlalni Hela 25 u ka rcahele elaa, i p>ika at tua ka Poaha. lulai 19.
Ma k^ lalani mua i hoikeia ae nei. penei ona olelo:
0 ka Pupil, o ka Naia"
At ma ka InlenJ hope hoi i ikeia ae nei, o*aneia:

" 0 ko pupu kani ia."
ke manrie ner ka mea kakau.ua pololei ka mahelcs elna, o ke mele i hoikeia ae nci ma keia (| 0 ka papa kani la OJB hoi. e hooia tna, he f.u KANI o Pumaleo-lani.
Ue he mea 'la, ua ulu mui mai keia pae^zt i hoikeii ac la mamuh o ke hope hewa ana o ka mea liakan moolelo i knohi, a i ole ia. mamuli pala o ka hoonobo hewa i^ ana o na hua kepau ?
Aea hoi uia kahid u ke mele e olelo ana Lele aka keia o Uoano kui-oo. 1 ' elike meeka mea i ikon wa ke mele. Ua manao keka'hi poa. o keia wahi e olelo ia nei o Moanakaioo, o ia ka Mimilu o Norew^j. A ira he oieie keia niarao i kohoia ai o ke mele, alaila, e manao kabou, ua hiki io o Ulu (Kauluj ke ahi o Kailua i Europe a na ike oia i ka Mimilo kaulaoa o Norewai ma ke keneturia eono (A D GOO)
Aka, manao ka mea kakau aole paha i polalei keia mtina^koho i haawiiaai e ka poe Kakau moolelo kahiko o Hawaii nei, no keia wahi o Norewai, • ua ike o 1 1 keia lua m milo.
Eia kekahi mea hoakakaku; ma na lalani o ke mele e olelo ana.; "0 Hakffhakiflani kuu makoahine^ 0 Hakuhakulhtti kuu makuakane - " aole ia snaa lalani e hoike ana, o Hakuhakulam ka inoa o ko Ulu makuakane a me kona mukuahine Me he mea la, o ka manao o- keia mau lalani olelo; ua pili la i ko Ulu hoike ana'e, he mau "haku lani" kona m^kuaka.-ne ame kona makuahine,
Oia hoi, "Hakuhakulani kuu makuakane;" he Ihikultini ia. "Hakuhakulani" kuu makuahine, "haku J;mi kona ano. He aln ka makuakane, a be alii no ka makuahine. E hoakaka hou ia ana ke ano o keia mele a me na mele kahiko e ae, e ka me 3 kakau, a e Jo a a no ia mau mele me na boakaka ma ekahi buke mele Hawaii a ka mea kalcao e hootnaKjukau nei