Ka Naʻi Aupuni, Volume II, Number 43, 23 July 1906 — He Moolelo NO Hiiakaikapoli-o-Pele. [ARTICLE]

He Moolelo NO Hiiakaikapoli-o-Pele.

Ho mea oiaio no hoi, aole i komo keia mau mele a me ke : a kulana haua a Hiiāka, e like me ia i hoikeia ae la, ma na moolelo Hiiaka i hoolaha mua ia e kekahi poe e ae, ma nei manai o ka nee ana o ka moolelo o HiiakaikapolioPele; a ma ka manao o ka mea kakau, o ka wa ha keia o.ka puka ana o na mahele e like me keia ke ano. Ua hahai ka mea kakau i ka hana ana e like iho la me keia, mamuli o kekahi hoakaka i loaa mai īaia mai kekahi kanaka ka«hiko o Puuepa, Kohala Akau, līa waii, nona ka inoa.o Kiha, a hē kupunakaoe ia no F. Pahia Esq., e noho Hope Makai Nuī nei i keia wa no ka Apana o Koolaapoko. CJa loaa mai iaia kaka ae la ame kekahi mau hoakaka e ae he nui e pili ana i k.a moolelo Hiiaka ma k'a M.'h. 1870. ,Ua hoike mai bo nae kei.a kanaka ma ia wa, he wahi e ae no kekahi i ikeia ke ka naenae ia ana o keia man mele ma ka moolelo nei o Hiiaka; aka, o ka wa mua loa iho la aae keia i hooulu maoli ia ai e Hiiaka iloko o Malar- Tuii. 0 keLahi mea a'u ī make make ai e hoakaka aku imua ou e kaa makamaka helu helu, ma keia wahi, e kala | mai hoi oe ia'u no keia hoo (o'loiahili ana ia oe ma ke alahele nhai-a-hok» n "Hii i ka iu o Puna;" om •' i mea e piii ana i na hup.o. ;o arHii aka i huopuka a; ..o ke au manawa o ka po, o' i o "Ka i," "Pili Puka" a mo 'ihi-puka. 1 ke au kahikō ■.) Hawaii nei, ua maa ko li-.hou, mau kupuna i ka mahr!vheie ana i.ke au manawa o ho ao a me !ka po ma na mahf i eeaoawa maopopo. ]So ka mahele manawa o 1 * pe, ma ka ia poe kahiko hoo » nohōnoho ana, penei no ia: He eiima manawa, a he eha kowa>manawa,oia hoi, o ka manawa e napoo ai ka La, ua kapaia kela manawa o lūln', ka mahele manawa hoi mai ka napoo'na La o ke au- . moe (midnight) pouoi, ua ka paia kela mahele manawa o Pili oke auiaoe ponoi hoi, oia k'a hora 12 ponoi o ka po, oia o Kau\ a hoea i ke kani ana o ka-moa kuakahi, «a kapaia kela wa o.PUi-puka] a p ka wa e puka ai ka La, o K%hi-puka ia.