Ka Naʻi Aupuni, Volume II, Number 44, 24 July 1906 — HE MOOLELO NO KAMEHAMEHA I. Ka Na=i Aupuni o Hawaii. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO KAMEHAMEHA I.

Ka Na=i Aupuni o Hawaii.

Ma ka la 13 o Fi-bern;iri, M. H 17',)3, ku hon inai Yana knnH i Hawaii nei. M» linwiulme ova, ika mi ai i» \va. I hon» ku anainai uu halnwai o!a »)e Kamphamelia malaila Ia wa- ■ ii° 57 ka 11 ui oua makahiki o Kamehamehn. A ma ia hala wai auu o lnua, ha-uvi m«i o YaiHkoua i man l>ipi ia Kameha meha. Ua laweia mai kem inau b>pi e Vanakona mai Moneteri mai, mai ka aina m ū hoi o Kalepnm. 0 ka inoa mun a ua ka kapa< Aku ai i keui uiea he li.pi, ho " puaa oipi.'' . A. . oka wa inua loa keia i laha ai I;a b;pi m* W*imea. lle bipi kane ahe bipi waliine ka Vanakoiui, i haawi makana aku ai ia Kamehameha. I\la ka la 21 o Feber»>Hri, ua hoiomai ia o Kamehameha ame Kaahumauu kana w. ne, i ukaliia hoi e Keoui 'Aua, no luna oka moku o Vanakoua. Aua hookipaia l»ua me ka haiioliano e Kapene Vanakoua. Ma Ua la 22 ae haalele o Vanakoua ia Kawaihae, a hplo no' Kt.-alakeakua, eue he mea la o Kamehameha ame kona poe kekahi holo aku maluoa o ka moku no Kealakekua. Maanei i haawi ai o Kamehameha he ike alii hanohano loa ia Vanakoua me ka haawii mai kekahi mau makana wai wui nui ia Vanakoua, maanei i haawi hou ai o Vanakona he' elima bipi ame ekolu hipa ia Kamehameffa. 0 ke kumuo ko Vsinakoua haawiana i keia mau boloho lona ia Kamehameha oia no ko Kamehameha haawi'ana mai ia Vanakoua he eha mau papale.mahiole i haku .ia me ka hulu manu; kanaiwa mau puaa nunui ame na hua ai he nui o Hawaii nei. Ua malamaia ka oihana oo ihe mawaena o kekahi'' poe koa akamai loa o Kamehameha ma ia haua; a o Kameha meha nohoi kekahi i komo pu ma keia. hoikeike o na hana oo ihe o Kamehameha ame kona poe kan&ka nia ka la 4 no ia o Maraki. Ama ia ahiahi iho, Jbe hoikeike hoolele ahi kao ka Vanakoua i malama ai maluna o kona mau moku. 1 keia ku ana mai o Vanakoua i kamailio pu ai o Vahakoua me Kamehameha, e hoopau i ke kaua ana mawaena ona ame Kahekili, ka Moi o Maui. Ua hoakaka oia imua o Kamehameha a me kona poe alii i ka wāiwai nui o nei mea he noho maluhia a noho like ana o ka Moi a'me na'lii o Ha~ Waii, me ka Moi a me na 'lii o Mbui': oiai, o kei kaua ana mawaena o na 'lii a me na kanaka o kahi mokupuni me na'lii a me na kanaka o kahi mokupuni, he mea ia e hoopoino ai i ke ola o na makaaiuaua a hoilihune hoi i'ka aine. Ua ae o Kamehameha a me e Hawaii i keia manao " o Vanakoua i hoaknka aku ai, mamuh nae o kekahi kumu iiia eae aua o Kahekili ame Ka'eo; oia hoi keia. E ae o Kahekili a me Kaeo, me ka holo lea o ko lana mau noonoo a me ka maikai hoi, e waiho loa laua.i ko laua mau manao kii aku e kaha ia Hawaii. E waiho no ia Ilawaii no na'.lii o Hawaii. Ao ko Hawaii poe āl; ' nole lakou e kii aku e kaua ia Maui. E waiho no ia~m< ' i a me poe alii. . . • l'ioomauia aku ana. '