Ka Naʻi Aupuni, Volume II, Number 56, 7 August 1906 — KA MOOLELO O Hiiaka-i-ka-Poli-o-Pele. KA WAHINE I KA HIKINA A KA LA, A O KA UI PALEKOKI UWILA O HALEMA'UMA'U. [ARTICLE]

KA MOOLELO O Hiiaka-i-ka-Poli-o-Pele.

KA WAHINE I KA HIKINA A KA LA, A O KA UI PALEKOKI UWILA O HALEMA'UMA'U.

- _ (HooMAUIA.) Kn nohoi ua ope luau nei ma ka ke alo e Iliiaka noho hou iho ia o Kahihikiola iluna o ka wahine ana i noho mua ai, a pane niai la oi'a ia Eiiaka. "Auhoa oe, e Wahinepoaimoku. Eia mai ko ono la. 0 kfcia luau a'u i kii aku nei no loko ae nei o. Iole; kahi o ka luau palopalu." •'Heaha la hoi auanei. Ua loaa mai la hoi ia oe; a he ai wnle aku nohoi ka'u," wahi a Iliiaka 'i pane aku ai ia Kalahikiola." Ae- hoolohe mai oe. Nani' fa no lole ka ai au i kii aku nei na'u; oia auanei kahi eku aku ai o ka heiau »ke kupua nui e hoea mai ana ma keia mnli loa aku. A o ua heiau la. e hea ia ana no ia ma o kou inoa la, oia hoi o Kalahikiola, elike no me ka'u i hoike mua mai ai ia oe, i ko maua hele ana mai Waimna mai a hoea ika uka anuanu o Ohuilele ma,. Nolaila, e ai ae au i ko luhi. Kau ae la na apu awa o Lohiau ma iko 1 aua mau waha; kau nohoi ke apo luaui mii hewahewa a Kalaliikioia i lawe mai ai mai lole mai. He pa i ana na kekahi lima o Hiiaka ī ua ope luau nei, o ka Aalowaie aku la no ia mai ka ike ana'ku o na maka o na mea a pau o loko o ka hale. No keia hiohiona kupanaha a lakou i ike mai aī i ka pau ana o ke ope luau nui i ka ai ia e Hiiafi ilokt> o ka wa pokole; ua kau īho la ka lia haukeke o ka makā'u m'aluua lakou apau. Aia wa i pane iho ai o Kalahikiola e noho ana iluua o kona haka: Auhea oukou e lakou nei; mai maka'u a hopohopo o'ukou ika ia nei mau hana. 0 Hiiaka keia, a ka muli pokii kaikaina o Pele. I Kauai aku nei ka ia nei haakai, a hoi mai la. . I kii aku nei keia wahine i kela kanaka ui e noho mai la. 0 keia kanaka a pukou e ike aku neu o Lohiau kona inoa. ke Alii Aimoku [o Kauai. Hoea. aku uei nae o Wahinepoaimokn nei, ua make o Lohiau, aua lawe īa koua kino a me kona uhane e na' wahine hoopahaohao o na pali o Kalalau, oia o Kalanamainuu a me Kilioeikapua. Mamnli o ka mana a me ka ikaika o Hiiaka nei' a oukou e ike aku nei, ua make ua mau wahine ne* o Haena, a ola hou o Lohiau-ipo, oia kela e noho mai la. I ka hoi ana mai ne| oia nei me kela wahine e noho mai la o Wahineomao kona inoa, a he aikane aloha nohoi ia na ia nei, ua lawe mai la laua ia Lohiau a hoea i Oahu. Mai laila mai lakou a Molokai; mai "Mōlokai ae hoi a Maui. A Maui lakou nei, hoopapa o Hiiaka nei me ia mau wahine o Maui. 0 Waihinalo ka inoa o kekahj wahine, a o Kawelokaiehuehu ka inoa o kekahi. Ua pa ko laua ike a me ko laua akamai i ka nui oko ia nei mana. Ua nele laua ike kane ole, oia hai o Olepau ke Alii o Maui. Pau ia.hoopapa ana aia nei holo mai nei lakeu nei a waena moana o Alenuihaha, hakaka mai nei keia me ke kaikaina o Puhiala o ka kou nei.