Ka Naʻi Aupuni, Volume II, Number 65, 17 August 1906 — HE MOOLELO NO KAMEHAMEHA I. Ka Na=i Aupuni o Hawaii. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO KAMEHAMEHA I.

Ka Na=i Aupuni o Hawaii.

Noia'la. ūa hok> akn na koa m-> 1 una ona auwaa, a o na haele hoi me K-ilanikupiile, rae na pu kuniah--, na po kau, poohiwi auie na lako kaua e ao, an\e ke kahi' pi e ukali kakaikahi paha, makma o ka naoku. Ma kahi hoi o ko na haoie 'hoekele ana i ka moku no Hawan, ua ho!o ak'u la i ka moana liio, a hoouna ae la ia Kalnnikupule 110 uka o Waikiki a haalele iho la lakou ]a Hawaii nei. Ua olelo ; a, ua ku aku nei poe haole i ka mokupuoi o Hawaii, a haaw.i aku la lakou'i na mea kana apau ia Kamehameha. TJa ano kaikahi loa keia mau hoakaka a Dibela me ka ko makou mea kakau moolelo ma ke aoo nai, elike me ia i hoikeia ae la. He mea oiaio nae, ua holo loa keia mau moku a hoea i Hawaii. . , Ua hoikeia ma kekahi moolelo, i ka holo ana'ku 0 keia mau moku a hiki i ke kulu ana o ke aumoe, ua ala ae la na luina haole o luna o ua mau moku nei a luku iho la i na kanaka Hawaii apau iho la keia poe i ka pepehiia, . Hoopaa iho la la ua poe haole nei i ka Moi, ia Kalanikupule me kana moi-wahine, ame kekahi mau kanaka kakaikahi maloko o ke keena kabina. V <A holo aku la lakou a hiki ika wanaao ana ia wa 1 hookauia ai o Kalamkupuie me kana moi-wahine ame kekahi poe e ae iluna o keka.hi waa ī ka kaulaia mahope mai o ka moku. A koe ekolu wahine a iakou i paa 'loa ai iluna o ka moku a hoea i Hawau, ]laila,.ua hooleleia ua poe wahine nei i uka o ka aina. He mea oiaio no paha, ke hoomaopopo iho kaua e ka makamaka aole e nele ana ko Kamphameha lohe ana mai keia poa haole aku a mai keia poe wahine aku nohoi, no ko Kalanikupule holo ana aku i Hawaii no ke kaua ana-iaia (Kaenehameha). . . Ke Kaua o Ntjūand i 0 kekahi kaua kaulana loaikeia a Kamehameha I i hoouka ai mawaena o na moolelo o kana mau kaua Na'i Aupuni apau. A no keia kaua ka kakou e nana ai. 1 ka malama o Welo, oia o Feberuari ma ka.helu haole, M. H. 1795, ua haalele'-o Kamehameha ame kona pualikaua ia Hawaii, a holo mai la a pae i Lahaina Maui Ma keia huakai kaua a Kamehameha, he eha mau moku i holo pu mai me ia i lako pono i na mea kaua o kela ame keia ano; a pi&a nohoi keia mau moku i na koa.