Ka Naʻi Aupuni, Volume II, Number 83, 8 September 1906 — HE MOOLELO NO KAMEHAMEHA I. Ka Na=i Aupuni o Hawaii. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO KAMEHAMEHA I.

Ka Na=i Aupuni o Hawaii.

Aoie uae oia i pane mai i ka elele; aka, huii ae la oia a ninau aku )a i kona makualiine ia Kamakahelei. "E ka nuakuahine, pehea kau pane no keia lono-pu-wai kanaka a* Kamehameha?" E ka inakamaka heluhelu; o ke nno o ia huaolelo "lono-pu-wai-kanaka," he ninan" kaua noia; oia hoi e ninau ana o Kamehameha ia Kaumualii, ina paiia ma ka ikaika e liio mai ai, a e liio ole mai ai ka mo kupuni o Kauai. 0 keia* ke ano o , : na maika eleeie, mai na ulu nunui a ka ulu liilii. i 0 ka maika keokeo hoi i wahiia a paa i ka laui, he hooie kaua kona ano. A o ke koko puu' ( vjo, e ho ; .ke aaa īa ika paa ana ona mokupuni apau, eiike me Hawai 5 , Maui, Kahoolawe. Lanai, Molokai a me Oahu malaio o ka mana I) Kamehameha. • No keia ui ana 'ku o Kaumualii i kona makuahine, ua pane mai la oia i kana keiki: "Ekealii! Eae aku'oe e'ike me Paiea, a e haawi aku oe īka aina o Kauai nei iaia. He inoa wale iho no ko Kamehameha maluna o ka aina; a nau no, e kuu keiki, eai ika momona o Kauai nei. He mau la wale no koe ona a hele aku ia; a nau ponoi no e kuu keiki, e ai ī na momona a pau o ke alo o Kamehameha." Huli mai la o Kaumuulii a ninau mai la i ka Elele a Kamehameha: ,l Ke lohe ae la no paha oe īka ia nei pane?" Ae aku )a no ka elele. A pane hou noai-'la o Kaumualii: ,4 0 ka'u pane aku la no ia. 0 ka aina keia o Kauai nei, no ke alii ia no Kamehameha; a e noho kanaka aku au nona." 1 ka lohe ana o ka elele i keia mau olelo a Kaumualii, oka huii hoi iho La no ia*o ua eiele nei no Oahu nei. 0 na'lii lioi keia o Kauai i ka lohe ana i keia haawi aha o Kaumualii ia Kaiiai ua nui ko lakou. huhu ia Kaumualii, a pela nohoi i kona makuahine, ia J£amakahelei. •Ua oleloia o Kikane no keia elele a Kamehameha i hoouna aku ai. i Kauai no ka huipu ana me Kaumuahi. Olelo kekahi poe, he eha laua i hoounaia ma keia huaKai, oia (Kikane)'-a ,me- ke aliiwahine, Kekai-jH-Boomauia aku ana.