Ka Naʻi Aupuni, Volume II, Number 85, 11 September 1906 — Page 1

Page PDF (303.86 KB)
TSJa "Hi* \\vaii r l-Ioopouopono ia tin \\vaii.
Kaliiliaulani ka Elele Lahui i Wasinetona.
POALl'A, SKPATEMJ H \ 11 I'HJii
BUKK It, Hi:Ll' S-i
NA HELU AI'AU, 234
o o 1 e 1 o Trl a w a i i
a h i k o.
HE MOOLELO .Vfl
3-
Ka Na=i Aupuni o Hawaii.
Ma k-h w.ihi, o hnh a^ kakou a nana i nn'ln o Kan a 1 , e uwnlo nr.a ia Kfiumnaln, uiahopp iho o ka huh lio'i mi i raai o k-i elele a Kamehaineha i hoouna
akU rll.
I a ololo mai la na'ln o Kauni in Kaumual:i:
»'£ auhoa oe, e kc a hi! E pho kakou e kaua He hilahiU k* haawi pio aku -aia i ko kakou a-nn."
[i WA huh ae la o KaumuAln a nmau aka la i ka rnakuahine; la KaniRkahele.1:
"JE kiiu roakuahine, ka haku nona ka aina; pehc,i kou macao i keio?"
Alaila, ninau aku la nohoi oia i k
I.i wa pane mm la o Ktimakahelei i ke keiki. Ua oleloia, he wahine ike kilckilo keia' o Kamakihelei, he noho-ni l o wale ka ikR o kekahi poe kilokilo i kona ike. A penei oia i pane mai ai:
E kua keiki-e! Kuu piko nei a hemo i waho —
0 l$uu fflinamma nei a kaulana *e i ka la; alaila, ae oe
1 ka pu'e naaupo a na In o ka aina. Mai ae oe, e bun
kama. i ke kaua.
I hai aku au ia oe. Ke hoike mai QPJ na kaulana aina a me na kilokilo o na la i au wale ae. Aole oe e ae i ke kana, ehke me ke koi a na 'lii. Aole. E a ka ihu o ka puaa ke eku mai nei i ke kai.
Ua hele na niho a kihele i na makd. Eia la ua okakala na hulu o Haupu i ka lae. Eia la, ua will ka haelo o Keolewa. Ua haika ka waha o Kalanikaheka
"Nolaila, mai boopaakiki oe, e ke 'hi, i ke koi a na 'In e kaua."
"Eia ka olelo, hoolohe mai. E wiki, e panee na waa, e Kaumualii. E i aku ke koae la, ke papio mai la i ka ilikai."
Ua hookoia keia kena a Katoakahelei i kana keiki. Ua lana La waa o Kanmualu i ko kai a pela noaoi ko uri'lii lioikoi apau o Kaiiai. A i ka hele and o Kaumualii no ka ee aku iluna o kona mau waa, ua ku in kahili kapu o KauLamau ma. Moe na makaai-naiiri i kd nee ana o ka huakai a hoea \ na waa,
A kau o Kaumualii iluna o kona mau waa, a pela nohoi me na'ln e ae, ua hoio mai la lakou i ka moan a no ka halawai ona mai me ka buakai a Kamnhameha e nee aku nei i ke Kai o fcaieiewaho, oiai ua haalele iho la no ua Paiea nei a me kona poe alii a me na koa la Oahu nei -a holo aku la no Kauai;
/ItMimatnvlavw e J. J/. Pawn* n o KA A' A'IA UP l~l\\'l
MCTKTJN^V 111.
0 Uekahi rnea ano nui loa i p'li i ka mcolelo o Paao, oia rin Ulu a Paao i ln\\vo mui ai. nu keia hde •ana mai, mai Tahiti mai
Olelo kekahi poe. he raau ulu maika maoli keia; a manao hoi kekuhi poe, he mau akna kii keia elua, elike UR ki mea i hoiks ra ua ia -.ie n°i.
Ala kekahi Moolelo Hawaii Kahiko, ua kapaia. l?p-a mau pohaku p. Piw^ha may "-Kao," cia Ira mea p olelo la nei, "Na kao" a Paao. A ua hookomoia keia raau moa "Na Kao a Paao, 1 ma'ka oibana kilo-kilo hoku o Hawaii npi.
0 keia ka mea i kapaia ma ke Ao Hobo (Astra nomy) a na haole: ' Ke Kaei o Oriona" (The Belt of Oriona) 0 keia ka puku'i hoku i hoikeia mai ma ka buke o loba.
'•0 ka mea nana i hana o Uresa Nui
Me Or ooa a me Peleiade
Anra ke kukula-hema loa aku" (loba 9:9}
"E hiki ana anei ia oe
Ke hoopaa i na mea paa o na Hubui
A kala ae paba i na mea paa o Oriona?"
—loba 38:31
0 ke kaula o Amosa kekahi i hnomaopopo mai i
keia kaboaka-lani, nona ka moa o Orion*:
E ioQi i ka mea nana i liana
la Peleide a me Oriona
A hocliio i ka malu o ka make
1 malamalama
A hoopouli i Ke ao
A hlo i po:
—Amosa 6 • 8,
0 keia mau "Kao a Paao", oia keia lalani boko ekolu. He elua keia mau lalani hoku. Hoot a hi lalam o ekolu hoku! he moe pololei, a bookahi lalanl o ekolu boku, he moe kau aoao. A ua olelo man nat Hawaii "Na Kao",
E hoike hou aku ana ka mea kakau no ka mea?
p pili ana i keia mau hoku "Na Kao" ma ka wa e
komo ai ke kamailio ana q keia moolelo ma ka ma
hele pili i ka Oibana Kilo Hoku Kahiko o Hawaii nei.
Hoi HOU ANA o PAAO i KAHIKI
Mamuli o ko Paao ike ana i ka nele ana o Hawaii nei i na'lii, a i ole. matnuli o ka lilo loa o ko Hawaii nei poe alii i ka hewa, oia keia poe alii "Nana" ua hoi bou oia i Kahiki DO ke kii ana i alii no Hawaii neu