Ka Naʻi Aupuni, Volume II, Number 85, 11 September 1906 — HE MOOLELO NO KAMEHAMEHA I. Ka Na=i Aupuni o Hawaii. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO KAMEHAMEHA I.

Ka Na=i Aupuni o Hawaii.

Ma k-ia wahi, e hn]i kakou a nana i na'iii o Kauai, e uualo ar;a ia Kaamnalii, uiahope iho o ka hnli ho'i an* raai o ka eiele a Kamehameha i hoouna aku ai. Ua oielo mai !a na'iii o Kauai ia Kaumualii: "£ auhea oe, e ke aiii! E aho kakou e kaua. He hilahili ka haawi pio aku iaia i ko kakou a'na." l \ wa huli ae la o Kaumualii a ninau aku Ia i ka makuahine; ia Kamakahel^i: "E knu roakuahine, ka "haku nona ka aina; pehea kou maeao i keia?" Alaila, ninau aku la nohoi oia i konn poe kahuna a me kona poe kilokilo: "Pehea ko oukou manao no ke kaua me Kamehameha? Eia no na'lii o Kauai nei ke ou'e maineinoekaua. Ia wa pane mai la o Kumakahelei i'ke keiki. Ua oleloia, he wahine ike kilekilo keia v o Kamakihelei, he noho-ni'o wale ka ike o kekahi poe kilokiio i kona ike. A. penei oia i pane mai ai: E kuu keiki-e! Kuu piko nei a hemo i waho — 0 lsuu minamma nei a kaulaiia ae i ka la; alaila, ae oe Ika pu'e naaupo ana 'lii oka aina. Mai ae oe, e kuu kama, i ke kaua. I hai aku au īa oe. Ke hoike mai nei na kaulana aina ame na kiiokilo onala i au wale ae. Aole oe eael ke kaua, elike me ke koi a na 'lii. Aole. E a ka ihn o ka puaa ke eku mai nei i ke kai. Ua hele na niho a kihele ina maka. Eia la ua okakala na hulu o Haupu ika lae. Eia la, ua wili ka huelo o Keolewa. Ua haika ka waha o Kalanikaheka "Nolaila, mai hoopaakiki oe, e ke 'hi, i ke koi a na 'lii e kaua." "Eia ka olelo, hoolohe mai. E wiki, e panee Da waa, e Kaumualii. E i aku ke koae la, ke papio mai la ) ka ilikai." Ua hookoia keia 'kena a Katrakahelei i kana keiki. Ua lana na waa o Kaumuaiii ike kai a pela nohoi ko na'lii koikoi apau o Kauai. Ai ka hele ana o Kaumuahi no ka ee aku iiuna o kona mau waa, ua ku n-.1 kahiii kapu o Kauianiau ma. Moe na makaaioaii'i ' k,i nee ana o ka huakai a hoea i na waa, A kau o Kaumualii iluna o kona mau waa, a pela nohoi me na'lii e ae, ua holo mai la lakou i ka moana no k.a halawai ana mai me ka huakai a Kamehameha ē nee aku nei i ke Kai o Kaieiewaho, oiai ua haalele. iho la no ua Paiea nei ame kona poe alii a me .na koa ia Oahu nei -a holo aku la no Kauai;