Ka Naʻi Aupuni, Volume II, Number 102, 1 October 1906 — Page 1

Page PDF (315.80 KB)

Il!i>vaii o I loopouopoiio in Hawaii.
Kahilianlani ka Elele Lahui i Wasinetona.
POAKAH1, OKATOBA i 190b
NA HELtJ APAU, Jtt
BUKK II.
Moolelo Hawaii
Kahiko.
J? MOQLELO yo
Ka Na=i Aupuni o Hawaii.
1 kela wa i olelo mai ai ke Kapena o ka moka IB Kamehameha, sole e biki ana kela beleuma ke hapai hou ia mai loko mai o ke 'ia', a ua nui kona mi n a mi D a no OB heleuma nei.
Aka, i a pane aku o Katnehameha, o'ai oooa ia wfliwai, a e bana ana oia i na mea apau e kan BI kona waiwai i ka aina maloo. 0 kn manawa iho la DO ia o ua Paiea nei i kauoha ai i kona poe kanaka aho loa, e IIIQ iloko o ke kai; a e olokaa hele i ka heleuma a kau i Kula.
£1 ke me ua pohaku DOUDOU a kamaln e ho lamo ana iloko o ka wai, pela na kanaka ihj pani a aho lea o ua Mci nei i lele iho ai iloko o ke kai, a hooko i ka makernake o ko lakou haku-alii.
Ua olokaa hele keia poe i ua heleu-na nei maloko o ke kai. E noho ana iloko o ke kai e noke ai i ka olokaa, a ca ae ana iluna; a pela aku ana. Ua haaa keia poe kanaka pela a hiki i ke kaa ana o ua heleuma nei i kula.
"Ia lilo keia mau hatia kaeaea a ua poe kanaka Hawaii nei i mea hookaulana loa ia mawaena o na haole o ko na aina e i hoea mai i Hawaii nei ma ia mau la iho.
0 kekahi moolelo e pill ana i ka ikaika o Kdme hameha, oia kona kau ana iluna o kekani moka haole; a ike nohoi oia i kekahi pauku kui hao nui. Oia ka hao kui amara.
He mau haneri paona ke kaumaha o keia pauk>i hao. Ua nonoi o Kamehameha i ke kapena o ka moku nana ua kua hao ku'i amara nei, a ua olelo hoomakeaha mai nohoi nei kapena ia Kamehameha iua e hiki ana iaia ke ka'ika'i i ua kuahao nei, alaiia, ua hiki no iaia ke lawe i aa kcahao nei.
Ua boopuka keia kapena i nei mau huaolelo, me ka manao ole e hiki io ana ii Kamehameha ke ka'i ka'i ae a auamo i ua kuahao nei.
Ia puka ana mai no o ka olelo mai ke kapena mai, e a-lilo ana ia Kamehaaaeha, nana ua ku'ahao nei, ke hiki iaia ke ka'ika'i a hapai ia mea; o ko Kameharneha lalau iho la no ia i ua pauku hao kau maha nei a auamo ae la, elike no me kana hana ana i ka heleuma.
Ua olele kekahi poe. uakiloi oKamahameha i ua pauku hao la iloko o ke kai; a na ka poe lua (kai) o ua 'hi la i olokaa hele i ua kua nao nei. a kau- i kula; elike no me ka banaia ana .0 ka heleuma. A olelo hoi kekahi poe. ua hooiliia keia kuahao maluna o na
kau-lua, a hoe ia I uka o ka aina.
Hoomakaulcauw e J. M. Poepoe no KA
MOKTJNA III.
MOKUNA IV,
Hokuula.
He hoku nui nlaula IB a weo hoi k on ma no; a h» neni kona nanaina lie nana aku. Aia ikeia hoka mawaens o Auhaele a me Faikaubale.
Ua oleloia, o Weleba ba tnalama i ha nan ai keia
boko (oia hoi. mai ka bapa hope o Sept. a i ka hapi
mua o Oct ma ka belo a ko Fa^aii poe), A penof
ke mele e p
  • "0 Welebu ka malama
    Hanau kuu keiki
    Hanau ka Hoka la
    0 Hoku—ula. 1J

  • 0 Hokuula, oia^a maka hen a o hoku Pa'ikait-hale; a o ka maka akau, oia o boku A'ubaele. Ui oleloia e ka poe kilokilo hoku o ke ao kfthiko, he hoku keia no ka poe aea ame ka poe lapu.
    Na Zao.
    Eono keia poe hoku. Ua like kn lakou ku ane, me ko ke kuea a ke kanaka kamana. Eba ma ka doao loih ; a elua ma ka aoao pokole. Aka. tma keka hi maheJe kilo boku a kekahi olobe kilokilo kahikor he pakolu no ni hoku o kela a ire keia o ua man la'ani nei, elua o na hoku, i kapaia o "Na Kao." 0 keia "Na Kao" a Paao i Idwe mai ai mai Tahiti mai.
    Xa Euihui.
    Eono keia poe boku ma na iaini ka^ulike elua: ma ka pakolu o ka laioa hcokahi. 0 na hoka ke.a i kapaia "Na Huihui o Maaalii."
    Ua oleloia ma ka wanaao o ka ia 28 o luae o ka makahiki 1857, ma Kailua, Hawaii.jja puka keia poe hoku me Kaawela. E poi ana Na •Huihui maluna pono o Hnalalai, ma ka aka'i ae o kabi a Kaawela c puka ae ai.
    A haalele o Kaawela i ke Kapalaau a me Nt Haibui, e ikeia ana o Keoea, e pili ae ana i ka aeao hema o Hualalai; a e pili DQ ana hoi o Makalii mahe-pe o Kaawela
    Na Hoku o Bumu.
    Ekolu keia poe hoku. Hookahi hoku nui mawi-ena; a he wahi hoku uuku mamua; a pela no bed mahope. 0 na hoku keia i pili i ka poe kilokilo hoki apau.
    J