Ka Naʻi Aupuni, Volume II, Number 102, 1 October 1906 — KA MOOLELO O Hiiaka-i-ka-poli-o-Pele. KA WAHINE I KA HIKINA A KA LA, A O KA UI PALEKOKI UWILA O HALEMA'UMA'U [ARTICLE]

KA MOOLELO O Hiiaka-i-ka-poli-o-Pele.

KA WAHINE I KA HIKINA A KA LA, A O KA UI PALEKOKI UWILA O HALEMA'UMA'U

(Hoomauia.) 0 ka wahine a kaoa o Hiiaka oia kou mea naoa i hoola a o:a wale no paha ka mea e hiki aoa ke hoola bou ia oe. Aka o kuu hele aku i Puna a ku hoi ka'u ma kah i kela wahi maka piapia oia ka'u e hana aku ai.* Ala ae )a o Kauakahiapaoa a bele aku la i ka haie o ke kaikamahine, o Kahuanui, a hoike aku !a i ka make o Lohiau ia Pele A hoike mai la nohoi, ua liiwahine nei i kaua moeuhane, ub like )m no oie ka moe i )oaa ia Kauakahiapaoa. He oiaio wahi a Kahuanui i pane mai ai, ua make kuu kaikunane ia Pele* A pehea la auanei ka pōno? Hoike mai la nohoi o Kanakahiap aoa i kon» manao no ka holo i Hawaii no ke kokulu ana i kan» inakaia ia Pele. Ua holo like ia manao mawaeea o laua. Aia wa olelo mai la o Kauak&hiapaoa: * £ Da)t> keia make bou ana oke alii mawaena ou ame a'n» Aole aku i ka nui a me ka lehulehu. Ae aku ia nohoi o Kahuanui. A olelo bou mai ]& 0 Kauakahiapaoa i ke kaikuahine: 1 noho oe; a © hele au i Hawaii. O ka ike wale iho ka paha ike kino pohaku o kuu aikane —la, e ebo no īa; aka, o kuu makaia nae; e u)u ana kauwila o Kahihikolo i ka nuku o Kilauea. oka uhane hoi o Loh'au, uk kaapuni ae la l» Kaoai a puni, a iie lehulehu lua kona mau la o ka nobo aūa ma Kauai. . 1 kekahi la ae, oia ke ao ana ae o ka po i loaa aS ka uhane o Lohiau ia Kauaiahiapaoa me Kahuanui ua haalele aku la o Kauakahiapaoa ia Haena, a hola mai )a a hoea i Oahu nei, Mamra nae o konahele anamai.ua kamakaaha iho la oia a paa ke a'a-kolo ike a!o o Maunahina, a hoohiki iho la ia, aole e makalakaia a e noawehewehe 1 ua aha nei i pu ia ai ua mea maikai nei o Kauai, aia wale no a aumakua ia i ka 1 hilihi maka o Pele-i--honua-mea. E kuu makamaka heluhelu, nau ponoi e kuailo iho i na olelo naneoane a kou mea kakau moolelo kaao o Hiiaka i hoike ae !a; oiai ma ka mooleio knmu i laweia mai ai keia moolelo ua kaulai maoli ia ae no na mea apau me ka moakaka )ea. A oiai he au keia no naloiea hoohihi keenimana a leele hoi, me ka lawalawaia aea e na kaula aweawe o ke kanawai, e kauoha ana i olelo aoo anela wale no ke hoolaulahaia ma na nupepa, nolaila, ua hoaahu iho ka mea kakau ina olelo ranenane ma keia wahi. A ina paha e ninan iho aoa oe, e ka makamaka heluhelu i ke kumu o ko ka mea kakau hana ana peia, ahila, e o!elo au; I ike ai no ee ina mea huna pohihihi i kaulana ai ke poo o Waialeale, a i kapaeia ae ai hoi ke kau- maka maoli ana mai o ka kiapohaka o Nanahoa; a kapae pa ia ae hoi keia olelo: i ka wa kanawai o)e, ola iho la au; a puka mai ke make iho la au. E Uoamanaiuanui iho a pulelo hou aku, '