Ka Naʻi Aupuni, Volume II, Number 105, 4 October 1906 — Page 1

Page PDF (328.15 KB)

"Fsn I liu\\vnii o Hooponopono ia Hawaii.
Kahiliaiilani ka Elele Lahui i Wasinetona,
POAHA. OKATOHA \ IMG
NA HEU" AFAT, 254
BVKK II. HK1.1
1VI oolelotrlaAvaii
Kahiko.

JfoomaLaulen m e J. M. Pveme no KA EA'I AITVKJ
£ MOOLELO *VO
Ka Na=i Aupuni o Hawaii.
Ke hoike mai in 1 keiii mau hr-na a KitTJOdftiiel a i kuna m.ik<-(? i ke ola o kona pi o kanaka a i ka nui nohoi o luim ulohn -a lakin
0 bekuhi men auo rui \\n\\\ \ ko Kameba-noha nohu ana i kc:a w»i, oui konn noho ana mo Knabuma ou n me Koppuplarr. 0 keia kana ma.i alnwahinr. Ua olelo'a, maaioli o ko Kamdiaaielia aloha n KiUbumanu. o a DO ke kuicu o kona v nA ana >a aluwdhme i wahine Dana.
A mamuli too' o ko Kamphamoha tLbcau nui ai«a e loaa oca hooilmi DOHA e noho i ka coho al'i ai-moku una i na*i BI ma' Hawaii B Ouhu. a kapa'i wale mai hoi o Kauai, ua lawe mai oia ia Keopuolani.
Ua boike rrai kekahi me a kakau moolelo pili ia Kameharneha. o ke ano o kona noho ana me keia tnau ahiwahme-, bookahi wahine ponoi ana oia BO kana wahine i ka poll, oia no o Kaahumanu. A o Keopuolani hoi, he wahi okoa DO kona e noho BI; a ma ke kaulana mahina wale DO e ike aka ai o Kame-hameba iaia,
Ma ka makahi 1809 paha, ka mai Ia ma Honolulu nei kekahi moku Rukini; a maluoa mai o keia tnoko i hoea mai &\ kekahi beole nona ka inoa o Archibald Campbell. He keia moka ke a haolei pae olulo i Sannack.
J kona hoea ana mai ia nei, ua hook'paia oia e Kamehameha a malama maikai ia oia o ke alii. Ua noho ke a baole ma ka hana a Kamehameha e haawi aku ai uia e lawela^we. Haawi aka o Kamehameha iaia i a in a mabiai nona.
A hala paha ka makahiki hookahi o ka noho ana o nei haole me Kamehameha, ma ka malama o Ma raki, 1810, haalele iho la oia ia Honolulu nei, a hoi aku la no Eaelani, ma ka moka o-Kobcla "Dake o Pctolana, a o kona kapena oia o Spence.
Ma o keia kapena la i hoonna aka ai o Kameha-meba i Pelekane, he kapa ahu-ula i ka Moi o Enelani ia wa. Ua hcouna pu aku hoi o Kamehameha he palapala i ka Moi o Pelekane, e hoomaopopo aku ana iaia, no ko Vuuakouwa ae ana mai imua ona (Kameha meba) e hocuna mai ana oia i Hawaii nei i moka ••manuwa," i lako i na pu kuniahi keleawe, a i piha hoi me na waiwai mfu-Europa mai.
Maloko oia palup&Ja, ua hoike aku o Kamehameha imua o ka Moi o Pelekane, i kona minamina nui i ka hiki ole iaia ke haawi aka i na kokua ana i ua Moi nei, ma na mea pili i ke kaua, DO ka mamao loa 0 Hawaii nei mai a Pelekane mai.
(E BOOMAUIA AEU ANA.)
MOKU3STA HI-
MOKUNA IV.
Kit Oilni.ni Ki^n /Jotii U

A a koia hoku (Maui) ma ka h^rrn iho o ka hokn Kina e kokoke ana i na HuiHui. He hoku ano nui keia i na kilo hoku o Mam, lloko o ka pii a o na hok-T, ao'e i knmo ka inoa u na moknpini e ae a Hawdii uei elite la me ka MokupaDi o Maoi. /olc no i loaa ke'a irioa maloko o na inoa o na hoku o ka moolelo Kumulipo J hoikeia aelnei. MAEALII.
0 na hoku 9 (o) Makaln, ua bala lea lakoa i kL
hema loa o na boko Huhui. He ka nae i ka nani &
me ka maikai ko lakoa k laca. Hookahi hoku ma-
waeDakonu rf a^kolu ma keo»bi &oao ma ke ano
humakolu, a pela noboi na hoka ekola n i kekaht

aoao-
WAILOA, MANAKU, PTJPUE. PAAO AME MAKTJAKAUMANA.

Aia keia poe hoku malalo mai o Hnmu ma. He poe hoku keia e moe ana elike me na waa kaulua.
E hpomanao iho oe. e ka mea helubelu. ua somo ma keia papa hoku na ino* o na'ln kahiko o Hawaii nei: oia o Wailoa; o Manaku a me Fupue, a ca komo pu hoi ke kahuta o Pa.o a me ke £abla o Makuakaii-
mana.
WAIA AME KAKAIHILI
He mau boku ke:a e kapae ae ana i na hoku i olelo inaa ia ae nei, e kokoke ana i na hoku Kane a me Keokea,
$&>• 0 keia ka pan ana o na mea i kaa i ka mea kakau no na hoakaka pili K.lo Hoku Hawaii mailoko mai o ka buke kakaatima i kope pau pono ole a may. mai loko mai o ka bake kilokilo boku (kakaukimi) a Kamohoula; a ua nui ka minamina o ka mea kakau no keia hapa pu ana o keia mau hoakaka.
Ua loaa nohoi iaia maloko o keia bake hoi-e n& hoikeike no na kulana i ku ai kekahi o keia ma,u hofcii i hoikeia ae la. Aole no nae i pau pono. Aka, i mea. e paa ai i ke paiia,-ke hoao nei ka mea kaVau e hoo paa i keia mau kolaua o ua mau hoku la penei.
1 Holobolopinaau Kii Ua hoopokgleia ka inoa a
nei hoka i kahi wa o Holoholo a o Na Holoholo hou
Ma ke kii i hoikeia ae la e mfeopopo ai ke kulana i ka
ai keia hoku. tie noku nui keia e hele ana mai ka
Hikina a ke Kotnohapa. E nee like ana keia poe he
ku me DB hoku Fa ame Na Eiku-