Ka Naʻi Aupuni, Volume II, Number 106, 5 October 1906 — KA MOOLELO NO KAMEHAMEHA I. Ka Na=i Aupuni o Hawaii. [ARTICLE]

KA MOOLELO NO KAMEHAMEHA I.

Ka Na=i Aupuni o Hawaii.

0 Uplh -haolo hoi imn \ ka inoa o Ai'ohihaKl i hoikeia ae noi o : a ka mea e pilianai ko Kamehameha lawelawe ana 110 iua i>a han i mia mau o Hawaii uoi nuii kahiko nun; n:a ka ai atia a nia na moaoao nolioi ho nui. E hoiko ana o;a, hi« uiii ««luolu a loīeoniaikai 0 Kaniehamelnu J'] aahu an.a 110 oia i na ioio Euro,«a; aole nae m \ na wa ap-iu. ( kekehi mau manawa ho\ e komo ana no oia i nakapaona aliiko-i kiekie me ka hiehie nui; a he kulana ihiiln a hanoh.ano kona ke ku mai maia ano. A wahi a nei haole, he nui a lehulehu loa kona mau lole alii Eui-opa. O na haole e uoho pu ana me Kamehameha, wahi no a nei makamaka ili-keokeo o Kamehameha i ho ; ke ae ai, ua hoolakoia aku no lakou e ke ahi me na pahi. na <>, na pa, na bola a me na lako iipau o ko kulana Europa maoli; a ua ai lakou eiike no me ke ano i nia a ī ka ili-keokeo. Ma ksia wa, me ho mea ia, he «anaono ka nui o na haole e Doho ana ma Oahu nei. 0 kekahi mea ano nui pili ia Kamehameha, a he tnea kupono hoi ui e hoomanaoia ma keia wahi, a ma keia kowa nohoi o ka manawa i hoikeia ae la; a, oia keia. Ma ka makahiki 1796, mamua koke iho o ka ho'i ana'ku o Kamehameha no Hawaii, ua ku mai Ia ka moku Ata (Arthur) Kapena Heniy Barber. i Oahn nei; a e noho ana o Kamehameha ma Waikiki ia wa. Ua lilo o Kapena i hoaioha maikai no ka Moi. A i kekahi wa, ua ulu mai Ia na ne ana a kona poe ai-alo e nonoi aku oia i ka haole i rama no lakou 1 rama maikai hoi. Ua pane mai nae o Kamehameha aohe ena makemake ia mea; aka, wahi ana: 4, lna he ono rama ko-oukou, alalla, e noi no au i ka makamaka haole o kakou ī wahi mea ai'kupono na oukou. Aole oka mea e ona mai ai oukou a e ula mai ai na hana uluaoa." Nolaila, i kekahi halawai hou ana o Kamehame l ha me Kapena Birber, ua nonoi aku la oia iaia i rama, me ka. oielo ana aka i ua Kapena nei, he makemake oia i rama paa, i pa'ipa'i ole ia. Ua ae mai la ke Kapeoa. Ua hoi ua Kapena nei a luna o ka moku. a hoouna noai \h * ka rama, oia hoi, he wikeke (whiskey). U.ar pa'i ia nae keia rama mo ka wai. Aua hana o Kapena Barber i keia hana pa'i ana i ka wiseke me ka'wai i mea e ona nui ole a» na kanaka. • (e hoomaiiia aku ana.) •