Ka Naʻi Aupuni, Volume II, Number 107, 6 October 1906 — He Moolelo NO Hiiakaikapoli-o-Pele. [ARTICLE]

He Moolelo NO Hiiakaikapoli-o-Pele.

0 ka ho\> o ua naln noi a nioakakaloa ka iko ia. aku o kt> Aliiwah uo, oia no ka \va, i hāki poko iho ai o ua nalu la, u o ka ia iho )a no ia o ko Aliiwahino Punahoa ilalo mo kona papa, 0 Piina lioa a luu-poo iloko o ko k<u, o ka numo mai no mahope. Pii hou aa ana u:i mluakokoke e ha'i, oia ku wa a i o ;\o ai i ka lima l:~ laua mo ke k;ūkuaana oia ho\ o Kilauea, a kokolo ana, iloko o ke kai, o\a no oe o ka nee ana o ka poka topido. A hoo manao ae la ka mea kakau i keia! mau wahi lalani mele hooheno a na lede o lapana: "Alia oe e ka Bea huluhulu— Banz;ii!. E hooni mai ia I'pana uuku— Tuinzai! 0 ka iki ulu mai nei o ka Nekina Nana e ko-ke aku na pine, 0 ka ohelo keia e wela ai na ma k , Kohu topiclo*giana pahu i ka i!' kai—Banxai!"' Emoole ia miki ana aku o ua lima-ku'i nei o Hiiaka, paa ana ke Aliiwahine Punahoa ma ka uuhaka a hapai ia ae la a. onou mai la iluna'o ka ili kaii a e like me ka pakika o kahi pohakui ho «pahi'a ia mai maluna o ka ili wa'i, pela iho la no ka pakika pahee o ia nee ana m >i o ua Aliiwahine Puna hoa nei maluna o ka ili o ke kai. Ma ka wa hoi a ua lima-ku'i nei o Kilauea i hoopao palanehe mai ai ia Punahoa no uka nei o kaha one, ua erni hou iho la o KHauea lima-ku'i iloko o ke ehuehu o *ke kai, a koo ia ae la ka waha o ka mano Niuhi o ka moana-e hamama ana ke a-Uilo. A i ke ka ana no o ua lima nei,lele ana ke kino o ua i'a waha nui nei i kaha one o Punahoa, a lilo ae la i kino pohaku 0 kahi hapa o ua pohaku nei iloko o ke kai, a o kekahi hapa iluna o ka aina; a he lae pohaku maoli ke ano ke ike ia aku. (Ua oleloia, ua nalowale ua poha ku la i nei wa, mamuli o ka a'e mau ia e ke one. Aole nae i maopopo ia mea i ka mea kakau.) 1 ka pae olulo ana mai hoi o Punahoa i kaha one, ua hele kona mau a me kona mau ano a pau a kunahihi, a aole hoi e hiki ke kamailio mai i hookahi huaolelo Ma ka wa hoi a ua kauakai ike aku ai i ka o-ia ia ana o ka papa o ua Aliiwahine nei e like me ia i hoikeia ae la. ua uwa ae la lnkou; a- pela 110 hoi ko lakou ike ana aku i ka i'a nui o ka moana. e kau mai ana maluna o ka nalu mahope pono aku no o ka papa o ke Aiiio ka oi- loa aku. o ko lakou piha kupouli maoli, oia ko lakou.ike ana a'ku i ka lele an.a ae o n-ei mea nai maHoko a'e o. ke kaij oia no'oe o kekahi pali pohaku nui a haluiu ana i ka aekai, 'me

ka puoho ana ae o ke kai mai lalo' ae o ka moana, 0 na kanaka koia i il*e i ka molia ana o kc kahuna o ke Aliiwalnne i ka : ihu o ka puaa i ka wahino''malihini, ka mea a lakou i loheainanana olelo hoole i ka> iko ole o Punahoa i ka hoo nalu, n i lohe pu hoi i koua hoopuka aua ao i ka inoa o Hiiakaikapoliopele, ua hs>loaku la lakou a hoolaulaha aku la mawaena o na ka'naka, nia ka hoike ana aku ia lakou, o Hiiakaikapoliopole ka wahine nana i nema o Punahoa i ka ike ole i ka hoe nahi. Ua lnili mai la na kane me na wahine a nana mai la nn\ kahi a lakou i ike muii—ni i na wahine malihini, e'a nae, ua nalo. wale iho la Jakou; oiai, i l/iwa no a pae ku-ululu mai o Punahoa i kaha one, a huikau ae )a hoi na kanaka iloko o ka pi< o n\w, ua pe'a niai la no lakou nei hele ma ka laxou huakai. la lakou nei no e hele ana. olelo mai h> no o Hiiaka i k« aikane;. "Kia hopu aku no nei hana a kauama uua aku nei; eia la he kanaka u i pau kona waiawi a me na pono a pau i ka puheneheneio, o kona mau iwi koe a pau aku iloko o ka imu "