Ka Naʻi Aupuni, Volume II, Number 111, 11 October 1906 — Page 1

Page PDF (294.03 KB)

HoopoiiopOiiio ia JElmvaii.
Kahilianlaiii ka Elele Laliui i Wasinetona
TOAII \ OKATOUA 11 1!U\\-
XA HELr APAC, ~ r .
Bl Ki: U, HKU* Ul
iMoolelo ELawaii
a. h. i k o.

ft MOOLELO .V(>
Ka Na=i Aupuni o Hawaii.
tf,,ij.(,,i -/. .V
MOM NA
A lu i n i 1 Kanielinnu'lii i Kt'iui, llau.ui, cu knuclui ma i kiMMi p< e mabaanana oj MI ke oki a kc,i il'abi. U-aa mu la uoliin k» liuiu ala. Unai aku In no o Ksirphameha ia me-I i ka liaolo.
l\\i hlo ibu la La laau ula i \\MU\\MU ka'ppa »no nui Ka 110 Hawaii De' ia man la DIP ua poe kalepn o bo ua am a e, o ka 01 aku no mie o kubi Lalepa uni 'a o na Una ala uei, oia no r lima, ina Ue kulanakaulnle o Csutun. 0 ke knaiia ami r. keui laan ma Canton, 'ie 13 n i 1-3 paona ke kaumaba e make (lilo) iiLU in i ua ituls rnai ka eivalu a ka nmi.
K.\ HAr H^AII Mt'A.
Ua oleluia ma lekahi wn, ua makemake ilin la o Earoe-hamehu e hoonuii lion uku i kana laaa ilialu i KanetoLa, Ki-ua, e knai m ai maluna o kekabi mobu
0 ka bioko mna ia BULL o keia mnkemake ona, mo o Ka
pena Umiliapa nla ia ^Gaptam Windsbip^. Ua hoopibau
k-a mnku o na Hapeua 'in me ka laan iliabi. Ua bolo keiu
mokn a boea i Canton a pau k» laau iliahi i ka lilo, aL-iila,
hoi bun mai o'a i Hawaii uei me na wiu^ai be nui rnai Kma
mai.

1 ka ike aua o Eanjehameba i te'ia pomaikai nui i loaa
mai raid mai Kma mai ma o Kapena Umibapa 'Ja, na pea
ibo la koua in an an e booima punoi aku no oiu i mobu mai
Ha^nii aku nei me ka pi ha latui ala.

2solau4, ua kuka pu ibo la oia me kana poe haole, e l.ui o Ahka, kela haole Pelebaue i nobo ai i nla o Eahhi A penei kabi moolelo pokole a ka mea kakau i lawe mai ai m&i loko mai o ea nupepa "Ke Koo o Hawaii," i boopokaia ai ma k& la 15 o Augate, M. H. 1883.
"No ka manao o n>i 'Lii e holo kekahi moku ma Kiuri } e kuai i ka ihahi, imi pn oia (Kamehameba) me Olohana, o Aikake amo Ahka o Kalihi i make akn uei, i Hue no ka moku, he wahi ano ranku manuwa, ua lako i na pa be umiku-mamaono, o "Forester" ka moa. 0 Eamebameba ka me a nona ka moku.
O ka bana sno nui a keia poe i noonoo a.i oia ka hana ana i bae DO ua wabi mokii nei e bolo ai f Kma. He mea, oiaio, ua hanaia Keia haa a pau. mamuli o ka hoolala ana a Alika ame kana man haole.
"A i ka paa ana o ka Hae, holo aku la ka moku ma Ma-kao. Haohaoia ka Hae. Aole i aeia he Hae Aupani. Roc-uku nai ia ka mokn no be awa; a kuai poho ia ka* iliahi, a hoi mai la ka mokn i Hawaii nei,
"Lobe ke 'Lii (o Kamehameha) i keia poho, olelo ofa e
baa i ka uku no ke awa q Honolulu, elike me ko net aina e,
Oia ke kau mua ana i ke dute no ke awa.
E Hoomauia aku ana.

.") V,.ki mai i» Pjuuirtkua HM hukn silii uo keu« rnl.t IL.I] ma mi k.i poo l]iln, ma ka mulama o Wfelo H»*u» keia hokn a piu na pn be kanakoln o loki, o ki m *> 'ami n Weln He-hnku uani maikai keui, be hokn in.ila-malAma bnkn welnwelo ke aun o knna npe AUA. -IP ma k • po^.i l,u]i, a ma pih,' ke kumu i kapaia ai keia malama o Wei-.
(i OPtumakA kekabi boku alii Make abialn o i: la e puka *i ko niabiiia o Hilo, ma ka maluma o Welo. L ]mka aui kei<) bokn mti ki bni'd 4 o 1,1 abiabi. a e kele aoa ia d biki i ka pan ana o na pn be kauakolu oir. mtilac.a. Ua kabeaia ka inna o keia bokn, miimuli o ka inrfa n ke! t
7 KealoLilani, o keia kekabi hnku alii i komo m-t kai,-,
papa E puka ana keia hoku ma ka po o Mauli i ka m^-
lama o Welo HP hoku keia no ka malama o ka ATahje-
mua. £ nee ana keia boku inai ka bikina a kapoo ma be
komobana i nn la apan o ka Maboe-mna. Ma ka po n Mu-
ku e ntilouale ai keia h)kn

UA oleloia, ma '»eia be \\\\abi lua kalai e hoopuni no
mawauo o Keia boku alaila, e boike ana ia, be au-hulihi .
uui ke b"ea mai and m-iluCM o ka iiina

8 Ululo.i, i) ka h ka nua keia bnku ma ka bora S o ka po o Muku iloko o I- A
malama o ka Mahoe-mua. O bo alahele a jle&lchilani i
hele ai, oia no ke alahele o Ululoa e hele ai.

E bale pu ana m/i keia hoku, kekabi hoku e ae nona b
inoa o Faowalu, a o kona kanaka ia. E bele ana keia boko.
a pau na po be kanakolu o ka Mahoe-hope. He hoku keL-,
no la malama. Ma ka po o Muku e nalowale ai oia.

9 0 na ouli hoike o keia hoka i maa i ka hoomaopopc
iae na poe kilo hoku, oia ka wela ki-ki-ki, he wela ikiikj

Kaaei; o kekaki \\jokn alii keia i k'omo ma kei^ ?jpa hoku. Ua oleloiar ma keia ma hele kilo hoku, e puk-a, an.i no keia bokn ma na po auau o ka malama o Mahce-hope oiai aia kuna puka mua ana mai ma ka po hope o ka M-ahoe -mua."
Aka, olelo kekahi poe, aole keia he hokn alii-niaoli
aka, he hoku komohewa wale keia ma ke'a an ^0 ka,
man awa.

E hoomanawanui e na makamaka puui heluhelo mo?-
lelo a pulelo Bon" aku,

E Eoomauia aku ana.