Ka Naʻi Aupuni, Volume II, Number 119, 20 October 1906 — KA MOOLELO Hiiaika-i-ka-poli-o-Pele. KA WAHINE I KA HIKINA A KA LA, A O KA UI PALEKOKI UWILA O HALEMA'UMA'U [ARTICLE]

KA MOOLELO Hiiaika-i-ka-poli-o-Pele.

KA WAHINE I KA HIKINA A KA LA, A O KA UI PALEKOKI UWILA O HALEMA'UMA'U

(¥loomauia.) la wa kao.i ; ; o la ke ua ua poe elenuikule noi; a pane rat}i la kekahi o lakou: He oiaion kau i olelo raai la, ua iino io keia mea ai, ua mulea, ua awa. A kauoha ao la ua elemakule nei i ka Inkou aipuupuu e lawe aku i iuvmea ai mua. L'a laweia aku lu ia mau mea ai, a laweia mai ia ne mau mea ai hou, a he mau mea ai maikai hoi ;a, Ia wa kena mai la ua poe poohina nei iaia nei e ai'i ka ai maikai o Puna. Alaila, ai iho la oia a maona, ia wa ua olelo hou mai la ua poe elemakule nei. Auhea oe, eaoi ia ua loaa ia oe ko makou loko maikai, nolaila, aohe a makou makana e ae e pani aku ai no kau leo uwao makou, e hoi oe a o kahi luahine maka piapia ao au i ike la, ea, o kau wahin© no ia. A mai ae oe i ka hoolaau aku a ka poe u'i, h© u'i lolena wale iho no. Ei aku ka alamiki o kahi alauka luahine. 0 makou iho la ro kekahi mau kai kunane o ua wahi alauka wahine la. Olelo aku la o ua o Kauakahiapaoa: Ua pono ka oukou mau olelo ia'u. Na'u ia e hoi aku a hiki ilaiia, hoohemo aku au i kaht iuahine maka piheka. E a ka, oko oukou kaikuahine ia. He keu nohoi ko oukou a kahi kaikuahine pupuka aloha ole i ka ai ana a make kuu aikane, oia o Lohiau. A no ia hewa, a ua wahi pupuka kaikuahine nei 0 oukou i hana ai, i hele mai nei au e kukulu i kuu makaia, me kuu nana ole i kona pupuka. 0 kuu makemake no nae, oke o!a hou o kuu aikane. Pe hea la, e ola ana no anei kuu aikane iaia? Pane mai la kekahi elemaKule: Aohe e ola ko aikane iaia, aole nohoi ia makou, aka, he kanaka okoa ka mea nana e hoola i ko aikane. Owai ia kanaka? i niuau aku ai o Kauakahiapaoa^ 1 ua poe elemakule la. Pane mai Ia lakou: oko makou mua loa, oia o Kanemilohae. Oia ke Kane o makou īaia ka wai ola» Eia keia kanaka i kukulu o Kahiki. A,pehea; e hoea mai ana no ia kanaka i Hawaii nei no ka hoola ana ī kuu aikane; ka mea nona ke" aloha a'u i maauauwa mai nei? i ninau aku ai o Kaua kahiapaoa. "Ao'le maopopo ia mea ia makou, aka, he hauli nae ke kau mai nei i ko makou mau maka e hiki mai ana no oia i Hawaii nei ma keia mau la aku." Ia wa haalele iho la keia i ua poe elemakule nei a hoi aku la keia i Halemaumau. A komo keia iloko ike aku la keia.i ka nonoho like mai ona Hiiana a pau. Aole no hoi i kana mai ka ui oua poe hii la. Aka, ua lilo ko lakou ui i mea ole ia ianei; ua manao keia i kana hoohiki i -uo ai a paa i kona wa i Kauai, aia a hooheno oia i ka wai koolihilihi o Puna, oia no hoi o Pele ponoi, nolaila, Eele pololei aku la uo keia a noho ana ma ke alo o Pele. 0 ua Pele nei hoi ia wa. ua hele loa iho Ia ia a oi aku ka pupuka i ko na pupuka apau i ikeia e Kaua kahiapaoa. Makole na maka, pihekaheka noht)i; alu alu ka ili, a he pupuka ino maoli no.