Ka Naʻi Aupuni, Volume II, Number 128, 31 October 1906 — KA MOOLELO o Hiiaka-i-ka-poli-o-Pele. KA WAHINE I KA HIKINA A KA LA, A O KA UI PALEKOKI UWILA O HALEMA'UMA'U [ARTICLE]

KA MOOLELO o Hiiaka-i-ka-poli-o-Pele.

KA WAHINE I KA HIKINA A KA LA, A O KA UI PALEKOKI UWILA O HALEMA'UMA'U

(Hoomauia.) A faa ka ohane o Lohiau ia Kane-milo-hae, o ka hele mai )a do ia o na Kane kamahao nei a kaalo ana mawaho akn o Pauloa ma, Kalini ma, Honolula nei nobo : , Kalia ma, Waikiki a ha!a akn la no na moku o Molokai. Ke ike la na mea apaa o nka 'nei o ka aīna i keia punahn ua koko e Dee āe nei mawaho o ka naoana, ake noke nei na kane ame na wahine ika owa, I kela, uaholō panimai ]a ka mana oua Kane-mi)o-hae nei a paku mai la i ka ike o Hiiaka. Nolaila, aole hiki ia Hiiaka Ke ike aku a hoomaopopo o keia ponohu ]ei koko ula e nee ae nei ma ka inoana o ke kaikunane no ia o lakou, oia o Kane-milo-hav3 me ka uhane o ke kane, oia hoi o Lohiau. Hala ae )a ua punohu iei koko ula nei, noho iho la no o Hiiaka i ka ]ai o Honolulu nei no ka lealea ana i na po kiiu ulumahiehie o Peleula. 0 ka hele hoi k.eia o Kane-milo-hae me ka uha* ne o Lohiau a paei kai o Puna. a o ka wa no ia i ike mai ai o Pele i ke kaikunane haku, pela me na Hiiaka apau, a pela nohoi me na kaikaina poohina apaa 0 ua Kane-milo-hae nei. 0 ka wa no ja i ho-a ae ai o Lonomakua i ke sfcī o Kilauea, o Kaueluhonua hoi, hooni ae la oia i na papaku o Kilauea, popoi ka ua awa i na kuahiwi ame na ululaau, po Puna i'ka uahi o ka lua.l Ile mea maopopo, ua pioo ae ]a na mea apau o *ka lua no keia ike ana mai o lakou ia Kanemilohae. Haalele ua Kaoe mana nui nei ia kai o Puna, a pii aku Ja i uka o ka lua o Kilauea. E;a no ka ua koko ke poi pu nei i ua Kanemilohae nei, a ke pipio nei no ke anuenue maluna pona ae ona. Pii aku nei ua Kane-milo-hae nei a hoea i ka lua-o-Pele, ike iho la oia i ke kino o Lohiau e waiho ana. 0 kona ku iho la no ia ma ia wahi, a paipai iho ]a i ua pohoku pahoehoe nei. Mai 'ke poo mai kana paipai ana a hoea i na wawae; a mai na wawae hou aku kana paipai ana a hoea heu i ke poo, a pela oia i hana ai no elima manawa. A i ka pau ana o keia mau paipai ana a ua Kane-milo-hae nei, aia hoi, ua hele-lei aku lai' ka pahoehoe mai ke kino aku o Lohiau, a waiho iho la kona kina kanaka maoli. la wa lalau iho la o Kanemilohae i kahi ipu ulili 1 uhaoia a-i ka" uhane o Lohiau. Eepu īho la oia a paa ua uhane nei, a uhao aku la oia ma ka poli wawae hema o Lohiau Ia pa i ana no o ka lima o ua Kane n§,i ma ia' wahi o ka olapa iho la no ia o ka uwila, a ku'i iho la ka hekili me ka īkaika loa. A komo ka uhane o Lohiau ma ka poli wawae, kikoo aku la kekahi lima o ua Kanemilohae nei a kaomi iho la ma ka houpo o Lohiau. Aole i hala kekahi wa. loihi mahope iho, aia hoi, ua oni ae la na wawae o Lohiau, a p ke kino holookoa nohoi apau, a puka ae Ia ka leo a'no'oo'moa.. O v ke ola ae la no iā'o Lohiau. . - E Roomāuia aka ana..