Ka Naʻi Aupuni, Volume II, Number 129, 1 November 1906 — HE MOOLELO NO KAMEHAMEHA I. Ka Na=i Aupuni o Hawaii. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO KAMEHAMEHA I.

Ka Na=i Aupuni o Hawaii.

Na Lawekawe Lapaau ana a nalii ia Kamehameha I 1 lohe ia paba keia oleio ana a ]akou e oa kanaka i ka maka'u i ka make, kakaikahi ka poe i koe iho. Kakaii mai la na kanaka i kahi a iakoa i pee ai, a Doa ke kaaila, hoi mai Ja na kanaka. Ua paa ae la ka wa e make ai ke kaoaka. Ao!e paha i ae o Kameh.. ūeha i keia olelo a na 'lii ame ke kāhuna. Ua lohe ia kana olelo. He kaeaka oa ke aiii (oia L,)i, ke kanaka rō ke alii ia. Mea KakalO 0 kana alii i olelo ai, oia kaoa keik'. A noa keia pule, nui !oa iho la ka ma'i. Aole hiki ke ooi ae i sb nawaliwali. A h'ki ī»a ! !a ka la e kapu lioa si ua heiau Ja, alaiia, olelo ae Ja ia i kaua keiki. 0 hele ika pule i kou akiia hulu, o Kukaiii moku. Lohe aku la hoi ia i ka olelo a kekahi kanaka hoomana. He akua mana kona. Ua oieio ia, o!a īaia ka ma'i. 0 Poa ka inoa o koua akaa. oka alae mauu eai ia nei. 0 kona kino īa. KukuJu ihola elua mau wahi hale. Ika eoho ana iloko o keia mau wahi hale, pau ae 3a ka ai ana. nawaliwali loa iho la ia. A poakoln iloko o keia mau wahi hale, ike iho la kana mau wahine, a me kaha maa ke:k), a me kana mau kaikamahme, a me na'lii a paa malaio ona, na nawaliwali Joa ia hoihoi ae Ja lakou ia ia i kona hale. A po iho Ja ia la, hapaiia mai la imua e ai, bookahi olepu ai a me ke kiaha wai, oJeJo iho Ja na alii, e kauoha i huaelelo na lakou. Ao)e kela i ekemu iki ae, a hapai ia aku la i ka hale; a kokoke paha i ke kau i ka umi paha o ka hora hapai hou ia mai la imua e ai hou, hookahi no olopu me ka wai, o ke kiaha wai no ka 'nui, alaila, oleJo iho la kekahi kaikaina ona, o Kaikioewa, penei, "Eia no makou a pau ou kaikaina, a me ke alii au, a mo kou haole, e waiho mai oe i hua na makou, i lohe hoi ke alii au, a me ou kaikuwahine, "alaila, oJe)o ae la kela, "I mea aha?" 01eJo hou iho Ia no hoi o Kaikioewa. "hua na makou. I ae la kela, "E oni wale no oakou i kuu pono a.-"aoIe i pau, a lele ae la ka Uhane. AlaiJa,o ka haole ka mea i lalau ae ma kona ui, a huki iho e honi, o Hoapili kekahi mea ana i lalau ae ai, a huki iho la ia ja e hawanawana i kona pepeiao a hoihoi ia aku ia i ka hale, A i ka umikumamalua paha o ka hora, hapai hou ja mai !a imua, o poo wale no ka i komo mai imua, ika hale no ke kino. 0 keia hapai pinepine ana Jo, ea; no i:a ai kapu no o ke kane ia manawa, eono hale rua krinak iia manawa. he heiau oia kekahi, he mua oia kck«hi % he haje moe ;Q ia ke kolu, he hale ai ana oia ka ana, he h tfe ku.».o ; a ka lima. he hale p.ea oia ke ono. • 0 Di; wEhine makāa-nan» mai Hawaiia Kauai. rn lakoo no i kukalu ko iakeu fcale pea, na ke kane no boi i kukulu ko.na aln wahine. Nolaila, k-;ia hapai pinipino ana imua o ka ho'ie. K lloonhmia aku <n«i