Ka Naʻi Aupuni, Volume II, Number 139, 12 November 1906 — KE KAHUAHANA A KA AOAO KUOKOA HOME RULA, NO KE Kalana o Oahu. [ARTICLE]

KE KAHUAHANA A KA AOAO KUOKOA HOME RULA, NO KE Kalana o Oahu.

, Aoiio Kuokoa in) ka Ilooponopono līonie Rul:i ma ke Ka.aua o ()i\hu. T,.riL.. l v o Hau-ii. !,,,, ( > kona K,lana n«,J hoouianiua ai e U Aha Kieh- Kaiana, i akoakoa m • kc KuianaKauhah' o Honnlmu, nm ka la 2i b Se}>ntemaba 1000 ke kukala :\ku uei i keia Kahuahana; ' ' Oi.m, o nialaniaia ann LeKoho Balota ma Novemal>a (j 1006 nm ke Kalana o Oalu», Teritore o Hawaii, no ke koho ana i na' luna lawelawe no na oihana lehulehu; a Oi.\i, un waino akn ka Aoao Kuokoa Horv.elh.ila imua o ka lehulehu i na moiio liolo l>alota no keh. a tue keia nihana'* a Oiai noi, ua apono ka Aono Kuokoa Hoine RuSa i keia kahuahana, a u-, ho<>j'aaia knna n,au inoho holo ha!ota e kakoo ī keia Kahuahana; aole hoi oia wale no. aka, e hooikaika lakou n,a na ano a ]>au e hooko aku ia mau mea ke lanakila lakou ma ke koho halota ana. I\k ki-kala n!•;i makou, i kouiakou kupaa ana mamuli oka Aoao Kuokoa Home Ki i.a, no kana mau liooikaika pauaho ole aiiii e kukuluia ona Aui>uni hoopon , makaukau a hoonui lilo ole ih konei o keia Kalana; ke Aupu.-.i hoi no ka lehuKhu a ma o ka ;ehulehu la. Kie KI KA a nki MAKOU, e pulamaia ka pono koho balota o na kupa Amei'ika; ;u:ue hoi e hookikinaia aole hoi e hooweliwoli ia a i e holoj)ono ai keia manao, ke koi aku nei rnakou i na kakoo lioopono ana mai a na hoa makaainana, me ka nana ole i ka aoao pili kalaiaina. Ivk kt"Kai.\ nei makou, aole i kulike na Inina kalaiaina o loko nei o keia leritore me ko r.\a hana kalai.iina o Amerika Huipuia oiai aohe leo o koonei poe kupa Amei'ika ma na ninau a p;\u e p 1 ana i ka hooponoponoia ana o ke Aupuni o Amerika Huipuia; a aole hoi he kuleana o ko onei poe ma na ninan no ko Amei'ika holomua a holomua oie paha ma na hana politika. Kk iu-kala nei makop, o na inon Repubalika me Demok:\rata, aole ia lu* mau ninau waiwai ano nui no na hana-kalai-aina kuloko ma keln ame keia Kalana. Oka hoohui ana aku me kekahi o keia mau Aoao Kalaiaina, aole ia he mea e loaa ai na pomaikai o keia Teritore. Ke kukal\ nkx makou, aia a lilo o Hawaii nei i Mokuaina no ke apo Aupuni huiia o Amerika, he mea pono ke alakaiii ko kakou hooponopono aupuni maluna o ka loina, "Ka Pono kaulike o l- a Lehulehu," ka loina hoi ,i kukuluia ma ke ano oiaio. Pohaku Kumn i ku ai ka Aoao Kuokoa Home R'tjla. KE KAīeoo ilei makou i na hooponopono naauao ana a holo-' mua a Kiaaina George R. Cart-r i na hana o keia Teritore. oiai ia mau lawelawe ana ua ku i na kanawai o Amerika Huipui'a a me ko ke Teritore o Hawaii nei. Ke hoopaa neī m.akou i ka makou Elele Lahui e kohoia ana r,o ka Ahaolelo Lahui, Kau 6U, o Amerika Huipuia e hook,o aku i keiamau kumuhana: E kakeo oia i ka haawi koke ia ana mai e ka Ahaolelo Lahui o Amerika i na kanawai hooponopono aina Aupuni no ke Teritore o Hawaii nei; oiai, mamuli o ia mau kanawai e hiki ai ke ko na manaolana o ke kaohi ana i ka lilo ana'ku o na aina aupuni ma ka paa ana a na hui imi waiwai nui. Ke kakoo nei makou e loaa mai oru luiawina elala mai ka Ahaolelo Lahui mai.i hiM Ike Teritore o Hawaii ke kukulu i Kulanui Oihana Mahiai; a e loaa pu mai hoi mai ka Ahaole.'o Lahui mai he haawina dala mahuahua no ke kukulu ana i kei kahi Kulanui Ike Kiekie (University) no ke Teritore o Hawaii nei, i ko ai na iini ake ike a huli uaauao o na Hawaii opio e loaa ana ia mau ike,koe wale no ko lakou nele i na makaukau . e hookoia ai ko 1 -kou mau iini. E hooikaika imua o ka Ahaolelo Lahui e loaa ona haawina j elala no ka uku am ika Moiwahine Liliuokalani, mamuli oke kaulike a me ke aloha hoakanakn; a i kulike hoi ia uku ana j me kona noho'na poo Aupuni mua. Ke hoopaa īiei inakou i ka makou Elele i ka Ahaolelo Lahui e loaa ona kanawai e hiki ai ia Hawaii ke lilo i Aupuni Mokuaina no Amerika Huipuia. Ke hoopaa nei makou i ka makou mau moho holo balota kuloko, e hoohana i na kupa Amerika wale no nīa na hana aupuni o loko o ke Kalana a e loaa like hoi ia pono i na kupa Amerika a pau e hoohanaia ana e na kanaka a me na hui imi waiwai. Ke hoahewa nei makou i na Aoao. Hepuhalika a me Demok:\rata no ke kakoo ana, e loaa ona haaw na (lala mai ka Aliaolelo mai no ke kokua ana i na hana a ke Kom\te Hoeueu o Hawaii; oiai hoi. i hiki ole ai ke Fer tore, mamuli o ka nele elala, ke kulviilu i mau halekuhi kupono; ho mahuahua ae ī ka uku o na kumukula, a uku hoi ī na kanaka paahana i uku kupono no kona luhi o.kela a me keia la ln\na. E hoololiia ke Kanawai 0. E hoololiiana Kanawai kolio balota i hiki ai i ke kanaka hoopaa inoa ke noi aku i ka Papa Hoopaa Inoa i kope o kona palapala i hoopa'aia ai kana hoohiki ana; e aeia hoi ka mea koho balota e heU ma ka la koho balota mau a kuikawa hr>i,.e waiho i kana liana i hooha-naia ai-oia no ka manawa o ekolu hora kai like, mawaena o ka wa e weheia ai ka pahu balota a me ke paniia ana; a aole hoi e hoopaiia a hoemiia ka uku liana o ua kanaka la.no ka hara ana pela. •E hoopauia na Kanawai a pau e pili ana i ka hopuhopu ana i na kanaka i hoohuoiia no ka ma'i lej»era i hiki ole ke hooiaioia he ma i ko ua kanakn la i hiki ke hoolaha i ka ma'i lepera., E aeia na poe a pau e olelo ana' he hiki ia lakou ke hoola i ka ma'i lepera e lapaau ia uao ma'i ma ke Kahua Ma'i Lepera, a i ole. ma kekahi wahi e ae paha i hookaawaleia no ia hana. K,e olelo ae nei makou a hoike ae hoi o ka manao o PeresiUena Rusawela: "Na Hawaii e hooponopono ia Hawaii;" .a kē l ukala nei makou i ko makou kupaa mamuli o ka Aoao Kcokoa Homr. Rula no ke kak.oo ana i kela loina alakai ae la. Ma. ka inoa o 'ka'Lahui Hawaii ke -kue a ke hoahewa nei •makou i na h'ana e hoopoino'ia ai' na pono o ka lehulehu.