Ka Naʻi Aupuni, Volume II, Number 146, 20 November 1906 — Moolelo Hawaii Kahiko. [ARTICLE]

Moolelo Hawaii Kahiko.

Hoomahiukama e J. M. P'oepoe no KA I\A'J A UPUNI. MOKUNA VI. NO KA MAKAHIKI. o"ia mea he makahiki, he wa ano nui loa ia i na kanaka o ka wa kahiko. He wa hoomahaia no lakou. Hoomaha na'lii, na kanaka,- na wahine a me na keiki oia ia wa. Aohe mahiai, aohe lawaia, aole haipule, aole o lakou hana aku i wahi hana e ae. oka hoo* maha wale no, oia ka lakou hana. Ua kapu loa na hana a pau ma ia wa. Aka, aole no nae i nelē loa lakou i kekahi hana ma ia manawa, O.ka hana a ia poe ia wa oia ko lakou alana a mohai ana.i na mea a lakou i mahiai ai. ~E hoomaha pu ana me ke alii aimoku ma keia wa. Aoie pa kona mau lima i kekahi wahi hana. He eha la e hoomaha ai, a pau keia mau la, ala i!a, hele lakou ika mah 1 ,i ame ka lawaia. Aole nae ma na wahi e aku, aka, ma ko lakou mau wahi ponoi iho no ka mahiai a m'e k&. iawaia ana; olai aole i noa ka hoomaha makahiki ia wa, no ka mea. he eha malāma i komo iloko o ka oihana mak'ahiki; oia o Ikuwa, ka malan->a hope oke Kau, a e Weiehu. Makalii a me Kaelo, o keia kekahi o na malama o ka H«oilc. He ewalu malama o loko o ka makahiki e malama ai na'lii a me na kanaka i na kapū a me na 01hana hoomana maa mau. Ēkoiu ma'.ama iloko o ka Hooilo.oia hoi o Kaulua. Nana a me Welo; a he elima -a^lama o ioko-o-ke Kau, oia -hoi-o Ikiiki, Hi naiaeleele, Hilinaehu [Hiiinehu] a me Hilinama. Iloko o keia mau ewaiu i hoikeia ae Ia e hoomau ai na'iii a me na kanaka i ka iawelawe ana i na hana hoomana a malama kapu no hoi, aka, i ka hoea ana mai o na malama eha o ka makahiki, e like me ia i hoike aē la, oia ka wa o na'Hi a me na kanaka e hoomaha ai. I ko na'lii aimoku a me na'iii mal'alo iho malama ana i keia mau manawa e nonoi ana lakou ma ka lakou mau pule a me ka hoomana ana e loaa mai ona mau kaulana aina no lakou; e laa ke ku ana i ka moku. ka noho ai ahupuaa ana paha; a pela aku. E nonoi ana no hoi lakou i mau ko lakou alii ana. e ola a kau i ka puaaneane, ona makaainana hoi o kela ame keia alii,e pule mau ana lakou 'e hoonuiia mai na aina o ka lakou mau hanai alii, e ola ua poe alii nei a lakon a palalau hala a kaikoko, a pela no hoi me ko laKou ola ponoi iho. Pole no hoi lakoa e holopono a e hoopomaikai nui ia mai ka lakou mau hana e pono ai ko lakōu noho ana. Ma keia wahi e. nana ai kakou no na mea e piii ana i na la kapu o loko o ka manawa makahiki, e like me k\ mea i hoomaopopoia ai ma ka hapa hope o ka Mokuna i hala. Ma na la e maiamaia ai ke kapu Ku,'oia hoi, na la «3, 4 me 5 o loko o ka malama o Ikuwa, e ku ana na lepa (oia hoi, na hae hoailona) malana o na heiaa; a e hoike ana keia mau lepa i na'lii a mo na makaai nana ua hoea mai.ka wa hoomaha makahiki. Ma ia wa hookiia na hana hoomana maloko o na heiau alii, a o na'lii a me na makaainana i maa mao ko lakou hele ana e hoomana iloko o keia mau heiaa e hele ana iakou i na hana lealea ō 'kela a me keia ano e. maiamaia ana ma ia mau ia. 'Aka,.toe okoa nae ka hana ana kahuna, ua kahu akua a ke alii nui e lawelawe aku ai. E I-lOOMAUIA .AKU. ANA, '