Ka Naʻi Aupuni, Volume II, Number 146, 20 November 1906 — KA MOOLELO O Hiiaka-i-ka-poli-o-Pele. KA WAHINE I KA HIKINA A KA LA, A O KA UI PALEKOKI UWILA O HALEMA'UMA'U. [ARTICLE]

KA MOOLELO O Hiiaka-i-ka-poli-o-Pele.

KA WAHINE I KA HIKINA A KA LA, A O KA UI PALEKOKI UWILA O HALEMA'UMA'U.

(HooMAUIA.) I keia lalani hope, i ka hnaolelo "e" ku iho la ka leo o Lohian a H nku l-i, oia no oe o ka pupu kani-oe e hoouweuwe hone atn. oia he!e no ;a oka i'i ana a Lohiau a i ka puainawele ma ana a nawe malie ko'onahe ka ieo; a ia wa i pn h ~>u ae ai kona leo a ho pu mai la oia i kahi i koe aku o ka mele elua a lii ; aka i kau aku ai. A ma keia wahi i ki-ke ai ka nee sna o na paea ea ana mawaena-o Lohiauipo a me Hiiaka, a penei na hoonee ana: Lohiau II Liulin wa!e ka U o Makanoni 12 Ke hia ae muvaho oke kau wela 13 Wela mo—a maknli ka ohia 1L A'u hala luukai e Puaakuou 15 Kanuhia eka wahiue a iooino 1G 0 kahi maikai o Puua ua a 17 Ua kohi ka lepo, ua lele iluna 18 Ua hoowaa ia o uka o Maluahi 19 He mahiai kanu lau lepo no Malama 20 E malama ana ina lau-ki poi ai 21 He ai ka ai no Punana-kaie 22 Owau ka ke aloha e luaiele nei 23 E kuewa nei ike ala me ka waimaka 2-1 Aohe Dd ou makamaka e kipa'aku ai 25 oko aloha a pili mai mē a'u 2(j Mai hoohewahewa mai oe ia'u 27 Owau no nei e. Ma keia wahi, hoomaha iho la o Lohiau, a ia wa oli mai la o — Hiiaka 28 loioa Puna kulepe ike koa 29 Kulepe lua na ale o Kumukahi 30 E hookumu nei Kumukahi ika ino 31 Awaa Ina na nalu hooukauka 32 Popoi wiliau ka ale oka moana 33 I ino ae ka moaua pala-lau-ulu 34 Lele ulu mai ke ao ka Hoolua 35 Lele uli mai ke ao aka Moae 36 He moae ku ke aloha e maalo nei 37 Ooe no ia e ke aloha 38 Ua loaa kou inoa ia'u 39 0 Lohiauipo oe ika lupua o-'Haena 40 Ika makani pahele hala oua aina nei o kaua. I ka pau ana no o nei oli ana a Hiiaka, o kona ka ae la no ia, haalele iho la i ka aha 'kilu, a puka aku la

iwaho. E a hoi na kanaka owa'no ke olelo mai nei !U!a; "Auhea oe e ka wahine ui; aohe mai waho/ōku ka leo lealoa a oukou i 1 obe mai nei, a o ka leo no hni a kakou apan i lohe aku nei, aka, mailoko mai nei no o ka hale na leo la i pae mai nei." "Pf-la io no paha," wahi a Hiiaka i pane aku ai i na poe noi, ' aka, o ka'u nae i hoomaopopo mai nei, nuii w-iho ae nei ua leo la i loheia ae nei e makou; nolaila, e maau helo huli wale aku hoi au i ka mea noua ua leō )a; a i loaa ole oia ia*r. i waho nei, alaila, aolo he kino kanaka maoli ka mea nona nei leo, aka, he leo no ia uo ke kioowailua i kamaaina ia'u i kona wa e oia ana "A ke ole au e kuhihewa, na kamaaina mua po kekahi poe mawaena o oukou i nei leo i kahi wa koliuliu 1 hala ae nei, oia ko'u wa i kiiu mua ai i ka lulu 0 na houu o Nuuanu nei/' Tja hoo'a ae la hoi kekahi poe i keia oitio a Hiiaka. A <a w T a i he!e huli aku ai ua Wahinepoaimoka nei i ka mea nona ka leo oli, ana i manaoio loa ai, no Lohiauipo no ua leo la; a o ua o Lohiau nei no keia mea i o!i mai ai. Hele huli aku la mawaena o kahi a na puu kinki kanaka e kuku ana iluna a e nonoho ana nohoi 1 lalo. Ke ninau la hoi oia iwaena o keia |.oe, ina piha ua ike lakou i kekahi kanaka olioli. Hoike mai la nohoi keia poe, he nui ka lakou poe kanaka i ike ai he makaukau ma ia hana; aka. aole nae a lakou kanaka i ike ai a i' lohe ai ia po e oli ana, koe waie no ka poe o loko o ka ha!e kilu; o ka poe no ia a lakou i iohe ai e oli mai ana. "Aole io no oukou i lohe iki i kahi kanaka e oli« oli ana ma ia po mawaena o lakou'? ' H• jo 1 g mai la na kauo ame na wahine. me ka olelo ana mai: "Pehea auanei e hiki ai i ko waho nei poe ke ma īa'e aku i ke oli a na 'lii?" Alaila ninau hou aku ia nohoi o Hiiaka: Pehea, aole anei oukou i ike" i kekahi kanaka maka malihini e maalo ana mawaena o oukou i keia wa iho nei; a i ole ia mamua īki aku nei paha." Hoole mai la no ua poe nei. A aia no nae o Lohiau ke nana mai la i ka huii hele a ka wahine iaia mawaena o ka huikau o na kanaka; a hu ae Ia' kona aioha a papalu i kona mau maka. Ca anehe nohoi oia e kahea mai i ka wahine e hele aku a loaa ia malalo o 'ka malu o ke kumu milo; a o kekahi noonoo nohoi ona e ku ae īa iluna a hele hoike mai imua o ka wahine; eia nae, ua noonoo ae la no ia no na olelo a Ka nemilohae i hoike aku ai iaia, e kali malie no ia a na Hiiaka ponoi no e imi aku a loaa ia. Nolaila, ua no ho pu wale iho la nO iā me ka hōne ana nohoi o ke aloha iloko o kona houpo no ka wahine.