Ka Naʻi Aupuni, Volume II, Number 153, 28 November 1906 — KA MOOLELO O Hiiaka-i-ka-poli-o-Pele. KA WAHINE I KA HIKINA A KA LA, A O KA UI PALEKOKI UWILA O HALEMA'UMA'U. [ARTICLE]

KA MOOLELO O Hiiaka-i-ka-poli-o-Pele.

KA WAHINE I KA HIKINA A KA LA, A O KA UI PALEKOKI UWILA O HALEMA'UMA'U.

v IIOO.MAUIA.) 0 ka no ia a ua o Pelouhi i oii nni ai i keia Kau Elua IJuner\ ame K-.inuhika o ku Mo o Eiiahi--1 Aia ka oaui i Xaoauu 2 Ika īpu o Lou ), ika liolo ake ahole B I-lole k,i aiiki i k;i nuku a !>a m-.i'; i n 4 Ika holu ake ike alo o L.iLhali 5 E huli mni kou aloha ia'u (■> E maliu mai. * Pau nei oli ana a ua kaikamahine baha paiai nei 0 lionolulu nei, a karfa maia popo u!u nohoi o Kama nuwai, o kona kiola aku la no ia i kaua ipa. Oia niniu poahi no ia o ua īpu noi ana me ka mai ka ; , aoka pa mai nohoi ia o ka apahu irjao, o ka hinawenawe ae la no ia o na wahi hula o ua wahi ipu nsi a hala ae la; aole i pa i ka apaha hulu. A he hoka mai hoi kau a koe i ua aliiwahine nei; eia nae, aole i pau kona hoopaakiki ana. Pane mai la 1i: "Akahi ka hoi kuu po a ka paoa nui wale. E ka!a hoi ka paoa he me'o i ka hai mea nui o ka imi ana a ioaa." la wa i pae hou mai ai ko Hiiak;i leo. iaia ī kuhea mai ai mai waho mai: • Iloomaumauia iho i m9u. Eia aku ko aloha i ka pili o ke ao." N"a Iliiaka no i hoohala i na ipu a i elua, ka .Wa hineomao ame ka Peieula, no ko Hiiaka makemako loa e kilu o Kaukahiapaoa ame Lohiau ame ia nohoi ame Peleula. Ia ulele hou ana iho a ua o Peleula ame*Wahine omao no ka lua o ka manawa, aia hoi, ua uhala hou do ka laua mau Aiaila, pane hou ae la uō o Pele ula: "0 nei akamai nn; ka hoi o l u i noi hana; a i keia po, pahu'a ka hoi ua mea he akamai." I nei wa i komo aku ai'o Lohiau me Hiiaka uoko o ka hale kilu.- Aia hoi ma na helehelena o ua Ilii aka nei, he mau ouli o ke omamaka maikai, oia no oe o ka pua lama i pehia e ka ua leleiuina, a mohala ae kona mau lihilihi opiopio, pela.iho Ja kona mau ano a pau i nei'komo ana'ku. • Oia hele no ia o ua H'iaka nei a ku ana ma ke

kahua kilu; a ia wa o;a i olelo aku ai i ke aliiwahine ia Peleula: "Auhea oe, e ke alii, e aho peoei e kilu ai oukou i keia po: I elua ma ko olua aoao. 0 oe ame ke aikane nei a kaua, me Wah'neemao; a i elua no Wbi laua nei ra kane a kakou, na ko laua aoao. 0 Kauakahiap--oa ke k'i, a o o.§ e ke-alii, ka ipn; a o Lo nei hoi ke ka, a o Wahineomao ka ip']. Aole nohoi e ole ka eo ia oe o kau ko, e hoike mai aua ka -aau a ke kia mann i nei po; a o ke ko ana nohoi ia o kou mau makeaiake e ke alii; a pela nohoi me laua nei. Owau ho : , ea; i ki'o aku no au i ka onkou hana. 0 ko'u !11 o ka paha i kiai loko na ouko i, he mea ai īa kahi pilipili mauuu k-w-He wale ia." Ile manao maik- i keia'a Hi : aki o ka olelu ana aku imua o Peleuia. oka wa no hoi ia a Wahiheo mao i hoi aku ai a ma ka aoao hookahi me Peleula; a 0 Lohiau hoi, nee aku la ia a honi aku la i ke aikane ia Kauakāhiapaoa. Aiawa i oli mai o Hiiaka i keia m ele. Kau Elua Haneri a nie lyi)ialdlvuīcuraamakolii o lea Moohūo o Hiialia. 1. Kuu kaoe i L>a lai o Ewa—la 2 Mai ka i'a hamau leo ika makaoi—e, 3 A pane ae ka leo makani ia i'a—e, i 0 kuu i'a liaman leo—hoi, o 0 Knhia i kai o Pa!ea—e, ' 0 Mai paue ae oe eke hoa / Walaau uuauei oe, rnak.iuU-hoi. He kau ke : a a Iliiaka i oii aku ai ina kane elua, aole pouo laua o walaai ae no ko Lohiau make ana a ola hou mai. Ahe boomao;.o; o mai la nohoi na kane 1 ke kaona o ke mele a ka wahihe i oli aku ai; a o Wahineomao nohoi kekahi i hoomaopopo mai i ke ano o nei mele a ke aikane i kau aka ai. Aka, o Peleula ame na poe eae e piha ana iloko o ka hale ia wa, he okoa loa ko lakou manao no keia mele a Hiiaka i kau aku ai. oko lukou manao maoli; oia ko Iliiaka papa enaoli ana'ku iua kane a pela hoi ia Peieula ame Wahineomao, aoie lakou, a i oli, o kahi paha o lakou e hoohuakeeo kelilo'ke kane a kahi i kekahi wahine; a pela hoi kahi wahine i kahi kane; aole ia o kona hoa. A pau keia oli ana a Hiiaka; o kona kahea aku la no ia ia Kauakahiapaoa: "Oia—pa ia hoi kau puniu e Paoa!" 0. ko Kauakahiapaoa hapai ae la no ia i keia oli: E Hoomawipanui iho a pulelo liou eiku.