Ka Naʻi Aupuni, Volume III, Number 79, 19 April 1907 — Kani ka Moa Home Rula ua Ao ! [ARTICLE]

Kani ka Moa Home Haia ua Ao !

Ka Moolelo Walolna ~»§|j |4ainakolo -s|fT i n i{4 WAILELE 0 HlILAWE El UL PUA KA-MA!vA-HALA 0 JvA WA1J)B MOKUNA III EA ū. HA.kakolo o KA PAL. KAPO O WA.«O AM. KEA....0LAokalanī. īa wa ua kapoo ibo la kabī la m.lalo o ka M kai. kaalo ae la keia mawaho o IOi.hilaukea; pe » 9 '» nei holo mālie aoa mai a kaalo pono »a' ma wa, o ka Lae-o Keaaau. moleholehu ioa iho la. a a la keia i ka laoa mai o kekah. mau auwaa e ku kaula "ui ana; e kamakoi ana oohoi kekahi poe. Iaia nei "ae i huli ae ai a nana aku iluna pono o ka lae. o. hoi ka Lae-o-Keauaa i hoikeia la. ia wa .ke aku 1. keia'i ka o mai o kekahi mea malalo pono .m o ■ Oioi o ka lae; oia no oe.o ke ahi ka o ma>. ."»•« !• oia iaia iho uo; "Heaha la hoi kela mea o o kela wahi a'n e ike akn nei? He ahi paha; ne makaWaajpaha?" n,Ln A kokoke ko ia nei waa . kahi » ka anw.a Oahu e lana ana, hoio mai la oia a ka ;ha o ka , , - hea aku la: "Lawaia ana ka lawa.a paoa o . tool„uo-ana o ke k.hea a ka malihini; no*a. he . Pane mai I. ua poe kanaka nei: ■■Hk ke. hoi ka hoka.īo ko» waa i ka aapo o ka . a ī "iau makau. A oiai, he malihiu. oe; no a. a, makon no k.o'ninao. 0 uei kai a mako. e lawa a »«i "o k„=makou alii nai no i. o Olohe, he kupu , «». he ikaika, a he mana. "A ». hea ma. • « hol„ ana i hea?" H,wart mai ka f Alaila, p»ne akn ia seia. ^nhni *aa; a e holo ana la i ka makaikai. Kn ae ne.^oho, a" ' Kulua (oia o Maui) ike ma. ne. ao , o L">aka ikaika; . he ikaika io no. A ma. I. *- ^ a»l a hoea iholai Ohn'e ne, (o ka ,noa °abu nei, a ke hoike mai uei ..ho ■ ^ jD„ kanaka ikaika o Olohe kona u*oa. h , ka hoopapa o'u o ka malihm1 nei nio 0 ka ikaika a oolea. A oona ka paha kela kuku, e ** la la?" , . e ka nalu nui Ae mai la ua poe kamaaina nei, ^ ^ >ho iloko o lakou no ke ano o nei mau haoa īkaika a ka malihini. A he mea oia. n . ike mai la lakou , nei waa nui hookalakopaa. hoopahaohao loa ia i ko lakou noon PanehoaakulaoLoheloamekaoleioana.^L_ kea kela a ke kukuiaa pono o kona -n - ' ; 1 \ \

(• la ua poe kamaaina nei: Aole kela he kukui. He ahi maka-ihu-waa kela. A he mea kahiko loa kela no kela lae au e ike aku la. "Pela io ka hoi," wahi a ia nei i pane aku ai me ka ninau ana aku: 'A heaha ke ano o kela mea a?" i Pane mai la na kamaaina: 'Heaha hoi? 0 ka olele hoi paha a ko makou poe kupuna ame ka poe kahiko nolioi e ola nei i keia wa; he ahi kela no ka po,' 'He wahi mea kamahao io nohoi kela o ko oukou aina nei,' i pane aku ai o Loheloa: 'Auhea oukou 6 na kamaaina, oiai.ua olelo mai nei oukou ia u i kuu hokai i ka oukou kulana lawaia. a eia ko-u manao, e hoomau oukou i ka oukou lawaia ana; a he wa aai aku keia o ka i'a.' 0 ko īa nei kahea iho la no ia i ke kino ia o Puaa hiwa e holo ana iloko o ke kai. 'E Puaahiwa e! E haawi hoi oe i i'a na na kamaaina o keia wahi.' He mnnawa ole holili aoa ha mea he i'a. O na ano nohoi apau. " Ke iho no ka makau a ka lawaia, emoole paa no ka i'a. Pela ka lawaia ana a kela ame keia kaiiaka. Iho no, pii no, lawe no a lilo. A olelo ae la ua poe kamaaina nei: 'He q aio ka hoi kau mau olelo e ka maiihim. Aole 1 kana mai ka aapo o ka i'a a makou e ike nei." Alaila, pane aku la keia: 'He i'a uhai wale ne kena ī ko makoo poe lawaia o Waipio. Ina no lakou e kahea iho i ka i'a elike me keia e aapo nei īa oukou, e Ku ame Hina — eīhoimakouiuka;oka ia ae no mahope o makou a hoolili i ke kaha one! A ke hoi u8) poe lawaia nei o makou i nka,o ka aina, o ka ia aku no mahoue. A pehea la oukou o Ohu'e nei? He lohe no paha ka i'a ke kahea īho oakou « pae pu me oukou i oka o ke kai kohola? 'E! hewa hoi kau olelo, e ka- malihini: Nawai i olelo mai e, he iohe ka i'a i ke kahea iho, elike me ke kahea ana iho i ke kanaka. Aohe oiaio oia olelo au, e ka malihini.' ' # "Ina pela, ea, e ka^iea aku au i ka i'a e pau ka lakou aapo ana i na makau a oukou; a i ole, e pii 1& kou a komo kuu waa nei, mahea ka oukou hoho?H "E, maikai kau olelo, e ka malihiui; e aho la oe kakou e ola ai. E pau ka ai a ka i'a i na maka'e kaili a makou; a ī keu waa e pii ai ka ū'a ma io ' hoi he rnea lohe ka i'a ī ke kahea elike me kau ī olelo mai nei, i pane mai ai kekahi o na kamaaina. 0 ko ia nei kahea aku la no ia penei: "Ia oe, e Ku ame Hina-puku-ia, kuu mau hanau mua, homai he ia, na ka la no e pii a komo i kuu waa." 0 ka wa no ia o kahi PMaahiwa "humuhumu" i kapeku aku ai iloko o kai' no ka pii o ka ī'a a komo ka waa o Loheloa. E hoomauia aku ana.