Ka Naʻi Aupuni, Volume III, Number 86, 30 April 1907 — NOHOU KULOKO [ARTICLE]

NOHOU KULOKO

Maluna aku nei o ka mokuahi Kinau o keia kakahiak a,(Poalua Apr. 30) i kau aau ai ke Alakai Mui o ka Aoao Kuokoa Home Kula, ba Peresidena Chas. Kahiliaulani Notley; a huli aku la ūo Hamakua, Hawaii; e hoopouo pono i na hana waiwai o kona home hou. Alo-ha o — e. Ku-palaka ka wai o Kohala Ke noonoo nei ka Lunahoohaua Nui o ka Aha Mele Daramatika Hawaii e haawi mau po aha mele hou. O ua Sepania limahana i hoea mai ai no onei nei, i iaweia mai ai e ba mokuahi "Kulanakauhale La" [Hetiopolis] no lukou ka nui he 228, ua nui no na kula mahiko o kakou, ma Oahu nei, a ma na mokupuui e ae. He hoopii ka G. K. Poepoe ī waiho aku nei imua o ka Aha Kaapuni e makalaia ka materemonio i hoopaai» ai mawaena oha ame Marv Napua Poepoe; a aa uoi ae ka mea hoopiiia i ka Aha e hoolohe koke ia ua hoopii oki mare nei. He au hoomaemae la hoi keia. Ma ka Poakahi iho la, [inehinei] i nonoi aku ai na loio o J. Loh Wallaeh, oia o Clemons me Thompson i ka Aha Kaapuni e noho nei ma keia Kau Jiure, e hoolohe koke ia ka hihia o ua "Kauka" J. Lor Wallaeh nei ma ka wa pono mua loa e loaa ana i ka Aha, ma ke ane he hihia hookolokolo houia. Ua kue ikaika loa o Hon. H.M Kaniho ma ka Poakahi nei, i ka itamu o ke Kauka noii pokipoki ame ka-kam iloko o na mea ulu ame na poe i hoohuoiia no ka mai lepera. Ua olelo ae ua ko kea kaulana nei o Kohala, he hana puka hee ba ka hapanui o ka hale i hana ai ma ka hookomo hou ana mai i keia haawina maloko o ka bila haawina. Ua kakoo o Hon. S. K. Mahoe i keia kue a ka hoa hanohano mai Kohala mai.