Ka Naʻi Aupuni, Volume III, Number 123, 21 June 1907 — Ma. ke Kaioha Mai ka Aoao 1 mai. KANAWAl 89. He Kanawai [?] [ARTICLE]

Ma. ke Kaioha Mai ka Aoao 1 mai. KANAWAl 89. He Kanawai [?]

P Pili Ana i na Palapala Aie Hiki ke Kuai Aku a Kua1'^ he Kanawai Hoi e Hoonoho Ana i Kanawai KuliP 11 Kanawai o na Mokuaina Ame na Teaitore ae e Pih 808 Mea. Pauku 162. O ka ae ana nō ko hai pono.e kakauia ka°bai ae hooia (supra protest) me ka hoike ana he ae i°a n« pono^ e kakauinoaia e ka mea nana i ae ma ia an°- . , 1 auku 163. Ina e hoike maopopo ole ka ae ana J, nona ka pono i hanaia,e manaoia he ae ana ia no ka P0J mea kikoo bila. , oia _ Pauku 164. O ka mea ae no ko hai pono, ua hoC1F' j,a iaia iho i ka mea paa bila a i na poe apau ī pili » ua b ' poe hoi mahope mai o ka mea nona ka pono ana i ae <1P 0ja . . Pauku 165. O ka mea ae no ko hai pono, ua e r,a iaia īho e uku i ka bifa ma ka wa e waihoia naai ah e 1 j.uai oie o ī ae ai oia, keole nae ī hookaaia e ka mea i kiko° jaja ka Inla, a ua kikooia aku no ka ukuia mai a ua loaa i6 lvUe ho°kaa ame ka oleio hooiaha hoole. •. .»ia ftl,a Pauku 166. Ina i aponoia ka hila kikoo e hooi»-1' mahope iho o kona waihoia ana aku no ko hai p li0' ■ ,a mana,ffa ° kona oo ana mai ka la aku i hoopa» a. ;U 4 ° la ana- aole hoi mai ba ia ako i aeia ai no ko hai P01 ^ o0o Pauku 167. Ina i aei» ko 'hai pono ka bi a i honlel^ha kueia ka olelo hooia hookaa, a o ku oleio kobix«-l! ' llkuhi . uoopaapaaia, no' ka hookaa oie mamua ae o ke 'nkoo an< bo0 mai īmua o ka mea nan'a ī ae, a i ka iuna kui.iawa p»°8 paapaaia. . illlUs I auku 168. O ke kikoo ana i ka'hiia no ka ukuia 111 0 ka mea -ae no ko hai p'ono, e pono e hanaia peuei: |aku« • . ' -,,a e kikooia ana ia i kah i nanaia ai ka pJ ' . oa oo • nookaa, e pono e kikpoia ina ka wa mauope koke ino 0 ■ • ' 1111 ' , • , o k®111 : k l' ■ H'-a, 6 kikooia ana ia ma kekahi wahi e ae- 0i' 1 hana.'a a» ke kue, aiaiia, e*o,.o e hoounaia :.ku !loit0° . nawa i hoiktya ma ka Pauku 104. ' Pauku 169 O na oleio o ka Pauku 81. u i P1 1 ,i0'" ;le «° ! !kela ai ke kau'lua ke kiko, ana i ka b 1» ! . 1101 pon°. a 1 ka iuna kuikawa paha ma ka vva hoop^ bai I auku 1/0 Ina e hooleia ka bila e ka inea ae " _,|| pono, e pono e kueia ka bda no kona hookaaoie ia a"a UKU ANA NO KO HAI PONO ' i 'k:i®tUkU 17P Ina 1 kueiii ka hila no ka uku-ole ,a'6bo0i»}>8 i 1 hekam mea ke komo aku a uku ia mea ma ke ano ae b°() k» « ° ,kekahi lnea 1 Paa maiaiia, a i ole no ka l-'J nona ka heiu ī noopukaia ai. ka bila. ■ , ma®8® I u ' " A ' 1 1 ka nku āna no ko h -i pono i o|t • ja b«n. I " " a<'!e hoi ma ke ano pono hook-a wale i- ■ b0 i)» :||® •ana, e pono e nooiaia ,e ka olelo hooiaio a ka notere J kaka U l h?l'pi.ii;a aku h°i i ka palapala kue, a' i ka M haka paha uo ia mea. ■ po!l0 e hn, Iku l7-J' 0 ka olel° hooiaio a ka notere uo k° n e *.* [. <* » k. olelo hoakako I »eU he;;t ,ai\°k 'hai l'ooo.aelo.o^^ ^ik»»»' . Vipio u i kona mana e uku i ka bila no h , P«it« ,n-fa """" k" 1'»°° ' »ku ai oia Kl.' U X / 4 i ' I M oi i - 'i 'n!''llK<r hn K- ld eiua a 01 aku uoe i koi aE-1 1 -x \ p rva pono o na nop Hb-o u ii 1 . , , ■ }ax &e afi*% ke hon'-nn P°eJike e haawi mua īa ka ae 1 * ,,, «•» i$ ua hooki;uLi na h]3 1 \ ! - k u«* 0 „ «8 pono i muiia, U eapau n,a'-°P® jho°0i-o hai PoPb»n8 Wi'?!?, :;t : i . -uea.oaa oi I j mn 1- . ī-» « o ?iti i 1 hoP La P°»o > ukuia ai e ia tt," ' l- A ka m»8 b?\,»8 Pauku 176 \H% u ' "? P°' :,patl 1 VUj i 'k - i8fl i & . mai i ka u u i K n°ofe ka mea paa o-! • " oi8 kol» . P°no koi maluna otlaT-T-'na 1 ° kiae h?01u u'ln -uuU 0 uk« i hanaia ma k"',u "iea e hookuma ana n8 ko i Pt"kli 1 77 Ua Haa'k ''kuieana i kk niea book^kJ'|,i>j£ j e «... ku" m , 'ia. Z f\LA K"°?.H0I,rf „„ 1 1 !ehulehu i huiin " . .anaia ka Inia kike- . .1. !!a kakau helm'a' a Ua l-o** ,keia,b,ila, oiokL° ? U? „a mabJ|i. e ae, °ia mau mahele b-»T-. °lei° kuhlkuh' 'b ?a 1,0°> 0 | Pauk 179 14 bu'; ln;,i e ae al>au- 01 1 abele ' bi18 loko o ua hila i'--u , v'.a 0 eiua a 0! aKU m * noe.pt1 !»" :ua .ke alahele kai'e,n\Uaa la kuaiia a,;'i al 1 bil* ,,UV.° kuleana mu-i i ' H,u' alaiIa- ° ka mea p-a • )j)r -| ua-poe paa lii}.' ,-0Ia no ka ona oiaio o ka biin 1 A. e !, k!a ai n!a i', neK , Aka 80 ' he mei : ,a kel ' «*8 Alahel. k' 1 H ° ke kaii ka i ae. iol',1 uku, . jaifl , Pauku Eo'naJb "4ka :nabele 'oi" 1 baaW1,eVpnu 1 k%«8' klk°o huiia. i eiua , [ '' K#lkau kui" ka, kekabi ' wale aku. ua ili V V ■ ;"'1U maheie hlll[ ■,« «'■■ 11 u8 1 ' ona, a o kel -e koikoi oia mau mahele hh-! ■ oliawale no •.. e V ' eia !nea 1 kakau kua niahone j ,, « inea la t.. m\? v0I.ra?luna ona no ka bila i kaK(Ju« 0 Baukū18l mafehiia kaa«-'b' h Jkaa !iif V' keia a!ne keia 4ah'le n°"ke kakauia kil *?.. V «a8? ali! mahele waio n„ īn' a 6 P?n° °° ' ■ u Wa & 1 "i «iahele bil a ■„ A • iaa eaeU mea ī kfko-n • i ae ' poe Paa bia e?eknTakU,h"i,a 1<<au raahe ?J ili kei ^ I maluna oqa no ia aiabeIe kalepa ma|, « ia b kaawale hookahi ia bila apau. me h: ^ ' » wau 12\. i"V hMt»» *» «• « ?* i ae ana e bw ko1 olc «o« 1 h maheie hh» , „ «« A , lwu akv !aia, a 0 ua mahele hiia 1« J K | jyB

ai, e paaia ana no ia e kekahi mea paa ma ke alahele mau, a ua ib ke koikoi o ka hookaa ana i kela mahele bila maluna ona. Pauku 183. Koe wale no na meā i hoakakaia ma kekahi ano e ae maloko nei, alaila ina hookuuia, kekahi mahele o ka hila kikoo hui ia mamuli o ka ukula ana o ka aiē, a ma kekahi ano e ae paha, ua hookuuia ka hila. KA N0TA AIE AME NA BILA BANAKO. Pauku 184. O ka nota hiki ke kuaiia ma ka manao o keia Kanawai, he olelo hoopaa ia i kakauiā, i ^anaia hoi e kekahi kanaka, a i kekahi mea o<oa aku, i kakauinoaia e ia, ka mea uana i hana, no ka ho >paa ana e uku aku ke koiia mai, a i ole, kL. , ma kekahi w < maopopo ma ia mua aku,i kekahi huina maopopo naa ke d la. mamuli o ke kauoha, a i ole, i ka elele paha. A i hakauia ka nota e ukuia i ke kauoha a k> mea ponoi nana ī hana, aole ia i lawa a hiki i ke kakaukuaia ana e īa. Pauku 185' O ka bila hanako, he hila kikoo elala no īa e kikooia aku ai i ka hanako a(e ukuia ana ma ka wa e kona aku ai, E mana like no na olelo o keia Kanawai i pui i na 1/00 panai e hookauia ana ma ka wa e koiia ai i ka bi a hanako, oe oa mea i hoakakaia ma ke ano e a'e maloko nei. Pauku 186. E pono e waihoia aku ka bila hanako no kona ikuia ana mai iloko o ka wa kupono mahape iho o kona hoopukaia ana, a i ole pela, e hookuuia ana ka mea kikoo bila banako mai kela bila mai, elike ka nui me|a poino i loaa ai inamuli o keia kau'lu 1 ana. . . lr -i Pauku 187. Ina i hoo'aia ka bila e ka banako i kikooia -aku ai ka bila, ua like no ia hooia ana me ka ae e hookaa. Paiiku • M I ka wa a ka mea hanako e Hana ai ī mea e aeia ai u . . a i ole e hooia a ai hoi, alaila, ua hookuuia ka mea kikoo ame na poe kakaukua apau mai ke koikoi mai Ua bila banako la. , ;u. „nip y . Pauku 189 O ku bila banako ma ano maob 1 Ul he mea e hoolilo ana i kekahi dhi o ke da a ina . c„0je no Loopaaia ma ka inoa o ka mea nana « hana ka bjla a aoie no boi i paa k , hanako i ke koi a ka mea paa bila banako, no a aeia ua bila la, a hooia paha ī ua lnla nv- , NA HOAKAKA LAULA. • ' , Pauku i90.* E ikeii keia Kanawai o ke Kanawai .Palapala Aie hiki ke kuai aku a kuaiia mai. - - , Pauku 191. Ma keia Kanawai, ke ole nae k ; i ikeia >„a na huaolelo pili, alaila, o ke ano^om mea i ' ana," he ae ana ia i lawa, loa mamuli o va o < « noemi -ōoopii," ua komo malaila ke koi ku^ WanSa a T ole "Banako" ua komo malail* kela ame ke < , anako ina la, ahahui o na kanaka e lawelawe ana i ka oihana . , Ua hoohniia a heonui ol.eii paha. _ , , uku_ "Elple" 0ia ka mea e paa ana i ka hila a nota paha ia ana i ka elele. „ u„ "nnta" oia "Bila," oia ka PalapHa aie kikoo panai, - ka palapala aie hiki ke kuaiia aku a kuaiia m . ^ "Haawi ana," oia ka hoolilo ana ī a 1 ' na0 KHnawai 1Ua ka haawi maoli ana paha, a ī ole, ma. 1 Paha, mai kahi kanaka a i kahi lcana,ca o,voa - ^ 'Mea paa," oio nd ka mea e u^^i?Lkau-kuaia, a Paha, a i ole o ka mea e pa « ana ī ka paiapaia 1 ole ia, o ka elele e paa ana ia inea. k h j "Kakau kua," oia lee kakau-kua ana i lawa ma a ^ . "Palepala," oia ka palapala hiki ke kuaua aleu a kuaiia 'Hoopukā' ana," oia ka puka mua loa ana o ? ua 1 ]awa pono ma kona mau ano apau, a ī ka mea Palapala nei, a oia hoi ka mea .paa pa ap <■ • ^ ka. ^ , "Mea" (kanaka) komo pu malaila kekahi ahahu , naka' lua i hoohuiia, a hoohui ole īa pa n ■ "Waiwai" (ealuelhekumuwaiwaiio maoli A _ "Kakauia, komo pu malaila ka mea « pana, au' »na hoi, komo no malaila ice Bal *'* L' -n„ta i kau ke koi- , . pauku 192. O k» mea..i kapaia, < « « . kft paiapala ' mua," oia no ke kanalea phnoi , ,]a> o na poe e ae ? ;1^e ine ka hoakaka po.noi o ua p<- ' L ' nalapala ma ke ano UP1U: he poe lakon i kau ke koiko) hookaa palapa i°pe ' wale mai no. rt„ mea he "manawa . pauku 193. Ma lea hoomaopopo,»1' kiipono 'ol.e," e vUpono" (reasonable time) a ī ole' J,',aiar,ala, kft lawelawe P.ono e hoomaopopo lea ia ke ano ° < yl 1 ' :hana kahi) ma ka °llaua kalepa ana a oihana paha (i";1 j • nameaapau pili a'ia i ua mau palapala nei a pela pa Pni pono i kela ame keia hana. . la hope, no , Pauku 194. - na e ku k* la . .ieia paha e hanaia, ka hana ana i kekahi h ma i kaUohaianqha aiaila, e hookoia la Sabati, afa kiulaia aup1111 >1 mahope koke iho. 1 aku 110 ia hana i ka la noa a la haua P^fa Kanawai i na pala1 uUku 195' AoIe 1 pUi)na i m i i hanaia a haawiia ma- - l"( hiki ke kuaiia aku a kuaua lua o ka hooholoia ana o keia Kanai na0 na olelo o keia r- paukn 196. Ma kahi i hele ai ka puKanawai Kalepa [la . >auawai, alaila. e mana no na ruia o k Ulerchant]. n K.nawai Hooponopon . pauku 197. O ka Pauku 2389 o na < ^ uft hoopauia. ame na Kanawai e ae i kue > i kpia. < ja0 kona apono- , in pauku 198. E maua keia k'anawa. ma a ana. • a t~) 1 907 . v Aponoia i keia la 20 o A pei'i '•< > - 1 q j> oaRTLR, _ • n i-e Teri re o Hawan. Kiaaina;0 ke īeu k' .- ' "