Ka Naʻi Aupuni, Volume V, Number 14, 21 January 1908 — Me na Pomaikai o ka Makahiki Hou! [ARTICLE]

Me na Pomaikai o ka Makahiki Hou!

II ; ^ : YC i Moolelo WaloPiia P' ^ H a un a k o 1 o iff<UI ?.:A XA-M\K\-«UAO KA VI AILELE 0 HIILAWE M'lKUNA V. PaI) ka 'Mahine Ehu me k\ WvhiRk Ili kou — Ikea o Kuamu Hoaikane Laua. Ike mai la ua mano nei i ko ia nei iho ana aku, o kona \va ia i pii pololei ae ai iluna me ka ikaika. Nana aku la ia i ke kai e amio ana ma na aoao o ua i'a nei, ua like me ka mokuhia ana a kekahi waikahe nui. Pouli pu • na wahi apau. Emi iho la o Paenoni i lalo; a ke ike ae la no ia i ka malu pouliuli ae o ua hoa paio nei ona maluna ona. . . Iloko oia wa ke kapakapa la keia ī kona mau aumakua a pau e haawi mai ī ka īkaika laia, ks a.jiO loa am^ ka hiki iaia e lanakila maluna o kona enemi. O ka hele ia o ua niuhi nei a iho hou ke poo ilalo; ke •k^ aku la no o Paenoni i ka a mai o na maka. O ka manawa no ia a Paenoni i pii pololei ae ai malalo o ua mano nei Oia pii n0 °ia ne^ a ma ^a °PU' ° manawa ia a h'a mano i heohuli kapakahi ae ai iaia a makaukau loa e kepa mai ia Paenoni. _ \ mamua nae o ka hiki ana ī ua ī'a nei ke kepā a nahu mai iaia nei, ua kapoo aku la ko ia nei lima apau iloko o ka maha o ua i'a nei, a paa ke kumu pihapiha. Ia une ana mai n° ° k° ia nei lima, a oili i waho, o ka ulaa pu ia • io nn ia o na waihona nui o loko o ua niuhu nei a ku mai ia I1U ia . , . : ,.r ehn A me la mau mea e paa ana ī ko īa nei lima ana i wanu. onou aku ana keia īloko no o ka waha o ua mano nei. O ka wa ia i hoomaka aku ai ua i'a nei e aha'i, oiai o kona aho hope loa ia. Aole nohoi o Paenoni i hana hou aku i kahi hana maluna o ua i'a nei. Ua maopopo iho la no iaia, aohe ia e ola ana. Ia kope ana no o ko ia nei lima hema, he ha'i ana nohoi na ka nalu, pae ana keia i kaha one o Kipu. Ua maa maama loa-ae la. Iaia nei i pae aku ai, e ku mai ana na wahi luaui makua ona me ka wahine, o Nohili. Iaia nei no nae e pae aku ana i ka nalu, ua ku aku la ka paku'i hohono o ka mano i uka o Kipu. A i ko ia nei ho~a ana aku i kaha one,olelo mai la ka wahine: "Hekeu ko paku'i i ka hohono mano? Ua make ka paha ka hoa paio o kaua? Ae aku la keia, a hoi nui aku la lakou nei i ka hale. A koea lakou nei i kauhale, o ko ia nei miki aku la no ia a loaa akahi kanaha hua kukui. Wawahi keia i ka iwi a ku ka puu o ka hua kukui i'o; ia wa ku'i keia a ku iloko o ke Hui me ka wai. Alaila, hamo keia i ka ili ona a po i. paa i ke kukui; a olelo aku la keia i ka wahine ame na makua: "E hele ae au e auau i kuu paoa koko mano.

O ko ia nei hele aku la no ia, e auau wai maoli. O keia wai aia nei i hele aku ai e auau, oia no ka wai mai luna mai o kahi a Kemamo ma e noho ana. He wai kahawai maoli ka keia i ka wa kahiko loa. He wai lele; a e hue ana ka wai ilalo o Kipu a komo lilo iloko o ke kai a hala loa i ka moana. O ko ia nei auau ia a pau ka hohono ame ka paku'i o ka mano, hoi aku la keia i kauhale. I ko ia nei hiki ana'ku i ka hale, ua mo'a mai la kahi lawalu palula me kahi uala pulehu, a ai iho la keia ia mau wahi mea mahanahana. Oiai keia e ai ana i kahi puholo palula me kahi pulehu uaia, pane mai la ka wahine iaia nei: Auhea oe, e ke kane, e noho oe me na makua o kaua a e hele ae hoi au e auau. Aole keia i pa wahi wai iki aku nei, mai ko'u pae ana mai a hoea iho la i keia wa. Ae aku la nohoi ke kane. Hele aku la ua wahine nei i kahawai. A iaia e hele aku ana ike aku la ia i ka hele mai o keia mau wahine a ka ui nui wale; a hookahi o laua e hii ana he wahi keiki. Hele mai la ua mau wahine nei a ku mai la ma kela kapa o ke kahawai; a ku aku la nohoi keia ma nei kapa aku o ke kahawai. Alaila, aloha mai la kekahi wahine ma kela aoao mai o ke kahawai ma ka olelo ana mai: "Aloha oe, e Nohili, ea!" Aloha aku la nohoi keia, me ka piha haohao o kona noonoo i ka maopopo o kona inoa i kela wahine ana i iiee ole ai a i kamaaina ai hoi mamua; a ia wa pane aku la oia: "Nani ka hoi ka loaa o ko'u inoa ia oe, e ka malihini a nele hoi ko'u īke ana i kou īnoa. Mahea mai nei olua i hele mai nei?" Pane mai la ka wahine i haawi mai ai i ke aloha iaia, ma ka olelo ana mai: "He kamaaina no au no keia wahi, elike nohoi me kou kamaaina, e Nohili, no ka wailiula o Mana. Ua ike au a ua loaa nohoi ia'u kou inoa. O oe ka wahine i ka ili o paenoni. Owau o Kemamo, ka mea nona ka inoa e o' nei i keia kahawai; a owau nohoi ke kumu o keia wai. O keia keiki u'i au e ike mai la, na keia wahine malihini ia a maua i iho pu mai nei. O Hainakolo i ka pali-kapu o Waipio keia wahine; a o ka inoa o kana keiki nei o Leimakani. A mai ka aina mai laua nei o Kuaihelani. A no laua nei ka'u i kauoha aku ai i nehinei i na elemakule e kamaiiio wale aku hoi i ko kane, e laweia laua nei i Oahu. A ua maikai loa hoi; ua halawai iho la kakou." Ae aku la keia; a olelo aku la: "E au mai olua a pae mai oukou ma keia aoao, alaila, ukamailio kakou me ka maikai." Au mai la nohoi ua mau wahine nei mai kela aoao mai o pa muliwai a pae nohoi ma keia aoao. Alaila, lele aku la o Nohili a honi aku la ia Kemamo; a pela nohoi ia Hainakolo; a kau mai la nohoi o Leimakani; iluna ona. (no kahi wa aku.) :j