Ka Naʻi Aupuni, Volume V, Number 16, 23 January 1908 — Hoomaunauna Wale ia ke Ola o ka Lehulehu [ARTICLE]

Hoomaunauna Wale ia ke Ola o ka Lehulehu

* .' H Ua maopopo loako ka Papa Ola ake nui ana e hooia10 he palaueka wale no ka Walaka lapaau ana. Ke hooika ika nui loa nei lakou e wae i na poe ma'i ana e lapaau aku ai, ma ke ano, he poe kekahi o lakou ua hala loa ka wa po no e loaa ai ia lakou ke ola, a i ole ua awiliwiliia ko lakou ma'i lepera me kekahi mau ma'i e ae, a i ole ia, e hana ana lakou i kekahi keehina hana 'oiai ka wa e lapaau ana o Wa laka, i mea e holopono ole ai kana lapaau ana. Aole loa i īkea kekahi ahahui akeakamai a hookohukohu aloha hoa ka naka hoi, ma ka inoa wale no, i hoike maoli ae i ka manao maka ewaewa maoli ia mea he noiau, a i ikea maopopo ma 011 ia ai ka iini ana me ka pihoihoi nui e lilo ka Walaka Laau Lapaau i mea oie, o loaa auanei kahi pomaikai uuku iki i na poe ma'i lepera. N Ua hokai wale ae lakou ma ke a o hoohaahaa ia Walaka no kona nele ka, i ke kulana keonimana, oiai nae o lakou ka poe i pono e hookauia aku na hoowahawahaia ana. Ina oukou e hoomaopopo iho ana, ua ike maopopo maoli no o Peresidena Pinkham i ke ola o keia laau lapaau; a he ku maoli ke ano o kana hana e laweiawe nei i ke kupaiana ha loa. Aole anei keia he kumu hoohalike maikai no ka poe opio o loko nei o ke Teritore ma ke ano, o ke kanaka pUkalua a epa haahaa loa, oia ke kanaka hoohanohanoia, mahaloia a ukuia hoi me ke dala o ka lehulehu? O keia na haawina a lakou e pono ai e hoopulapula aku, a e ike auanei lakou he poe hamabaga na kumu ao a lakou, na kahunapule ame na poe alakai e ae. Ua kakauinoa 0 Mr, J_ Lor Wallaeh i kekahi puulu aelike ewaewa old e hoomakau kauia ai e ka Papa Ola, a ī aelike pu ia ai nohoi e lakou. Aka, i nei wa ke makemake nei lakou e uha'i i ka lakou olelo mua. Ke ike nei makou i nei wa i na poe epa maoli, ka poe hoi e ae ole nei e lawelaweia keia hana hoola wliwai nuL Aole o ke kanaka me ka laau hoola, ke kanaka epa; aka, o ka poe auanei e nele ana i na puu dala nunui a pela hoi me na inoa hanohano mamuli 0 ke ola ana o na poe ma'i lepera. Aia no he mau mea e pulikiia ana me ka manuna lo^ e ka poe piepiele waiwai; a oia no keia mea maopopo mahope ae nei, oia hoi, o ka poe wale no i lepo uli maoli ko lakou mau noonoo e hiki a hoopaal iki ma ka imi pomaikai ana ma o na poe la i loohia i ka ma'i lepera, oiai no nae lakou e ike ana, e hiki ana no ke hoeliia keia poe i olehih he po^ ' ma'i lepera. O keia poe la; o lakou no na poe i kuleana» ma fta hana kalepa e lawelawe a nei' ma ke kahua u a i le_ pera; a oia poe auanei, aohe o lakou rr akemake iki e pau keia kumuwaiwai nui. * Ke manao nei makou, he pono ke no:'ia aku ka Ahaolelo e hookaawale ae i mau haawina dala no ke pani ana i na poho o ua poe la ma ka wa e emi loa iho ai na * -taaka e noho ^na'ma ke Kahua Ma'i Lepera a hoea i kahi J k iuna uuku loa e waiwai ole ai na hana kalepa, mamuli hoi o ke ola ana o ka hapanui o lakou ane ka hookaawaleia ara ae o na kanaka i lophia i 'na ma'i e ae o ka ili ame ka 1 o ma oli hoi, elike la me ke Kane Keokeo, Haukeuke nlaula, ame ka ma'i Pala 0 ka ili ame iea pilikia ana o ka lolo o ka . iwi kuamoo a puka mai he ma'i lolo maoli a ike ole hoi kaā • ili i ka eha, elike la n a mea i ikeia ma ka rpa i kapaia he lepera ike ole o k di i ka eha (anestheiie iepros\ ).^ Ua lohe makou i .e ano o ke kanaka oliiu. 01 ' ma r 1 kohoia iho nei, ua k ,ioia oia no ka hoopuka ana • 1 ^hewa ana e hoihoiia na poe i loohia i na ma i o ka ka lolo, ma na ano apau, i Molokai, a he poe hoUe o'a a.no eia no, ua ikeia i keia wa, a he poe Ukou e paa ■ - 1 ra palapala hooia ma'i lepera; a he poe nae lakou 1 p° 1 ihi maoli ka ike ana iho, ma ke ano hea la lakou 1 a: - > a oi he poe lepera.