Ka Naʻi Aupuni, Volume V, Number 19, 28 January 1908 — Ke Koho Balota e Hiki mai ana ! [ARTICLE]

Ke Koho Balota e Hiki mai ana !

O ke kulana koho balota e hiki mai a^a ma ka Poalua mua mahope iho o ka Poakahi mua o ^ovemaba ehiki mai ana ma ke Kalana o Oahu nei, aia no ia malox:o o na • apana nui ekolu: (1) Ke koho Jiiele Lahiii i Wasinetona; a o keia koho balota no nae, ua pahola like aku ia iloko o na apana koho balota apau o loko o ke Teritore o Hawaii nei; (2) koho i na Wahaolelo Lahui no ka Ahaolelo Kuloko o ke Teritore nei; a ua lawa ia ma na apana koho apau; (3) koho i na Luna Aupuni o ke Kulanakauhale o Honolulu; no Oahu wale no ia; a e nee ana no na koho ana ma na Kalana e ae maluna o na Luna Aupuni o ke Kalana; (4) na Luna Aupuni o na Apana, elike me na Hope Makai Nui; like no keia me ko na apana e ae. A no keia koho balota ma Oahu nei, ke hoopuka hou aku nei makou i ka Mokuna X o ke Kanawai 113 o na Kanawai o ke Kau Ahaolelo i hala (1907) i mea e maopopo ai i na poe koho balota kekahi mau mea ano nui pili no keia koho balota ana: Pauku 40. O na kanawai laula ame na rula o ke koho balota ana i na Senatoa ame na Lunamakaainana o ke Teritore e pili aku no ia i ke koho ana o na Luna Aupuni o ke Kulanakauhale ame Kalana, ma kahi i kupono, koe wale no elike me na mea i hoomaopopoia maanei: Pauku 41. O na Mahele ame na wahi koho i hookumuia, a i ole ia, e hookumuia aku ana ma ke Kanawai o ke Teritore ke koho ana i na Senatoa ame na Lunamakaainana, e lilo no ia mau mahele a mau wahi koho no ke koho ana i na Luna Aupuni o ke Kulanakauhale ame Kalana. 42. O na kanaka apau i kakauinoa pono ia malalo o na Kanawai o ke Teritore e koho no na Senatoa ame na Lunamakaainana, ma ke koho nui mamua aku o ke koho ana i na Luna Aupuni o ke Kulanakauhale ame Kalana. 43. Aole e kauohaia i Papa Kakauinoa okoa no ke kakauinoa ana i na poe koho i na Luna Aupuni o ke Kulanakauhale ame Kalana, aka, o ua poe koho la ua hiki no e kakauinoa maluna o ka Papa Kakauinoa iloko o ua Kulanakauhale a Kalana nei i oleloia a i hoomaopopoia ma na Kanawai o ke Teritore e pili ana i ke koho ana i na Senatoa ame na Lunamakaainana. 44. O na palapala noi holo balota e waihoia no me ke Kakauolelo o ke Kulanakauhale ame Kalana, aole e emi mai malalo o iwakalua (20) la mamua o ke koho balota ana; o kela ame keia palapala noi holo balota, e hoouna pu ia mai me kekahi hookaa mua o Iwakaluakumamalima ($25.00 ) Dala no ka helu o na lilo o ke koho balota ana a e ukuia aku hoi ia i ka Puuku o ke Kulanakauna^ ame Kalana. 45. O na hoike o ke koho balota ana i na Luna Aypuni o ke Kulanakauhale ame Kalana, me na koho balota pu; na papainoa o na poe koho ame na moolelo e p:li ana i ke koho ana i na Luna Aupuni o ke Kulanakauhale anr.e Kalana, ame na kope o na hoakaka e pili ana i ka hopena o ua koho balota ana la, e hoouna aku no i ke Kakauolelo o ke Kulanakauhale ame Kalana, a e malamaia nohoi e īa elike me ke kanawai. 46. Ina e ikeia mamuli o na hoike i hanaia, aole i kohoia kekahi Luna Aupuni o ke Kulanakauhale ame Ka- « lana mamuh o ke kaulike ana o na balota, mawaena o elua §j , a oi aku paha moho, e kauohaia no kekahi koho kuikawa e ka Meia e hoopiha i na wahi hakahaka, a e malamaL no ia koho ana ma ke ano i kauohaia no ke koho nui ana. 47. O ka haahaa loa i kanaha la mamua o ke ko .o nui ana, a i kanakolu la mamua o ke koho kuikawa ana, e hoolaha aku no ka Meia i kukala e pili ana J na kono a- | lota ana no ke kulanakauhale ame kalana, a e hoouna a u hoi i mau kope oia mau mea i na Papa Luna Nana i e ole a puni ke kula akauhale ame kalana, a o ua mau u kala la e kauia elike me ia i hoakakaia ma ke kanawai. 48. O na paliu balota i makeniakeia no ke koho ana { na luna aupuni o ke kulanakauhale ame kalana, e n°°|a waia aku no e ke kakauolelo o ke kulanakauhai' a.i.e ua na. O ua mau pahu la e makaia no me na hua pa^ P maopopo "Na Luna Aupuni o ke KulanakaunaL am^ lanaP 49. E hoomakaukau no ke kakaue ? ■ ' , ' ,10 kauhale ame kalana i na balota e kohoia ai ma n" , lota ana no na luna aupuni o ke kulanakaunaie am

a e haawi aku hoi ia mau mea i na Luna Nana Koho, o ka haahaa loa i elua la mamua iho o ke koho balota^ ana.^ 0 na balota hoi he pepa uliuli, a o ko lakou ano nui, na hooponopono ana, ka helu ame-ke ano o ke pa'i ana, elike no ia me ka mea i hoakakaia ma ke kanawai no na balota no na Senatoa ame na Lunamakaainana. 50. I ka loaa ana mai o na hoike o ke koho ana, o ke kakauolelo o ke kulanakauhale ame kalana e houluulu koke no oia ia mau mea a e hoomaopopo i ka hepena o ke koho ana; a oia houluulu ana e hanaia no imua o ke alo o kekahi moho, a i ole ia, kona Agena e makemake ana e noho malaila. O na kanaka i loaa ka heluna ^ kiekie loa o na balota e kukalaia no ua kohoia, a o ke kakauolelo o ke kulanakanhale ame kalana e haawi koke aku no oia i na kanaka i kohoia i mau pepa hoike o ke kohoia ana. O na lilo apau o ke koho ana i na luna aupuni o ke kulanakauhale ame kalana e ukuia no eke kulanakauhale amekalana. Pauku 51. E malamaia no iloko o ke kulanakauhale ame kalana o Honolulu ma ka Poalua mua mahope iho o ka Poakahi mua o Novemaba, īloko o ka makahiki Hookahi Tausani Eiwa Haneri me Ewalu, a i kela ame keia elua makahiki mahope aku, he koho balota e ikeia o ke i!Koho no ke Kulanakauhale ame Kalana." Ma ia koho balota ana i oleloia, e kohoia no e na poe koho o ke kulanakauhale o Honolulu keia poe luna aupuni malalo iho: Ka Meia, Ehiku Lunakiai, he Luna Hooia, Puuku, Loio kulanakauhale ame kalana, Kakauolelo o ke 'kulana'kauhale ame kalana, a he Makai Nui. A e kohoia nohoi ma kela ame keia Apana he Hope Makai Nui. _ ,,,,,, , 52 O na Luna Aupuni o ke kulanakauhale ame kaana 0 Honolulu e kohoia ana iloko o ka makabiki Hookahi Tausani Eiwa Haneri ame Ewalu malalo o na olelo o keia Palapala Hoohui, e paa no lakou ka lakou mau hana a hiki i ka hora ma ke awakea o ka Poakahi mua mahope iho o ka la mua o Xanuari, iloko o ka makahiki Umikumamaiwa Haneri ame Umikumamakalii. 53 O na luna aupuni e koho mua ia aaa elike me ra mea i oleloia maluna malalo o keia Palapala Hoohui, e Tawe no i ka oihana ma ke awakea o ka Poakahi mua mahope iho o ka la mua o Ianuari mabope iho. 54 E hoopuka aku no ka Meia i kana kukala a e hoolaha hoi ia mea iloko o hookahi a oi aku paha nupepa no ha wa haahaa loa he iwakalua la mamua ae o ka la i keia ame keia makahiki, ma ia manawa e malamaia ai ke koho ana no ke kulanakauhale ame kalana malalo o keia Palapala Hoohui, e kahea ana i na poe koho o ke kulanakauhale ame kalana e hui no ka "hana o ke koho ana i ua mau luna aupuni la e like me ka mea i hoomaopopoia ma keia Palapala Hoohui, e hoike ana ma ia kukala ana i na luna aupuni like ole e kohoia ana ma ua koho balota ana 1 3. 55. He ekolu Luna Nana koho no kela ame keia Mahele oia poe e hookobuia aku no lakou e ka Meia elike me ka hiki mai na aoao like ole mai.