Ka Naʻi Aupuni, Volume V, Number 29, 11 February 1908 — Me na Pomaikai o ka Makahiki Hou [ARTICLE]

Me na Pomaikai o ka Makahiki Hon

Ka iMoolelo "Walolaia Hainakolo KA UI PUA KA-MAKA-HAUAO KA M AILELE 0 HIILAWE MORUNA V [hoomauia.] 0 keia Pakuanui ka mea i hoopapa ikaika a hoikeike akamai ma ka oihana lele pali me Namaka, ke kaeaea a loea ma ka oihana lua ame na ano ike apau mai ka mokupuni mai o Kauai. A pakele o Pakuanui ia Namaka a hoaikane laua, a hale.kipa hoi. Ua oleloia ma keia moolelo, he pua o Namaka mai loko mai o na hanauna ha'iha'i kanaka a ike kakaolelo ame na ano ike apau o ke au kahiko, mai a Paenohi mai; kela kanaka opio nana i hoihoi mai ia Hainakolo ame kana keiki, o Leimakani, a pae i ke one opiopio o Makua, ma Waianae ae nei. O ka olelo keia a ka moolelo; a o ka oiaio nae, aole ia i maopopo i ka mea kakau. Ina e loaa i ka mea kakau, he wa pono ma keia mua aku, alaila, e hoopuka aku no ia i ka moolelo o NAMAKA, ke keiki hakihaki lau koaie o Koililaau, ka Io lele pali, aohe lala kau ole. Ano, e ka makamaka heluhelu, e hoi hou ae kaua i ka hooheno a ka manao, oia hoi, no Leimakani ame ke kupaianaha o kana mau hana. 1 ka hele ana hoi- a amama ka pule a Leimakani i oleloia ae la, ua lilo ae la kahi ouo puaa e kau ana ma kona lima i puu Iehu. A ua oleloia ma keia moolelo, mamuli o keia puaa i lilo ai i lehu ma ka lima o Leimakani i kona pule ana, i kapaia ai kela pali mawaena o Napoopoo-loko, oia hoi, ke oawa o ka wai lele o Hiilawe ame ke oawa nui o Waipio e holo ana a hoea i uka o Opae-lolo mai, ka pae hoi o na kuahiwi e pale ana i na Kohala me Waipio ame na Honomanu, ma ka inoa o Puaahuku. Ke ike mai nei na wahi kahuna o Luukiā, oia o Niau ame Popolo, a pela pu nohoi me Luukia, i ka mana launa ole mai o ka pnle a Lopaikihelewale i ulono ae ai, a ua pili pu iho la. ko lakou mau hanu. O Aniani hoi keia, ka elemakule kahuna nui i hele hoomanawanui mai ai mai kona hale mai i kona ike ana mai i na hoailona hoike alii e huila ana i ka lewa, e wawa ana hoi i na paia lani, ua holo mai la ia a moe iho la ma na kapuai wawae o Leimakani. Ia wa i kulou iho ai o Leimakani ilalo, lalau iho la ia a huki ae la i ke kahuna iluna me ka olelo ana iho iaia: "E ke kupunakane, e Aniani — e! E hoolohe mai i ka leo, e ku ae iluna, ei aku ka hale, komo aku." O ka manawa no ia o Luukia i kahea mai ai ia Aniani, ke kahuna: E komo mai hoi oe, e Aniani, iloko nei

o ka hale me ka malihini. K& ike aku nei au, ua maopope. ia oe na mea apau e pili ana i ka malihini." Pane iho la no o Leimakani i ke kupunakana kahuna. * ia Aniani i ka i ana iho: "Mamua ae oe ke kahuna; no ke ala i kapaia, he a L . iki ko kahuna. Ia oe ka wawae o kaua, a ia'u hoi ka ehu o ka wawae." Ia wa komo aku la o Aniani, a kokolo aku la, elikt me ka mea mau i ke au kahiko o Hawaii nei, a hoea ma ke. alo o Luukia moe iho la ia ilalo. A kahea iho la o Luukia:: "E ala ae oe, e Aniani, ua noa ae la no." Ala āe la noho: 0 Aniani a noho iluna. 0 Leimakani hoi keiakomo aku la ia me kona ihiihi kapu apau a ku iho la mawaena konu o ka hale; a ia wa ī. pane aku ai oia ia Luukia: "E Luukia — e! Eia au la. Kena ae nei oe i ke kanaka e kii ae ia'u, a oia au i koele wawae mai la, a hoea imua ou, elike me kau kauoha. Ina he makemake kou, ia'u. e hoike mai no; ina he olelo kau, e huai mai no. Owau keia la, o Lopaikihelewale, i loaa ia Kaholoholokai i ka alilE 1 ka maka hihi-pea o ka upena; a he kapu upena ko'u kapu i lohe oe, e Luukia." 1 keia[wa i hoike mai ai o Aniani i ka o!eIo imua .o Luukia: "Auhea oe, e kuu alii, eia ka'u olelo ia oe; aole o ka mea i hala, ua hala ia. O ka inaina, o ka huhu, o ka hoomauhala, o ka lealeo a, o kamaku koa'e o na wa i hala lilo loa aku nei mawaena ou ameJjko kaikuaana ame ke kaikamahine a olua, oia o Hainakolo, e lu oe ia mau mea. apau mai a oe aku. E makalakala oe ia oe iho me ia mau mea; a pau a maemae oe, alaila, hoike ka olelo imua o ke aleua e ku mai nei imua ou ame makou i keia la. "Aole keia, he mea e aku. Aka, o kou i'o ponoi no keia. O ke keiki keia a Keaniniulaokalani me HainakoloL . O Leimakani ko ia nei inoa; a ua kapaia nae o ia nei,.e iho no, o Lopaikihelewale. Ke ike nei au ma na.ouli hoike. ' o ka lani ame ka honua, ua makemake oe, e ke aliiwahinenr e pi'o i ko moopuna nei, a o kau kane ia; ao oe hoi kana wahine. Aohe hewa oia; aka, e wehe mua nae- oe i na hiki apau mawaena ou ame Hainakolo, ko ia nei iuaui makuahine." Ina pela, wahi a Luukia i pane mai ai ia Anianii e aho e kiiia aku na kupuna o makou ame kuu kaikuaana a Hina. a e pii lakou ia nei no ko makou ike ana, a hoopau ae i ke . makou hihia ame ko makou mau hala. O ke kena ae la no ia o Luukia i kekahi pili iwi moo ponoi ona, e kii ia Hinaaiulunui ame ka luaui makāa^. hine o lakou. He manawa ole nohoi, noho ana ua-..elele nei imua o Hinaaiulunui, a hoike aku la i ke ano o kana huakai o ka hiki ana 'ku ilaila, oia hoi, i kenaia aku oia e kona pokii kaikaina, e Luukia, e pii aku oia i ko Luukia hale na ko laua ike ana.