Ka Naʻi Aupuni, Volume V, Number 33, 17 February 1908 — Na Kaahumanu ke Aliiwahine [ARTICLE]

Na Kaahumanu ke Aliiwahine

Ke hoopuka aku nei makou malalo iho nei i keka,hi palapala i kakau ia e ke Aliiwahine Kaahumanu, ka mea i kapaia o ka "Makuahine o ka Pono" mawaena o keia lahui, a o ka mea hoi nona ka inoa nenehiwa ihikapu e hiipoi ia nei e kekahi o na Ahahui pookela o na kaikuahine mawa- l ena o kakou i keia mau la, oia hoi ka Ahahui Kaahumanu. Ua paiia keia palapala waiwai nui a ua Makuahine Alii 'la maloko o kekahi o na Buke 'Himeni kahiko i hoolahaia e na makua misionari mua ma ka olelo Hawaii, a ua hoolahaia mawaena o keia lahui ma ka makahiki 1825, ua like ia me 83 makahiki a hoea mai i keia wa. A i mea e poina ole ai i kona lahui keia mau a'o waiwai nui a ko lakou Ma-

kuahine alii no ka hookunu mua ia ana o ka pono iwaena o keia lahui kanaka, ke hoopuka aku nei makou i ua palapala'la ma keia wahi o ka makou pepa no ko lakou hoomanao mau ana, a ke lana nei ko makou manao, e lilo ana keia i lamaku malamalama no ka haawi ana i na hoomaikai kiekie i na makua mua o ka pono i hiki mai i Hawaii nei: Na Elisabeda Kaahumanu. Oahu, Dekemaba 20, 1825. Eia ko'u manao, e na hoahanau apau loa, e na 'lii, e na kanaka, e na hoalauna, e na wahine, e na kumu, e na

haumana, e ka poe hooikaika i ka olelo a ke Akua, e na makaainana kahiko o maua me kuu alii, mai Hawaii a Kauai, aloha kakou apau loa. Ke hai aku nei au i ko'u manao ia oukou, e nana mai oukou i ko'u manao; e ao mai" oukou i ka pono, i loaa ia oukou ka pono, elike pu na naau o kakou apau loa; e hopu mai oukou i ko maua manao me kuu alii. Ua ike maua i ka pono me kuu alii, o ka olelo a ke Akua. Ke haawi aku nei maua ia oukou i ka olelo maikai o ke ola, a ke Akua i haawi mai ai ia kakou. E hooikaika mai oukou e-imi mai hoi oukou i loaa ka pono loa, i loaa ke ola hōu, ke ola mau | loa o kela ao, o ke ao o ke Akua. Ke alohanui neiko'u naau ia oukou: e ake ko'u manao e i ! . . . i I mai no -kakou apau loa imua i ke alo o Iehova o ko ka kou Makua. E hilinai kakou apau Iēsu, i ola kakou ' apau loa i ke Akua. Ke lawe nei ka naau i ka olelo a ke Akua maluna, ke i hapai pu nei kekahi naau i ko oukou manao i ke aloha aku ; 0 ko'u naau ia oukou. E malama mai oukou i ke Kanawai o Iehova; e malama i ka la kapu, e hoolohe i ka olelo maikai a ke Akua, i ko kakou pomaikai i ke ola nui. Eia ka olelo a ke Akua, e olioli ka naau me ke aloha, ke ike iho oukou i ka maikai. He olelo aloha ka olelo a ka Haku nui o kakou; e hana i ka pono ia nei, i loaa kela noho ana me ke Akua. Ke waiho nei ke koi lipi ma ke kumu o ko'u laau, aole 1 ikeia ka la a ka Haku e lawe aku ai i ko'u uhane. I nui

ke aho i ka malama i ka olelo a ko kakou Haku, o hiki mai ka la nui, o hooko' koloia. He kuahu makou mamua no ka hewa na alii o neia mau aina. Ua kio'aia; ua loaa ae nei ke ola i ke Akua. Eia hoi ko'u manao me ko'u naau; hookahi no wahi o ka naau e waiho ai o ke Akua; aia no-ilaila, ka hilinai nui o ka naau me ka oliōli. E aloha aku kakou i ke Akua; e noi aku i ka malkai, i malu ai ke Kana i o ke Akua i ka naau o na kanaka, i komo iho ka Uhane HEMOLELE i ko lakou naau, i ola pu kakou ia Iesu Kristo, i ko kakou mea e pono ai. Aloha maīkai kakou.