Ka Naʻi Aupuni, Volume V, Number 34, 18 February 1908 — Masiliona ke Koa -A ME- Maganolia ka Ipo! [?] MOKUNA IV. [ARTICLE]

Masiliona ke Koa -A ME- Maganolia ka Ipo! [?] MOKUNA IV.

[HOOMAUIA.] • Emoole lohe aku la makou i ka haawi ana o ua kanaka Helene nei i ke kauoha i ke kanaka ku-hoe, e hoololi oia i ka ihu o ka moku o makou e holo poloiei i ka akau-hikina-a'e; a ma ia wa no oia i hopu koke iho ai i ka o-le e kau ana ma kekahi aoao o ka pou hooili mea hana oia mau ano o luna o ka moku, a kahea ae la oia e hooioli i kekahi mau pe'a. Ua hooko aku la kekahi mau luina o ka moku i keia kauoha a ua kanaka Helene ilei me ka hikiwawe loa. A iloko o ke se'kona hookahi, ua loli ae la ka holo ana o ka moku a holo aku la makou me ka ikaika oia holo ana no ka akau-hikina-akau-a'e. Oiai au e nana ana i keiā kulana hou o ka moku o makou, paa ana ke Kapena Italia o makou i ko'u lima, a olelo mai la oia me ke ano pioo o kona noonoo, oia hoi: "E, e, aole kela he kanaka pupule elike me-kau i hoike mai nei ia'u. Ma ka'u hoomaopopo i ke ano o kana mau hana e lawelawe nei no kakou i keia wa, he lua ole kela o ke kanaka makaukau ma ka hookele ana i ka moku. Aole hoi oia wale no, aka, eia ko kakou kulana e nee nei i keia wa ma ke alahele e kokoke aku ai keia moku i ka moku powa; a me he mea la, he keehina ano akelekele keia ana e onou aku nei ia kakou imua o ko kakou poe enemi. O ka pouli ana me ka poeleele wale no e hiki ole ai i na kanaka 0 luna o kela moku ka mea nana e hoopakele ae ia kakou mai ko kakou lilo ana aku i luahi a i moepuu na na poka pukuniahi a kela poe powa." Pane aku la hoi au i ua Kapena nei: "Akahi nohoi a kaakaa ae la ko'u mau maka i ko'u ike pono ana aku Ia i na hana a ua kanaka nei. A no kau i hoike mai la no ko kakou hooneeia aku no ka halawai ana me ko kakou mau enemi ma o ka lakou mau poka la, he mea oiaio kau i hoike mai la, aia wale no ko kakou pakele a uhiia kakou e ke kahi pouli nui; a malia paha, oia ka pouli a ua kanaka Helene nei i olelo mai nei ia kakou, oia ka mea nana e hoolilo i keia ao malamalama a kakou e ike nei i pouli. E na na hoi kakou i ke ko io ana hoi o nei hana hookalakupua a nei kanaka a ka hoonana nui wale. He hele nohoi a he oiaio ka ua hoaloha nei i olelo mai ai ia kakou, ea, aohe hana mana hou aku a kakou e kali ai malalo iho o ka malama lama o ka La. I lawa no apau pono keia mau huaolelo a'u i ke kama ilio aku i ke Kapena Naita e ku pu nei me a'u, o ka wa ia i wawalo ae ai ka leo o ka o-Ie puhi a ua kanaka Helene nei 1 lalau ae ai a paa ma kona lima. He elua a ekolu paha minute mahope iho o keia kani ana ae a ka o-le a ua kanaka nei; o ka manawa ia i oni ae ai ko makou moku me ka ikaika loa, me he mea la e hooleleia ae ana oia iluna me he manu la mailoko ae o ke kai. A ia manawa i lohe ae ai makou me ka pioo nui o ko makou mau noonoo i ke pahu ana ae a kekahi mea ma ka aoao o ka moku a oili ana iioko o ka lewa kekahi mau poho ahi ulaula loa. Punohu ae la kekahi uahi ano e, oia no oe o kekahi ohu e uhi paapu ana maluna o ka ili o kai; a o ka wa no ia i uhi koke iho ai o kekahi pouli nui i oi aku i ka poeleele o ka po. He pouli ano e keia a makou e ike nei. O ka moku powa keia a makou i ike ai e uhai mai ana ia makou, aole loa makou i ike hou aku iaia. Ia wa lohe aku Ia makou i ke kauoha ana mai o ua kanaka Heleae kupaianaha nei e

pu-a i na pe'a o ko makou moku. Ua hooko aku la na luina o ka moku i keia kauoha me ka hikiwawe loa. Iloko o ka manawa pokole loa, ua pau iho la na pe'a i ka pu-a ia. Ua hoi ae la kela ame keia luina ma kona kulana iho. A ma ia manawa i pae hou mai ai ka leo o ua kānaka Helene nei e kahea mai ana i na Iuina apau e makaukau lakou me na polohuku ame na ahele kilou moku. Ua hookoia no keia kauoha a ua kanaka nei me ka eleu loa ame ka piha uwila o na kanaka. Alaila, pae hou mai la ka leo o ua kanaka nei i ke kauoha ana mai i na Naita apau o luna o ka moku e ku me ka makaukau. Na keia Ieo kauoha i hoeleu ae ia makou, oia hoi, ia'u, i ke Kauna Kadilaka ame ke Kapena Naita e ku makou me ka makaukau loa, no ka wa e loaa hou mai ai ke kauoha mai kela kanaka kamahao mai. O Aremana hoi ame Papine, ua ku iho la no laua me ka makaukau i ka laua mau mea paahana. He wa keia o makou i piha me . ke ano e o na noonoo. Owau keia; ke nune 'la au iloko iho o'u me ke kahaha nui nohoi o ko'u noonoo; oia hoi, he keu ka hoi ka mea kupanaha. Ua hookoia ka pouli a kela kanaka i wanana mua mai ai. A he mea kupaianaha no keia me ke kamahao i ko'u noonoo. Alaila, ninau iho la au ia'u iho: "Ke ku nei makou me ka makaukau; aka, auhea ko makou enemi? O ka halulu kupikipikio o ke kai ka'u e lohe nei; o na nu hoi a ka makani; aka, o ko makou enemi, auhea la ia." Aole i pau.