Ka Naʻi Aupuni, Volume V, Number 37, 21 February 1908 — Kin Hanu Mea Hou Aiwaiwa ! HELU 99. [ARTICLE]

Kin Hanu Mea Hou Aiwaiwa ! HELU 99.

O keia malalo iho nei ka hoike i loaa mai i ko makou keena pa'i nei mai ko makou kiu hanu mea hou Aiwaiwa mai o ka Helu 99, a penei kana mau hoike ano nui: Keena Oihana Poo, Feb. 16, 1908. Mr Lunahooponopono o kuu nupepa KUOKOA HOME Rula, ka Hiwahiwa a ka Lahui — -Aloha oe. E oluolu mai oe e hoike aku imua o ka iahui o kaua i keia mau mea hou, a oia iho keia: Ua hoea aku kou kiu nei ma kela halawai o ka Poaono, Feberuari la 15, i malamaia ai ma Aala Paka e Aka-le ma, no ka hoikeike ana ia Chas. Plookano, ka lima maloo i hoolaia e Walaka imua o ka lehulehu. Ua hoopiha ia ae ke kahua me na kanaka he nui ma kahi o ka 700 a oi no ka iini loa e ike pono ia Hookano, a no ka waha nui ia ana hoi kekahi, e hookuu ia mai ana o Walaka ma ia po. Ua ike aku kou kiu i ka nunui o na waimaka o na paa lalo o Walaka, ia laua e haiolelo ana imua o ka lehulehu no ko laua aloha iaia. Aka, he nui nae na hamumumu leo walaau e olelo ana i na hana aloha ole a na poe paalalo i ka lahui ma na auhau ame na uku kiekie maluna o na poe ma'i, a pela* hoi me na a'o huhewa ana ia Walaka a komopoo iloko o ka pilikia. A o keia poe nae, aole o lakou ae e hoike ae ia mau olelo imua 0 ke akea no kekahi mau kumu. Ua kahea ae kekahi poe 1 ka inoa o Keoni Lane, no ka pane ana i na olelo hailuku i ke Komite no ka lawe i ke dala kipe, aka, aoie nae he mea i ikeia a hiki mai i keia manawa. KE KU-KA OLELO A NA KANAKA ELUA Mahope iho o ka hookuu ana ae o ka halawai, ua hele holoholo aku la kou kiu me ka hoolohelohe ana i na hamumumu Ieo walaau a na poe kakaikahi e ku puukiuki mai ana. I ko'u kaalo ana ae mamua o kekahi mau keonimana elua; he hookahi o laua mea kino puipui Ioihi, a he hookahi keonimana kino poupou, ano oopa, ua lohe aku la au i ka hoopuka ana aku o ka mea poupou o laua * imua o kona kokoolua i keia mau olelo, na olelo hoi nana i kauoha mai i ko'u mau kapuai e ku malie me ka oni hou ole aku: E Mr. Repubalika: Ua nui ko oukou hauoli no keia hoole ana o Walaka, lanakila ka Papa Ola, a kani ka lakou la aka? Pololei kela, e kahi Demokarata. Aka, he mea ehaeha nae ka make ana o ka manaolana o ka lahui, popilikia. Aole loa e hiki ke hoole ia ke ola o ka laau a Walaka, ma o na ma'i la i lapaauia elike me Chas. Hookano, iloko 0 6 pule wale no, ua ikeia ka hiki ana i kona lima maloo i pepee ke hoomohala a pololei, a pela nohoi me kekahi mau ma' he nui. emo — Ae, he mea oiaio no ia. A elike me ka poino ana :a honua i ka wahine, pelu no neja wahi haloha haole: Hoalohe ole oia i ke a'o a Kahiliaulani, puni wale 1 ka mali leo a ka nahesa, a laa kona pilikia. Aohe wa e hooko hou ia ai o ka make.nake o ka lahui ma ona'la. Rep. — Auwe! a pehea nohoi e kii ole ae nei ko oukou poe e uku i kahi haole a hemo mai? Dem. — O na wawa olelo wale iho no keia, aoie nae he mau kokua e ikeia aku nei. O^ka nana wale maiJno ka na haole, a he oki Ioa hoi na wahi kanaka. O kekahi nohoi, ua haioleio ae kela Komite o makou no kekahi

wahine i lapaauia e Walaka a ola, a i ka haia ana he mau mahina mahope mai, ua pii hou ae ka ma'i a oi loa ae mamua o ke kupono. Rep. — Pehea ka hoi ko oukou poe e olelo nei, e waiho na ka Ahaolelo e hana mai? Dem. — Aohe ou hilinai e hiki ana i na lunamakaainana ame na Senatoa e koho ia aku ana i keia kau ae ke hapai hou i keia han.a. O kekahi nohoi, o ka hopu mau ia aku o Walaka. Hemo mai ana no, a hopuia aku no, elike me ka mea e lohe wale ia nei. Rep. — Aohe wahi manaolana iki iloko o'u, e hiki ana i ko makou poe ke ku-e mai i ka Papa Ola iloko o ka Ahaolelo, oiai, o lakou ia. Aole lakou ae e hana pela. Hookahi mea pono loa, e kiola ka lahui ia lakou mai ke poo a ka hi'u, a e koho aku i na poe hoopilimeaai ole. Dem. — O ko makou poe paha ka mea e hiki ai ke hapai i kela hana. Aka, o ka mea pilikia, aohe poe ike kanawai nana e alakai. Aohe ikeia aku o ko makou mau loio haole e kakoo mai ana ia Walaka. O ka poe Home Rula wale no ka aoao i ike mau ia no ka paonioni i ka Papa Ola. Ma keia wahi, i aka lo'ulo'u iho ai au, no keia mau olelo a ua mau wahi ka-ka-olelo nei. Holoi ae la au i ko'u lae me ka hainaka keokeo, a huli hoolalau wale aku la no ko'u alo i kahi e, i ole laua e hoomaopopo mai, ua lohe au i ka laua mau olelo e kamailio ana. He mau olelo oiaio keia ma ka'u hoomaopopo ana, o ka Home Rula wale no ka poe e hiki ai keia mau hana, elike me ia e ike mau ia nei mai kinohi mai. Alaila, hookokoke hou aku la au rna kahi a ua mau keonimana nei e ku ana, a ia wa au i lohe hou aku i ka ninau ana aku a ke kanaka kino poupou oopa, i ke kanaka kino pu'ipu'i loihi. Owai ana ka kakou Elele e hoouna ai i Wakinekona? ' Rep. — I pane no kena ninau: Hookahi wale no inoa ma ka waha o ka lehulehu e paanaau nei i keia mau la, oia o Kahiliaulani. Dem. — Pololei kela! No makou iho, aohe a makou Elele e ae, oia wale no. He kanaka i ikeia kona hooikaika no ka pono o ka lahui. A i hoike aku au ia oe, ma na Koolau e lohe mau ana oe i ka inoa o Kahiliaulani mawaena o na poe Repubalika ame na Demokarata, aole hoi he olelo ana no na Home Rula. He inaina loa na kanaka ke hoopuka aku oe i kekahi inoa e ae. AOLE I PAU. E lawe i ka Pepa Waiwai nuino ka Lahui Hawaii.