Ka Naʻi Aupuni, Volume V, Number 39, 25 February 1908 — Me na Pomaikai o ka Makahiki Hou [ARTICLE]

Me na Pomaikai o ka Makahiki Hou

Ka \toolelo AValohia >§§| Ha inakolo Ki UI PUA Ki-.MAKi-KALAO KA M AILELE 0 HlILAWK * #1 MOKUNA V I# ' ~~ [HOOMAUIA I Ua hooko aku la ua wahi kahuna nei me ka eleu loa. Ua lohe ae la na'lii ame na makaainana i keia loaa kane ana o Luukia, a lohe ae la nohoi lakou, o ka moopuna ponoi no a ua o Luukia kana kane, ke keiki hoi a Hainakolo me Keaniniulaokalani. Ua lilo hoi i mea na na'lii ame na makaainana e nune nui ai no ka mea e pili ana ia Hainakolo, ame ke ano o ka hoea ana mai o kana keiki i Waipio. I kekahi la, i ka piha ana o ke anahulu mahope iho o ke "kiko-moa" (hoao) ana ae o Luukia me Leimakani, ua akoakoa ae la na alii apau maloko o ka hale kuka o na'lii aimoku ame na'lii noho kalana o ka aina. A maloko oia hale i lohe ai lakou i ka hoike a Kaholoholouka ame Kaholoholokai no ke ano o ka loaa ana o Leimakani ia laua ma loko o ke kai, mamuli o kona hihia ana i ka upena. Aole nae hiki ia laua ke hoomaopopo, pehea la i loaa ai ia laua keia keiki iloko o ke kai. Hoike mai ia nohoi laua no ko laua ike ana ia Hainakolo i kahi wa mamua lilo aku; a ua manaoio no laua, ua hoi mai no o Hainakolo i Hawaii nei. O kona wahi nae i noho ai, aole laua i ike. I kela wa i huli ae ai o Kuaikauaakama a olelo aku la i na kahuna, e huli lakou me ko lakou ike apau no kahi i nalowale ai o Hainakolo. Pane mai la hoi o Aniani imua o ke anaina-o na'lii a me na makaainana: "S hoolohe mai oukou, e a'u mau alii. Ua maopopo loa ia'u, aohe i make o Hainakolo. Eia no oia ke ola nei. Ua hoea mai no oia i Waipio nei, a oia no ka wa i Ioaa ai kuu moopuna lani nei i na kahu, ia Kaholohouka ame Kaholoholokai. He mea oiaio nae, ua huna aku ke akua mai ko'u ike ana i kona wahi i noho ai. Aka, i hai aku au ia oukou apau e na'lii apaa kumu (oia na 'lii he kumupaa oiaio ko lakou) mai ka po mai, ke huli pono ke kahuna i kona alahele iloko o ka hoomanawanui, aole no e ole ana ka loaa. A oia ka mea i oleloia e kahiko, he ala iki ko kahuna. Ano, eia ke hoike mai nei ke akua i ka lau o kuu Iihi]ihi, aia o Hamakolo i ka mokupuni o Maui. He kokoolua kona e he.e pu ala. Eia la, he wahine ili-kou eleele. He kupu a he eu nei wahine no ka mokupuni o Oahu, he . r

apaa kumu no nae mailoko mai o Haumea, wahine o ke ahi a loa i na pe'a o Tahiti. Ma keia wahi hoomaha iho la ua kahuna nei i kana mau kamailio ana, oiai hoi ke anoano ilihia i hekau iho ar a pahola iho la maluna o ke anaina a na'lii e noho hoolah malie ana. īa wa nohoi i pane mai ai o Leimakani i ka olelo ana mai imua o na kupuna ame kahi hulu makuahine, oia hoi, 0 Mailelaunui: Ua pololei ka ike a ke kahuna o Aniani. He mea oiaio loa kana i hoike mai nei imua o kakou apau, aohe i make o Hainakolo. A eia io no oia i ka mokupuni o Maui. Ua nui ka ike o ke kahuna ma keia wahi. A ke mahalo nei au i kona ike. Ke ole au e kuhihewa e hiki mai ana no ka la, aole no i liuliu loa ma keia hope aku, a ike no kakou apau ia Hainakolo, elike no me ka kakou e || i ke nei ia kakou i keia wa. A i hoike hou aku au ia oukou, o ko'u wahi i mahui mua ai no keia ike a ke kahuna i hoakaka mai nei imua o kakou, ma kekahi aina ia ma keia mau huli aku nei o keia mau puu e kuku mai nei. Aole nae ma ka hikina mai o ka la, aka, aia ma ka huli komohana kupono i ka paa iluna. A ua haiia mai ia'u, o Kohala ka, keia aina. A oia ka. aina i kaheaia o Kohala loko ame Kohala waho. Ua ike ko'u maka i keia aina, he aina nani a maikai. 1 kela po'aku nei no ko'u ike ana ia wahi. Ua hele ma« kaikaiia e a'u mai Puuwepa mai a hoea i na aina i kapaia o na hono a Kane (oia hoi o Honokane-nui ame Honoka-ne-iki ). O kahi nae a'u i hoomaka ai i ka hele ana mai waho mai o ua aina nei a hoea i na Honokane, o Hikapoloa ia wahi. A na oukou, e o'u mau kupuna alii, e hoomaopopo iho i ka oiaio o ka'u mau mea i hoike aku la ia oukou, oiai ma Waipio nei no ko'u wahi i noho ai a nui i ke alo o ko'i mau kahu hanai. Ua hooia like aku la na kupuna alii o Leimakani no keia mau olelo ana i hoike mai ai Imua o lakou. A ua hoopahaohaoia nohoi ko lakou mau noonoo no keia mau olelo a Leimakani i hoike mai ai no kona ike ana ia Kohala. A no keia pahaohao i loaa ia lakou, ua ninau aku la ke kupunakane o Kuaikauaakama iaia: "Ma ka moeuhane paha oe, e ke alii, i ike ai i keia wahi?" Hoole ma: Ia o Leimakani me ka olelo ana mai: "Elike me a'u kino c ike aku nei ia oukou; pela no au i ike ai ia wahi. Aole ao ka po hookahi, ua pau ia aina i ka ikeia e a'u. A iit wahi ninau ka'u ia oukou, ame na kahuna e noho mai nei. Aole anei he aina o Waipio nei i kapaia o Haunakamaahala?" Pane aku la o Aniani: "He aina. Ei ae no ia wah; aina maanei ae nei la. Aole nae he aina maoli; aka he pohaku kapu no na'lii mai ka po mai. . O ka inoa o keia pohaku; o Hunakamaahala.