Ka Naʻi Aupuni, Volume V, Number 43, 2 March 1908 — Nui ka Pioloke o na Noonoo! [ARTICLE]

Nui ka Pioloke o na Noonoo!

Ua lilo i mea hoopioloke i na noonoo o ka lehulehu o na kanaka Hawaii i keia mau la, na hana ohiu i na kanaka Hawaii e paa ana i na oihana aupuni e lawelaweia mai nei i keia mau la. Aole wale no malalo o na kumu kupono, aka, mamuli no o ka makemake maoli e hoonele i na kanaka Hawaii me na oihana uku mahuahua, a o na wahi oihana uku pihipihi ke haawiia mai 'ia lakou. A o na poe hanai ahuhu a lakou nei ma, ia lakou na hana mahuahua o ka uku hana. O keia mau hana umi-a-puaa nae, he aloha wale iho la no ia i ka hosana ana a na auna kolea e hai-na nei ia kakou. Oiai kakou e nanea pu ana, aia no ko lakou la mau maka ke kaakaa mai la, ke puka mau la na olelo hoinoino iloko o na ahahui ku-ka malu, a o ka hana ia mai Ia no ia o na hana e ohiu ai i ka mea e paa ana i ka oihana, a he ike ana kau i ka oili ana mai o kekahi poo kii nika i hamo puna ia a keokeo maluna o ka pa, i makaukau loa no ka noho ana ae ma kou wahi a kaili aku la i kahi miki poi e ola ai oe ame kou ohana. Ae. He mea oiaio loa keia, o kekahi poe ,o kakou i hoopauia mai na oihana aupuni mai, ua nele maoli lakou i kahi e Ioaa ai ka hana e pono ai ka noho ana. Ua hou hewa na wawae ma o a maanei. Aka, nawai i lawe mai i keia pilikia maluna o kakou? Aole anei na kakou ponoi, mamuli o ko kakou puni wale i na dala hoowalewale a lilo kakou i mau pio malalo o ko lakou mana no ka hooko ana i ko lakou makemake? Oia maoli ka haina pololei hiki ole ia kakou ke alo ae. Ua ike no keia poe i puna keokeoia ko lakou mau helehelena i ko lakou nele maopopo i na oihana e loaa ana ma ke koho balota, ina lakou e hukiku maoli ae a hookae loa mai i na kanaka Hawaii. Nolaila, puliki lakou i kekahi poe kanaka Hawaii i maunu hoowalewale i na kanaka a onou mai la ma na oihana, a i mau lunamakaainana no ka hana ana i na kanawai alunu oihana a lakou. Ma ko lakou wa e ike maopopo ai ua loaa ia lakou kekahi ili-pua-kea no ia wahi, o ko lakou wa koke no ia e hookomo mai āi iaia malaila, a olepe ae la i ka pohaku limu ole. A o kekahi hana akamai a lakou, oia ka hoala ana i na ahahu kalaiaina lehulehu no ka hookauliilii ana i na kanaka Hawaii, a hiki ole ke lanakila na kanawai maikai a lakou i manao ai. Ua pololei ka W. O. Kamika mau olelo imua o kela halawai a ka papa loio e pili ana ia Lunakanawai Kepoikai, no ka hanaia o na hana hookae a olepe i na kanaka Hawaii mai na oihana ae.