Ka Naʻi Aupuni, Volume V, Number 46, 5 March 1908 — Me na Pomaikai o ka Makahiki hou [ARTICLE]

Me na Pomaikai o ka Makahiki hou

S j>4asili°na ke J\oa | — A ME— \£agaiiolia ka JLix) ! <15 «nooleio qo ss Paaaiai Hopo Olt aie »9 luona %ei« MOKUNA IV A pehea la kou manao, e kuu haku, no na pio? Aole anei he mea pono ke ike mua oe ia laua mamua o ko laua laweia ana'ku imua o ka aha kukamalu? "Heaha la ke kumu o kou manao ana, e kuu makamaka maikai, he mea pono ia'u ke ike mua i keia mau kanaka, mamua ae hoi o ko laua laweia ana'ku imua o ka aha-kukamalu?" i ninau aku ai au i ua kanaka Helene nei. Pane mai la oia: "Eia ke kumu o ko'u manao ana pela: O oe ka mea e paa nei i ke ki o ke ola ame ka make o kekahi kanaka. Ina no mamuli o kou halawai ana me keia mau kanaka a loaa hoi ia oe na kuka olelo maikai ana me laua, a ike oe, nou iho, he mea pono ke hoopakeleia laua mai loko mai o ka mana o ka ahakukamalu, alaila, e hana aku oe pela." Ike iho la au ia wa, he manao aloha hoa kanaka maoli keia o ua kanaka Helene nei, i hoike mai ai ia'u; a he manao maikai nohoi; a pane aku la au iaia ma ka olelo ana'ku. "Ina pela e kii aku oe ia Ferone. Oia ka mua a'u e ike a e halawai pu aku ai. Aia'a pau ko'u halawai ana me ia, alaila, hui aku au me ke Kauna Auria. E ]awe mai oe ia Ferone iloko nei o keia keena." Haalele mai la ua kanaka Helene nei ia'u, a kii aku la oia ia Ferone. Ia wa hoi, imi koke aku la au a loaa o Kadilaka a hoike aku la au iaia no ka mea e pili ana ia Ferone. Ha'i aku la au iaia, oia o maua ke hui mua me Ferone a hoao hoi ma na ano apau e ike mai iaia mai i na mea e pili ana i ka hookahuli aupuni e hoolalaia ana ia wa. A e hoike aku hoi ia imua o Ferone e pono oia e ae mai e huli ma ka aoao o ke aupuni ame ka nohoalii o Helene. Ma ia manawa hookahi nohoi olelo aku la au iaia, aole i pau ko'u hoomanao ana nona. A e hoea ana nohoi au imua qna ma ka wa pono. Uh holopono keia mau kuka olelo ana a'u me ua Kauna Kadilaka nei. A ua hele aku la ia e hooko i ka hana a'u i kamailio pu, ai me ia. Aka, mamua nae o kona hele ana'ku no ka hui pu ana me Ferone, ua olelo aku la au iaia: l "E hana aku oe i na hana apau e hoohuliia ae ai kona noonoo, mai ka aoao mai ana i koho ai i keia wa a i ka noho hoaloha hou ana nou ame a'u. E hoomanao oe maloko nei o keia keena e hui hou ai kakou." Hala aku la kela, a huli ae la au a puka aku la ma j'% ' v'|L ■ ' - .)■ ■■.' \-\M ■ #■;[ a « i ; hOhu &

kekahi aoao o ka hale. Ia'u i hoea aku ai ma kekahi aoao 0 ka pa e kokoke ana i ka puka pa kahi e ku kiaiia ana e ke koa, lohe aku la i ke koele ana mai o kekahi kikeke mawaho mai. I ka hemo ana ae o ka puka, aia hoi, ike aku la au i ke komo ana mai o Papine. I kona ike ana mai ia'u, ua hele mai la oia a loaa au. Iaia i halawai mai ai me a'u, pane mai la oia: E Masiliona, he mea ano nui loa ka'u e hoike aku ai ia oe; nolaila, e hoi aku kaua i ka hale. Ua lilo keia mau olelo a Papine i kamailio mai ai ia'uy 1 mea hoouwila ae i ko'u noonoo a ninau koke iho la nohoi au iloko iho o'u: "Heaha la nei mea ano nui a Papine i makemake ai e hoike mai ia'u?" Awiwi aku la ka niau ana a ko mau a mau ka puai wawae a komo iloko o ka hale. Hele loa aku la maua a maloko o ka rumi hookipa. A noho maua. maluna o na noho, ia wa i pane mai ai o Papine. "Ia'u i hele holoholo aku nei ma kekahi mau alanui o loko nei o ke kulanakauhale, he mea oiaio he nui ke pioloke o na kanaka. Ua hiki ole ia lakou ke hoomaopopo i ko lakou mau enemi ame ko lakou mau hoaloha. I ko'u komo ana maloko o kekahi hale aina uuku, ike aku la au ekolu mau kanaka nunui a loloa o k6 lakou mau kino e noke nui ana i ke kamailio. Ua aahuia lakou me na kuka loloa. A ua hoomaopopo loa au, aia maloko iho o kela mau kuka ka lakou mau pahikaua. I ko lakou ike ana mai hoi ia'u, ua nana pono loa mai la lakou ia'u. Owau nae, aohe o'u nana aku ia lakou ia N wa. Hele aku la au a noho ma ke pakaukau. I ka hoea ana mai o ke kuene a i kona ike ana mai hoi ia'u luliiuli ae la kona poo, a peahi ipai la oia ia'u e uhai ^.ku au mahope ona. Ia'u i hahai ^ku ia iaia, ua alakai aku la oia ia'u ā*komo maloko o kekahi wahi keena aina. A ia wa i nana mai ai oia ia'u a ninau mai Ia; ma ka olelo Farani moaka^a: He kanaka Farani anei oe? Ae aku la au. A ia wa i haawi mai oia ia'u i kona aloha ma ka lulu Iima ana me a'u. Alaila, pane mai la oia i ka i ana mai: Ua ike aku nei au ia oe ma kou ano. A he mau maka maiihini loa nohoi kou maloko nei o keia kulanakauhale. O kou mau aahu kekahi mea nana i hoike mai ia oe he kānaka Farani oe. A i hoike aku au ia oe, he kanaka Farani no au; a. i ua loihi Ioa ko'u wa e noho nei keia i aina. Aole paha i piha^he kanaono poe kanaka Farani e noho nei ma keia. wahi, oia hoi, maloko nei o keia kulanakauhale. Auhea oe, e kuu hoa kanaka o ka aina hanau hookahi, wahi a ua kuene nei i hoomau mai ai i ke kamailie ana mai ia'u, he wa pili aiku keia a makou e noho nei„ Ua ike aku nei paha oe i kela poe kanaka loloa ekolu e ku ana maloko o ke keena aina nui au i komo mai nei? Aole i pau, :■ ' ' 1 ■,. . . & 4^3