Ka Naʻi Aupuni, Volume V, Number 49, 10 March 1908 — Me na Pomaikai o ka Makahiki hou [ARTICLE]

Me na Pomaikai o ka Makahiki hou

Ka ]VXoolelo "\V aloliia o JVf§t H a i n a k o 1 o ■■ • i ■>« KA III PUA KA-MAKA-HALAO KA W AILELE 0 HilLAWE MOKUNA V Hoomauia. I ke kualiii ana iho o ka leo uwe helu o Hina, a mamua ae hoi o ke oho like ana ae o na'lii e uwe ae no ko lakou lohe ana- i ka Ieo o Hainakolo, o ka wa ia i kani mai ai kekahi leo oli mai waena mai o ka poe huia Kauai: "Aloha ka wai lele o Hiilawe, x\loha ka i'a mili opu i ka lima, Oia i'a hanai pua hala Hala kuu aloha, mihimihi ole mai ia'u, Ani peahi mai la ka wai lele hune, Hoohuelo ana i na pali, Alia ka pali a ke aloha ole e kaupale mai, O kuu hewa a huaina ae i Iphe oe, Owau nei la o Keaniniulaokalani, Kane au a Hai wahine, O Laka hoi au a Kaulawēna, Me kuu makuahine o Hiilei, E Hai — e! Eīa i! Kala ia mai kuu hewa, Ka hewa o'u nei o Keanini." I ka wa i lohe ai na kupuna alii, na makua alii, naīii hoi o ka aina ame na makaainana i nei leo kahea ma ke oli a ike hoi lakou a hoomaopopo loa o Keaniniulaokalani ka mea nona ia leo, o ka wa ia i olo koke ae ai ka pihe uwe a na'lii ame na makaainana. Ke hele huli la hoi o Leimakani a loaa ka makuahine o Hainakolo, e nohp pu ana oia me ka makuahine me Kapo o uka ae nei o Kalihilihi o Lau miha, oia hoi, o Kalihi e o nei i keia wa. Ua hui ae la ka aha hula mai o a o, aka, ua koe no nae kahi o na'lii. Ua ike ae la o Hainakolo me na makua ame na kupuna; ike aku la nohoi i ke kaikaina ia Mailelannui. Me ka pupuahulu%nui hoi i lele mai ai o Luukia a honi i ke kaikamahine, ia Hainakolo. Oiai na'lii e lulumi nei me ke kumakena aloha no Hainakolo, ia wa i hele ae ai o Keaniniulaokalani me kona hanohano tmi ame kona nani nui nohoi a loaa ke keiki o Leimakani, apo aku la oia i ka a-i o ke keiki a honi iho la i ka ihu me ka hiolo ana iho o kona mau waimaka ma kona mau papalina. Pane iho la ia i ke keiki i ka i ana iho: "Auhea oe, e Leimakani, e mihi aku ana au ia oe i kuu hewa i kuu hai-na ana ia oe ame ko makuahine." O ka manawa no ia i pane ae ai ke keiki i ua o Kea-

niniulaokalani i ka i ana ae: E kuu makuaalii, ua makalahia aku au i kou hewa. A ke apo aku nei no au ia oe he makuakane oe no'u. v I kaP hoomama ana ae o ka ike ana o na'lii ia Hainakolo, ia wa i hele mai ai o Leimakani me Keaniniulaokalani, a ku mai la ua keiki nei mamua pono o ka makuahine, pane mai la oia: "E Hai — e! Ha — i! O kuu makuahine i ka pali kapu o Waipio: Eia au o ko Leimakani, o Lopaikihelewale, e ike ia'u, e ike i kuu makua ia Keaniniulaokalani." O ka wa ia a Hainakolo i uwe aku ai i ke kane ia Keanini. Lele aku la ia a paa aku la ka a-i o ke kane, a uwe iho la. Apo mai la nohoi o Keaniniulaokalani i ka wahihe, ia Hainakolo, a hookahi ko laua lu like ana iho i na ukana a ke aloha. He wa keia no ke kumakenao na'lii ame na kanaka no keia hui hou ana o Hainakolo me na makua ame na kupuna alii ame na makaainana o ka aina a pela hoi me ke kane me Keaniniulaokalani. A mahope iho o keia uwe aloha ana o Hainakolo me ke kane, me Keanini, ua lalau aku la o Hainakolo \ ke keiki ia Leimakani, a uwe iho la nohoi. A pau nei uwe ana a ua poe alii nei, o ka wa ia i ike ai na makaainana ia Hainakolo ame Keaniniulaokalani ame Leimakani. A pau ka ike alii ana, ua hoomaka ka ahaaina a na'lii ame na ma * kaainana. Ke ai nei ka ai, ke lealea nei nohoi kekahi poe, oia jia poe hula a Keaniniulaokalani ame ka poe hula a Hainakolo ame Kapo. Ua lilo hoi o Paoo ke kumu hula a Leimakani ame Mailelaunui i mea nui loa i na'Iii o ka aina. A ua oleloia, ma keia moolelo, ua noho o Paoo ma Waipio mai ia wa: aku a hiki i ka hooluolu ana o kona mau la elemakule malaila. Aohe a kaua mea hou e l^amailio ai, e kuu makamak a heluhelu, no Hainakolo ame Keaniniulaokalani, oiai ua ike ae la no kaua ua kapoo hou ka oopu kaula loa i ka mapoo pohaku lipalawai o Waipio. He poe lealea jiui ia o Waipio a ao wale. A i kekahi la ae, ua hooponopono iho la o Keaniniulaokalani ame Hainakolo i ko laua noho ana ma Waipio. Ua kapaia o —Hainakolo, o Hai; a o Keaniniula-ol^alani hoi o Laka. He mau la wale no ko laua noho ana i Waipio, ua hoomaka aku la laua i ka hele makaikai ana' mai Hawaii mai a hoea i Maui, i Oahu nei a hala loa i Kauai. A mai Kauai mai hoolana a noho ma Kipahulu, a hanau he kaikamahine na laua malaila, nona ka inoa o Hina. O keia paha ka Hina i kapaia o Hinauluohia, ka taakuahine o Wahieloa, ka mea nana ke keiki o Laka, i lilo ai i aumakua hula no kekahi poe? AOLE I PAU.