Ka Naʻi Aupuni, Volume V, Number 50, 11 March 1908 — Ka Moolelo Walohia o Hainakolo [ARTICLE]

Ka Moolelo Walohia Hainakoko

KA UI PUA KA-MAK i-HALA 0 KA MAlLELE 0 HilLAWE MOKUNA V Hoomauia. Aka; ua kahea o Hainakolo i keia kaikamaine a laua ma ka inoa o kona makuahine, oia hoi, o Hinaaiulunui; a o Hina-ulu-ohia hoi keia. Ua oleloia ma Kipahulu, Maui, laua i noho ai make; aka, ma keia moolelo nae, ua oleloia ua hoi hou no laua i Kuaihelani. Mamuli hoi o ko Hainakolo ma noho pu ana me na makua ame na kupuna i Waipio, mamua o ko laua hoi ana i Kuaihelani, i ike ai na makua ame na kupuna no.ko Mailelaulii noho ana i Koiahi, Kalana o Waianae; a pela hoi me Mailekaluhea ma e noho ana i Kuaihelani. A ma keia wahi, e hooki kaua e ka makamaka heluhelu i ke kamailio anp, no Hainakolo ame Keaniniulaokalani, a e nana ae kaua ia Leimakani me ka wahine, me Luukia, e hapai ana i ka laua keiki. I ka mahuahua loa ana ae o ka opu o Luukia, ua koi aku la o Leimakāni i ka wahine e hoi Iaua i Kohala waho e noho ai, oia hoi, i kahi i kapaia o Hikapoloa. Ua hoea io laua nei ilaila. O laua ame ko laua mau aialo. O Kaholoholouka ame Kaholoholokai kekahi mau kanaka i hoea 'ilaila, a o kahi Paoo hoi, ua noho no oia i kaulana aina no Luukia ame Leimakani ma Waipio. I ke awakea la'ila'i o kekahi Ia o ke kau o ka Makalii. ia Leimakani e noho nanea wale ana no.malalo iho,o kahi leumu puhala nona ka inoa o Haunakamaahala, a e walea ana hoi ia i ka pa kolonahe mai a ke ahe lau makani pili apaapaa 0 Kohala, lohe ae Ia ia i kekahi leo o ke ka.hea ana mai: E Leimakami— e! I konA nana ana- ae hoiima o a maanei o kahi ana e noho ana, me korja manao loa hoi, e ike aku ana oia i ka mea nana oia i kahea mai, aole nae wahi meō ona a ike iki aku i ka mea nona ka leo. O ka lfeo ana i lohe aliW ai, ua like loa no ia me ko Luukia, o kahi mea kupanaha nke, aohe no ona ike aku i ka wahine kupunawahine onō. : Hoi iho la no keia noho, a walea hou iho la nō i ka olu o ka makeini. Iaia no e noho ana, pa^— e hou ana no ka.leo: "E Leimakani-p e!" Ia wa ninau ae la keia: "Owai hoi nei e kahea nei o ke awakea?« Eia nohoi au la o Lemakani. A ina he manao kou e ka mea nōna nei leo e hea inai nei ia'u,' e hoike mai nohoi oe i kou manao ia'u. Owai oe?" Auhea oe, e Leimakani, aole oe e ike mai ana ia'u. O ka'u .leo kau e lohe mai, a e malania nolioi oe i ka'u mau olelo e hoi ke aku nei ia oe. A oia keia; i hoi hou oe me ko wahine, me Luukia i Waipio a i hapau ke keiki a olua e hea iho oe i ka inoa o Kaiolohia. E nōho aku ana oe me ko wahine, me Kuukia a hiki i kona huhu ana ia oe; a oia kona wa e pepehi ai i ke keiki a olua, ma kona paki ana īaia iluna o ka pohaku. "A eia,ka'u kauoha ia oe, a lele ke aho o K^aialohia, o kou wa ia e hoilpli ai i na mea apao o ko keiki a komo iloko o ka nuu-pia; alaila, e haalele oe ia Waipio a lawe mai oe i ko keiki ia nei nei e hoola ai oe iaia. Ia nei oe e' kakelekele ai a,hiki i kona ikaika loa|ana. 0 ke aloha kou e Leimakani, a hui hou kaua ma keia wahi. Aka, mamua o ko'u haalele 'āna iho ia oe, JB hoopaa mai oe i keia mau wahi hua-pule. A penfei: O Haunakamaahala Paki*k ike koko i ka lani / Paa ke koko i ka honua / iLele kfe koko i ka weuweu Hao ana o ke koko ula, o ke koleo leea, llao ana au iloko o ka nu'u-pia Kaulia i Kuaihelani i Kealohilani O Lonokaiafohia— e! Ua make! N O Lonokaialohia — e! Ua ola' 1 Ua ola o Lonokaialohia. "I eljua(:iu manaua e uh'au ai i keia pule; alaila; e -ola hou ana kp keik'. Auie ka mama loa a(uan'ei' e haalele ai oe ia Waipio a holo mai oe'i Kohala nei a i keia wahi. Ua maopopo maj la oe i keia mau olelo a'u i hoike aku la ia oe " ' t . 'i .. . ' . Jr..'. .- i

Ae aku U nohoi o Leimakani, alaila, pane hou mai la u* leo nei i ka i ana mai, penei: Eia hou nei pule au e hoopaa naau maiai. a oia ke a; "0 ka popolo a Kano i kamu iluna, I lau iluna, i hua iluna, I oo iluna, i pala iluna, I helole iluna, Puiliia ka popolo a Kane, I helelei i hana-ka-muimuiia, 0 kau a ka Powanowano, Ō ka popolo kapu a Kane, 1 ola no kuu lei, no kuu kama." » Ua paa aku la no keia pule ia Leimakani. A olelo hoe ■ mai la ka leo: "0 keia ka pule e uhau ai oe i kela ame keia manawa e hd~ nai ai oe i ko keia me ka lau popolo, ame ka hua popplo. Ine, nohoi pulehu i ka lau ame l^a hua a hanai aku, ua hiki no. O ka ai no auanei keia a ko keiki.'a hoi hou o'a a like me kona wa mamua. O keia wahi kipoho pohaku hoi au e ike aku la, oia no kahi e kakelekele ai oe i ko keiki, a hiki i ka paa pono ana MK! ' U a oolea kona mau wahi apau: '(A eia au ke hele nei." Ua ku ae la o,Leimakani a hoi aku la i kau hale, a hui ak« la me Luukia, Aole nohoi keia i hoike aku iaia i na mea ana i lohe āi, eia nae, ua ike mqi la o Luukia ma ke ano o ka helehelena o ke kane mōopuna ana, he mea kup'anaha ka ua kane nei i lohe ai, a i ole. i ike ai paha. , .U%ajW / Aoleipau. : —