Ka Naʻi Aupuni, Volume V, Number 55, 18 March 1908 — Me na Pomaikai o ka Makahiki hou [ARTICLE]

Me na Pomaikai o ka Makahiki hou

• " IKa Moolelo Waloliia « H a 1 n a k o 1 o \ff«c KA UI PUA K\-MVAV-A\L\<) KA \1 AILKLI? 0 iUILAWE MOKUNA V . " Hoomauia. I keia v/a e ku nei na mea apau me ke kali ana o ka hoomaka o na hana, ia wa i ku aku ai o Maunalei, ko Kukuipahu oolea, ma ke kahua mokomoko. Noke ae la nohoi ia i ka paha-paha no kona ikaika. E kuikui ana i kona umauma; ē hoomohala ana hoi i kona mau lima, imua a * i hope, me ka hoopuu kanai'a ana ae i na i'o uala o kona mau lima, hele ia a like ka nunui me na hua uala maoli, ka pphu poepoe ae ma na kano o kona mau lima. Alaila, lawe aku la kekahi o kona mau kanaka i puna ko a haawi aku la iaia. la paa ana no o ua puna ko nei i ka poho o kona lima; ua maloo ka wai. Palua na puna ko i haawiia aku iaia a ua maloo no ka wai i ka uwiia e kona mau poho lima. Lalau iho la ua kanaka nei i ka pola o kona malo, a i kona hili ana ae no mahope ona, ua kani ae la, a ia wa i ku ae ai ke kaena a ua kanaka nei ma ka olelo ana ae: "Kani aku la ka pola o kuu malo, aole he kamaaina ko'u hoa lealea o nei la; aka, i wahl mahanahana hou." No keia mau olelo a ua Maunalei nei, huli like aku la / na maka o na kanaka apau a nana aku la maluna o keiki malihini e akaaka pahenehene mai ana. Ua maopopo loa iho la ia lakou ia manawa, no ua kanaka opio malihini nei keia kii ana aku o na olelo a Maunalei, ke kaeaea o Kukui pahu. ( i 9 I kela wa i kau mai ai o Leimakani i keia mele: "Wawalo hea ke apaapaa o Kohala, Ke hoolale 'mai nei i ka ehu wai o Hiilawe, Lawe ke Kona, ka Hoolua o ka aina, E maliu au i ka uwalo, E pa wahi wai hoi au ka malihini, * Me oe e Maunalei — Owau nei la o Leimakaui, He lei oe, a he lei au, | Le-le-lei a kaua i Ulupaalua, Ka u'i pepeiao pulu o Niulii, Eia mai au he lawakua no Waipio." Pau no keia mele a Leimakani, ku ana keia i ke kahua mokomoko mamua ponoi aku o ke alo o Maunalei. ]^ana aku nohoi i ka u'i o Leimakani ia wa; aohe lua e Iike ai- He kilakila hano haweo kona mau ano apau ke nana ^ aku. Ua olo ae la hoi ka pihe uwa a na kanaka no ua mau

moho nei. 0 ka hapa nui loa nae o na kamaaina, aia no ka lakou mau paulele ana maluna o Maunalei, a he kakaikahi loa na poe mahope o Leimakani. O kona poe kanaka wale no me na wahi kanaka o Kukuipahu i halawaimnua ai me Leimakani. \ # Mamuli hoi o ko Leimakani hoike maoli ana ae i kona inoa ma ke mele, i ike ai na kamaaina a pau i akoakoa mai ma ia wahi i kona inoa; a pela hoi me kona wahi i he- » le mai ai. Ninau mai la o Maunalei ia Leimakani ma ke ano hoonaukiuki: "I hea ke a'o 'ana a ka ouo heu ole i ka ika ika a kikoo ae ka olelo e ike ia Maunalei? He lei a.u no ka mauna; a. he lei hoi oe no ka makani; i ka hu no auanei o ka makani o kuu puupuu e holu aku ai ia oe, like oe me ka opala e puhi hele ia ana e" ka makani apaapaa o kuu aina." "Auhea oe, e ke kanaka ikaika ole, a hoa hoi o'u e Iealea aku ai, he ouo moa hoi paha keia au e ike mai la, eia nae, ua hele a loloa kakala o ua moa ouo la e ku aku nei. A na kuu wahi manamanalima iki nei e kaniu aku i ko lae. A he lei au ea, makahewa ke mauna i ka u'a e Iike me oe e kena ikaika oIe,"wahi a Leimakani i pane aku ai, me ka hoomau ana aku nq|ioi i ke kamailio ana. O — iar holua mai ko puupuu ku'iku'i aama o Kukuipahu." O ka wa ia i lele aku ai o Maunalei i hope me ka heo kikakaha ana ae ma o a maanei, e wili ana nohoi i kana mau puupuu. ka akau ame ka hema, e alu ana imua a i ho pe, e hilala ana i ka akau ame ka hema, me ka nani ame maikai. Ua nui kona mahalo ia e ka aha kanaka no keia mau hana hookahakaha a hookelakela ana i hoikeike ae ai. Oia kikakaha o ua Maunalei nei a hoi oia imua a kokoke pili he alo a he alo me ka ui o Waipio, o kona wa ia 1 . lele aku ai i hope me ka mama, a ia alu hou ana mai imua, poha ana ka pola o ka malo o ua Maunalei nei, a hu ana ka makani o kana • man puupuu: o ka akau no ame ka ' hema. Ia wa i alu iho ai o Leimakani ilalo me ke akamai nu a paa ka wawae o ua Maunalei nei i ka lima o Leimakani, " a oku ia ae la iluna me he wahi laau liilii loa 'la. Ua oku ^ ku hele ae la o Leimakani i ua Maunalei nei imua o ka lehulehu apau o ka aha kan#ika e nana mai ana ia wa. Ua uv ae la na kanaka a haalele wale — uwa hou no a eha ka r- o — no ua mea he ikaika o ke kanaka opio malihini. O ns ahi kanaka hoi keia o Kukuipahu i kamaaina ia Leimakani, ua noke i ka uwa a ha ko lokou mau leo. Pau ae la nei ikaika o Kohala waho i ka paani lealea ia e Leimakani, ua ku mai la o Maliu. O nei kanaka ku-kh-liki nohoi kahi i kona ikaika. I kona ku ana mai imua o Leimakani, oia kona wa i olelo mai ai i na olelo ku i ka hoonaukiuki: AOLE I PAU.